علیرضا جعفری در جریان همایش کاربران ارشد سامانه >>نهضت ملی مسکن (tem) اعلام کرد: از این هفته، با اتصال وب‌سرویس سازمان ثبت احوال به سامانه «تم»، اطلاعات سببی و نسبی متقاضیان به‌صورت برخط و با حداقل خطای ممکن در پروفایل کاربران ثبت خواهد شد. این اتصال، گامی مهم در جهت افزایش دقت و شفافیت اطلاعات در فرآیند پالایش متقاضیان مسکن عنوان شده است.
جعفری همچنین از اتصال وب سرویس بانک‌های خصوصی اقتصاد نوین، خاورمیانه و شهر به سامانه تم و ثبت شناسه بیماران خاص در این سامانه خبر داد که گامی مهم در جهت تامین مسکن اقشار خاص جامعه است.
وی توضیح داد: با تاکید دفتر طرح‌ریزی و پایش طرح‌های مسکن به ارتقاء و توسعه روز افزون سامانه طرح های جامع حمایتی مسکن، امکان ویرایش و تغییر شهر برای متقاضیان طرح جوانی جمعیت فراهم شده است که این امر پاسخ به یکی از مطالبات مردمی در خصوص این طرح به شمار می‌رود.
در سال جدید، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های متقاضیان نهضت ملی مسکن، افزایش شدید هزینه‌های ساخت‌وساز است. با تورم فزاینده در بخش >>مصالح ساختمانی، به‌ویژه سیمان، آهن، آجر و تاسیسات مکانیکی و برقی، برآورد اولیه قیمت هر مترمربع ساخت به‌شدت افزایش یافته است. این امر موجب شده اقساط و آورده‌هایی که متقاضیان باید پرداخت کنند، از توان مالی بسیاری از آن‌ها خارج باشد.
چالش‌های متقاضیان نهضت ملی مسکن در سال ۱۴۰۴
دغدغه دوم به عدم شفافیت در روند اجرا و واگذاری واحدها بازمی‌گردد. بسیاری از متقاضیان هنوز نمی‌دانند واحدی که برای آن ثبت‌نام کرده‌اند، دقیقاً در چه مرحله‌ای است و چه زمانی تحویل خواهد شد. سامانه‌های اطلاع‌رسانی ناقص، عدم پاسخگویی مؤثر ادارات راه و شهرسازی و نبود جدول زمان‌بندی مشخص، باعث سردرگمی و بی‌اعتمادی شده است.
مسئله تعیین تکلیف زمین پروژه‌ها نیز از جمله مشکلات اساسی است. در برخی مناطق، هنوز زمین مناسب برای اجرای پروژه‌ها تأمین نشده و یا بین نهادهای مختلف بر سر مالکیت و تغییر کاربری زمین‌ها اختلاف وجود دارد. این چالش، آغاز عملیات اجرایی بسیاری از پروژه‌ها را با تأخیر مواجه کرده و بعضاً موجب توقف کامل آن‌ها شده است.
همچنین ناتوانی در تأمین آورده اولیه برای بسیاری از اقشار کم‌درآمد یکی از موانع جدی است. اگرچه تسهیلات بانکی برای پروژه‌ها در نظر گرفته شده، اما سود بالای تسهیلات و محدودیت در پرداخت اقساط برای دهک‌های پایین، بسیاری از متقاضیان را در همان مراحل ابتدایی مجبور به انصراف کرده یا به لیست انتظار طولانی منتقل کرده است.
عدالت در مسکن‌سازی باید هدف نهایی دولت باشد
یکی دیگر از دغدغه‌ها عدم توازن در توزیع پروژه‌ها بین مناطق مختلف کشور است. در حالی‌که برخی کلان‌شهرها و شهرهای پرتقاضا با کمبود زمین و تأخیر در اجرای پروژه‌ها روبه‌رو هستند، در شهرهای کم‌تقاضا پروژه‌ها پیشرفت بیشتری دارند؛ اما متقاضی واقعی برای سکونت در آن‌ها وجود ندارد. این نابرابری، عدالت در مسکن‌سازی را زیر سوال برده است.
نبود زیرساخت‌های خدماتی و شهری در محل احداث پروژه‌ها نیز نگرانی مهمی است. بسیاری از واحدهای نهضت ملی در حاشیه شهرها و زمین‌های فاقد زیرساخت‌هایی چون آب، برق، گاز، مدرسه و حمل‌ونقل عمومی ساخته می‌شوند. همین مسئله باعث شده این پروژه‌ها نتوانند نیاز واقعی سکونت مردم را پاسخ دهند و موجب کاهش استقبال عمومی از آن‌ها شود.
در کنار آن، عدم تعهد برخی پیمانکاران و تأخیرهای اجرایی، روند پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها را کند کرده است. نبود نظارت مؤثر، تأمین نشدن به‌موقع منابع مالی و تضاد منافع بین دستگاه‌ها باعث شده برخی پروژه‌ها چند سال پس از آغاز همچنان در مرحله اسکلت یا پی‌سازی باقی بمانند.
از سوی دیگر، ناهماهنگی بین بانک‌ها و دستگاه‌های اجرایی باعث ایجاد گره‌های متعدد در فرایند پرداخت تسهیلات شده است. متقاضیان بارها با تأخیر در پرداخت وام، سخت‌گیری‌های زائد در وثیقه‌گذاری، یا تضاد در دستورالعمل‌های اجرایی مواجه‌اند که روند مشارکت آن‌ها در پروژه‌ها را مختل کرده است.
در نهایت، ناامیدی فزاینده در میان متقاضیان یکی از پیامدهای مهم این چالش‌هاست. بسیاری از مردم که با امید به خانه‌دار شدن در قالب طرح نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده‌اند، اکنون با نگرانی از آینده، بی‌اعتمادی به وعده‌ها و فشار مضاعف اقتصادی روبه‌رو هستند. اگر تدابیر جدی برای رفع موانع اتخاذ نشود، این طرح ملی با ریزش گسترده متقاضیان و کاهش اثرگذاری اجتماعی روبه‌رو خواهد شد.