طرح خرید و فروش متری مسکن در >>بازار سرمایه، ایده‌ای نوین برای مشارکت اقشار کم‌درآمد در سرمایه‌گذاری ملکی است. در این شیوه، افرادی که توان مالی لازم برای خرید کامل یک واحد مسکونی را ندارند، می‌توانند با هر میزان سرمایه‌ای که در اختیار دارند، مالک بخشی از یک زمین یا پروژه ساختمانی شوند. این مشارکت به‌صورت خرید سهام متری زمین یا مسکن در قالب ابزارهای مالی طراحی‌شده در بورس انجام می‌شود.
هدف اصلی این طرح، ایجاد امکان سرمایه‌گذاری برای تمام اقشار جامعه، به‌ویژه جوانان و خانوارهایی است که از پس هزینه‌های سرسام‌آور >>خرید خانه برنمی‌آیند. با استفاده از این روش، نه‌تنها ارزش سرمایه افراد در برابر تورم حفظ می‌شود، بلکه آن‌ها می‌توانند در سودآوری پروژه‌های ساختمانی نیز شریک شوند و با رشد قیمت زمین یا واحدهای مسکونی، به بازده مالی مناسبی دست پیدا کنند.
اجرای این طرح نیازمند چارچوب‌های دقیق حقوقی و نظارتی است تا از تبدیل آن به بستری برای سوداگری یا فریب سرمایه‌گذاران جلوگیری شود. اگر این سازوکار با شفافیت، نظارت مستمر و تضمین بازدهی واقعی همراه باشد، می‌تواند به یکی از راهکارهای موثر برای ورود سرمایه‌های خرد به >>بازار مسکن و کاهش شکاف طبقاتی در حوزه مالکیت مسکن تبدیل شود.
هنوز با گذشت چندین سال این طرح به مرحله اجرایی نرسیده و سازمان بورس و شرکت سرمایه گذاری مسکن با اجرای آن موافقت نکرده و مجوزی برای اجرای این طرح نداده است.
این در حالیست که برخی از افراد از این روش سو استفاده کرده و ما شاهد درج آگهی های در این بخش هستیم که اقدام به کلاهبرداری از مردم کرده اند.
در همین راستا خشایار باقرپور مدیرعامل تعاونی‌ها عمران تهران با اشاره به آگهی‌های فروش متری مسکن گفت: این طرح موضوعی بود که چند سال پیش مطرح شد، اما تا جایی که می‌دانیم هنوز مجوز فروش متری مسکن به صورت قطعی توسط نهادهای متولی امر صادر نشده و هشدارهایی در این خصوص مطرح شده است.
او یادآور شد: در حال حاضر می‌بینیم که در برخی از سایت‌ها آگهی‌های پیش فروش متری مسکن و نه فروش آن، از سوی مراجع غیر زیربط حوزه مسکن وجود دارد که ممکن است سوءاستفاده از افرادی شود که آشنایی کافی با موضوع ندارند. به همین دلیل طبیعی است که نگرانی‌هایی در این رابطه به وجود بیاید.
وی با بیان اینکه در گذشته به فروش متری مسکن انتقادهایی شده بود افزود: این طرح در فضای بورس و فرابورس قرار بود اتفاق بیفتد. اما آن پلتفرم یا زیرساختی که قرار بود این حرکت در آن انجام شود، به دنبال نگاه سودآورانه شکل گرفته و باعث تورم بیشتر در مسکن می‌شود. ما هم در آن زمان مخالفت کردیم و گفتیم که این زیرساخت با نیت سودآوری، تهدیدی برای حوزه مسکن و مصرف‌کنندگان محسوب می‌شود.
هیچ مجوزی برای فروش متری مسکن داده نشده است
مدیرعامل اتحادیه تعاونی های عمرانی تهران اظهار کرد: تاکنون هیچ مجوزی از هیچ نهادی برای فروش متری مسکن صادر نشده، اما در تبلیغات می‌بینیم که برخی مجموعه‌ها که ارتباطی با فضای مسکن ندارند، با عنوان داشتن مجوزها و پروانه‌هایی از دستگاه‌های غیرمرتبط، در واقع مجوزی را به عنوان مستند کار خودشان ارائه می‌دهند که این موضوع از اساس غلط و بی‌ربط است.
