شاید چند سال پیش باورپذیر به نظر نمی‌رسید که روزی افراد معاملات گران‌قیمتی مانند خرید و فروش خودرو را بر بستر پلتفرم‌های آنلاین انجام دهند؛ اتفاقی که این روزها در حال انجام است و هر سال شاهد رشد آن هستیم. این موضوع تا حدودی نشان از افزایش اعتماد مردم نسبت به انجام امور مهم زندگی در فضای اینترنت است.
در سال‌های اخیر، صنعت خودرو با تحولات دیجیتال گسترده‌ای مواجه شده است. پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش خودرو، با ارائه خدمات نوآورانه و داده‌محور، تجربه کاربران را به‌طور اساسی تغییر داده‌اند. در ایران، پلتفرم «سوییچ» در این حوزه فعالیت می‌کند. این پلتفرم در گزارش سالانه خود به بررسی تحولات دیجیتال در بازار خودروی جهان و همچنین عملکرد سوییچ، نوآوری‌ها و تأثیر آن بر بازار خودرو ایران پرداخته است.
رشد جهانی بازار معاملات آنلاین خودرو
بازار جهانی خرید و فروش خودروهای آنلاین در حال رشد چشمگیری است. بر اساس گزارش Coherent Market Insights، ارزش این بازار در سال ۲۰۲۴ به ۳۲۸.۹ میلیارد دلار رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۱ به ۷۵۱.۸۳ میلیارد دلار برسد. این رشد عمدتاً به دلیل افزایش استفاده از اینترنت، تمایل به خرید آنلاین و راحتی مقایسه گزینه‌ها بدون نیاز به حضور فیزیکی است.
پلتفرم‌هایی مانند Carvana در آمریکا و Cazoo در بریتانیا، با ارائه خدماتی مانند گزارش‌های بازرسی جامع، قیمت‌گذاری شفاف و تحویل درب منزل، تجربه خرید خودرو را متحول کرده‌اند. این مدل‌ها نشان می‌دهند که دیجیتالی‌سازی فرآیندهای خرید و فروش خودرو می‌تواند به افزایش شفافیت، کاهش هزینه‌ها و بهبود تجربه مشتری منجر شود.
ثبت ۲ همت معامله در سال ۱۴۰۳
پلتفرم سوییچ در گزارش خود می‌گوید در سال ۱۴۰۳ با ثبت بیش از ۲ هزار میلیارد تومان معامله، سهم قابل‌توجهی از بازار معاملات آنلاین خودروی ایران را به خود اختصاص داده است.
بر اساس داده‌های سوییچ، ۹۶ درصد از معاملات در بستر این پلتفرم به‌صورت نقدی و تنها ۴ درصد به‌صورت اقساطی انجام شده‌اند. همچنین ۵۸ درصد از معاملات مربوط به خودروهای وارداتی و مونتاژی و ۴۲ درصد مربوط به خودروهای ایرانی بوده است. در میان خودروهای ایرانی، ایران‌خودرو با ۷۰ درصد سهم، پیشتاز بوده است.
مشاهده ۳۶۰ درجه خودرو؛ تجربه‌ای تازه در خرید خودرو
طبق این گزارش، سوییچ در سال گذشته، امکان مشاهده ۳۶۰ درجه خودروها را ارائه کرده است. این خدمت به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به حضور فیزیکی، به‌صورت کامل و از تمام زوایا وضعیت ظاهری خودرو را بررسی کنند. عکس‌برداری‌ها در آتلیه اختصاصی سوییچ انجام می‌شود و در کنار آن، تیم فنی پلتفرم نیز خودرو را از نظر بدنه، فنی و سوابق بررسی می‌کند.