وی ادامه داد: همانند این که وزارت جهاد کشاورزی بخواهد در زمینه تولید خودرو مجوزی صادر کند، مصداق مجوزهایی است که برای پیش‌فروش متری مسکن ارائه می‌کنند.
باقرپور یادآور شد: این نکته حائز اهمیت است که حتی فروش یک مسکن واقعی به صورت متری نیز انجام نمی‌شود و در واقع فقط دارند ضمن سؤاستفاده از شرایط اقتصادی، از این فضا پول مردم را جمع می‌کنند. همچنین باید بگویم که فروش متری و حتی فروش سانتی‌متری نیز در حال انجام است که این عین سوءاستفاده از شرایط اقتصادی وخیم افراد است.
او افزود: بنده این هشدار را به همه هموطنانم می‌دهم که به هیچ عنوان در فضاهای غیرقانونی پیش خرید نکنند، چه به صورت متری و سانتی‌متری باشد و چه به صورت واحدی. این تیپ آگهی‌های متری را نیز به هیچ عنوان دنبال نکنید، زیرا قطعاً می‌تواند سرمایه‌های شما و حتی این سرمایه‌های خردتان را با تهدید مواجه کند.
فروش متری مسکن هنوز عملیاتی نشده است
همچنین پیش از این هم علی خورسندیان مدیرعامل بانک مسکن نیز پیشتر در پاسخ به این سوال و درباره پروژه فروش متری گفته بود که فروش متری مسکن جزو برنامه‌های بانک مسکن است اما هنوز آن را علمیاتی نکردیم.
او با بیان اینکه گروه مالی مسکن این طرح را جلو می‌برد و به نقطه خاصی که رسید ساز و کار آن اعلام می‌شود افزود : البته کشور در مقطعی تجربه فروش متری را داشت که با مشکلاتی مواجه شد و موفقیت آمیز نبود. طرح باید به گونه ای پیش برود که چالش های قبلی ایجاد نشود.
از سوی دیگر هم داود بیگی نژاد نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران با بیان اینکه طبق قانون، پیش‌فروش‌ها باید تحت نظارت و با مجوزهای مشخص انجام شوند، اما متأسفانه در عمل نظارت کافی بر این روند وجود ندارد افزود:ئدر این شرایط، خطرات زیادی برای سرمایه‌گذاران خرد به وجود می‌آید.
وی ادامه داد: در بسیاری از موارد، پلتفرم‌های غیررسمی و دفاتر مشاوره املاک بدون مجوزهای لازم اقدام به ثبت قراردادهای پیش‌فروش می‌کنند، که این خود می‌تواند تبعات جدی در آینده داشته باشد.
بیگی‌نژاد با اشاره به تبعات فروش متری مسکن تصریح کرد: در برخی از پروژه‌ها، یک واحد مسکونی به چند نفر به صورت پیش‌فروش فروخته می‌شود که این موضوع می‌تواند باعث ایجاد مشکلات حقوقی، قانونی و اجتماعی گسترده‌ای شود.
او بیان کرد: در چنین شرایطی، نه تنها سرمایه‌های مردم تهدید می‌شود، بلکه در آینده مشکلات عدیده‌ای برای کسانی که وارد این روند شده‌اند، ایجاد خواهد شد.
بنابراین در چنین شرایطی توصیه می‌شود که مردم در فضاهای غیرقانونی پیش خرید مسکن نکنند، چه به صورت متری و سانتی‌متری و چنین آگهی‌های متری را نیز به هیچ عنوان دنبال نکنید، چراکه قطعاً می‌تواند سرمایه‌های شما و حتی این سرمایه‌های خرد را با تهدید مواجه کند.