همراهی در تمام مراحل؛ از کارشناسی تا انتقال سند
سوییچ می‌گوید فراتر از یک سایت آگهی یا فضای نمایش خودرو عمل می‌کند و تمامی مراحل خرید و فروش را برای کاربر مدیریت می‌کند؛ از کارشناسی بدنه و فنی گرفته تا یافتن مشتری، مذاکره، تنظیم قرارداد و انتقال سند. همچنین در مدل فروش، کاربران می‌توانند با درج اطلاعات خودروی خود، فرآیند قیمت‌گذاری و فروش را به تیم سوییچ بسپارند.
میثم شفیق، مدیرعامل سوییچ، در این‌باره می‌گوید: «ما در سوییچ، نه فقط یک بستر خرید و فروش خودرو، بلکه زیرساختی برای شفاف‌سازی رفتار بازار ساخته‌ایم. تحلیل دقیق رفتار کاربران و روندهای قیمتی به ما نشان می‌دهد که بازار خودرو ایران، هرچند وابسته به متغیرهای کلان اقتصادی، به‌تدریج از سنت به سمت شفافیت دیجیتال حرکت می‌کند.»
او ادامه می‌دهد: «ایجاد یک تجربه خوب برای کاربران در سوییچ، چیزی فراتر از ظاهر زیبا یا طراحی مدرن است؛ این تجربه درواقع مهم‌ترین نقطه تماس بین کاربر و برند است و می‌تواند میزان اعتماد، رضایت و در نهایت نرخ تبدیل کاربران را تعیین کند.»
شفیق معتقد است که در بازار پررقابت و پرریسک خودرو، جایی که خریداران با رقم‌های بالا و دغدغه‌های متعدد وارد فرایند خرید می‌شوند، طراحی یک تجربه کاربری روان، شفاف، مطمئن و بدون اصطکاک ضروری است.
او تأکید می‌کند: «سوییچ با درک عمیق این موضوع، در سال ۱۴۰۳ با بازطراحی کامل وب‌سایت و فرآیندهای داخلی خود، تلاش کرد تا از لحظه ورود کاربر به پلتفرم تا ثبت نهایی خرید یا فروش خودرو، حس امنیت، سادگی و کنترل کامل را به او منتقل کند. در این راستا، چهار ارزش کلیدی سوییچ یعنی شفافیت، سهولت، سرعت و امنیت به‌عنوان پایه طراحی تجربه کاربری قرار گرفته‌اند.»
مدیرعامل پلتفرم سوییچ عنوان می‌کند: «شفافیت در اطلاع‌رسانی قیمت‌ها، وضعیت فنی خودرو، سوابق، سهولت در دسترسی به خدماتی مانند کارشناسی فنی، امکان مشاهده خودروها به صورت ۳۶۰ درجه بدون نیاز به مراجعه فیزیکی؛ سرعت در دریافت پیشنهاد خرید و انجام مراحل قانونی و امنیت در تعاملات، پرداخت‌ها و اعتماد به اصالت اطلاعات، مواردی است که در سوییچ به آن توجه شده است. علاوه بر این، سوییچ با توسعه خدمات مکمل مانند «سوییچ یار» و «سوییچ همراه» تلاش کرده تا تجربه پس از خرید یا فروش را نیز پوشش دهد و کاربر را تنها نگذارد.»
به گفته او، طراحی تجربه کاربری خوب در سوییچ به معنای ساده‌سازی فرآیند پیچیده خرید و فروش خودرو، کاستن از اضطراب‌ها، و تبدیل یک نیاز پرریسک به تجربه‌ای مدرن و قابل اعتماد بوده است.
خدمات سازمانی؛ خودرو برای شرکت‌ها و کارمندان
براساس گزارش عملکرد سوییچ، در سال ۱۴۰۳، بخش خدمات سازمانی سوییچ نیز گسترش یافته است. این بخش امکان خرید و فروش سازمانی، مدیریت ناوگان خودرویی شرکت‌ها و حتی ارائه تسهیلات خرید اقساطی به کارمندان سازمان‌ها را فراهم کرده است.
علاقه‌مندان می‌توانند >>گزارش سالانه سوییچ را اینجا مطالعه کنند.