«بن آرمبروستر»، سردبیر یک پایگاه تحلیلی وابسته به اندیشکده «کوئینسی»، در گزارشی درباره مخالفتهای داخلی با رویکرد «دونالد ترامپ» نسبت به حلوفصل مسئله برنامه هستهای ایران، نوشته نئوکانها و متحدانشان در واشنگتن، رژیم صهیونیستی و بقیه درخواستهای غیرواقعبینانهای را درباره نتیجه مذاکرات آمریکا با ایران درباره محدود کردن برنامه هستهای آن مطرح میکنند اما واقعا دلیلی ندارد که ترامپ به آنها توجه کند یا آنها را جدی بگیرد.
به نقل از ریسپانسیبل استیتکرفت، در این گزارش تحلیلی با اشاره به نامه اخیر جمهوریخواهان کنگره به رئیسجمهور آمریکا و درخواست برای خودداری از هرگونه توافقی که شامل برچیده شدن برنامه هستهای ایران نباشد، آمده است: «اندرو دِی» از دبیران ارشد پایگاه تحلیلی «امریکن کانزروتیو» میگوید «تمامی سناتورهای جمهوریخواه به جز «رند پال» نامهای را به رئیسجمهور ترامپ امضا کردهاند که خواستار تلاش دولت برای پایان دادن به ظرفیت غنیسازی ایران است. آنها میدانند این درخواست برای حکومت ایران غیرقابل قبول است و بهوضح به خرابکاری در تلاشهای دیپلماتیک ترامپ امید دارند. »
«سینا طوسی» کارشناس «اندیشکده سیاست بینالملل» خواسته مطرح شده دراین نامه را «تله مذاکرهای» توصیف کرد.
او گفت: درخواست غنیسازی صفر، محدودیتهای دائمی و برچیدن کامل زیرساخت هستهای ایران پس از خروج آمریکا از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ موضع مذاکراتی نیست.
ایدههای ائتلاف ضد توافق با ایران در خارج از واشنگتن و اسرائیل خواهانی ندارد
در ادامه این مطلب مطرح شد: دیگر مخالفان توافق میگویند ایران میتواند برنامه صلحآمیز هستهای خود را برای اهداف تولید انرژی اتمی با این نکته حفظ کند که اورانیوم مورد نیاز خود را غنیسازی نکند. خبر خوب برای ترامپ و بقیه کسانی که این مذاکرات را فرصتی برای محدودسازی برنامه هستهای ایران و پرهیز از وقوع جنگ میدانند، این است که این ائتلاف ضد توافق با ایران در خارج از واشنگتن و اراضی اشغالی خواهانی ندارد و نادیده گرفتن درخواست آنها از سوی رئیسجمهور آمریکا یا هزینه سیاسی کمی برای او دارد و یا به کل بیهزینه خواهد بود.
به طور مثال، نظرسنجی اخیری که با همکاری دانشگاه مریلند انجام شده، نشان داده است که اکثر آمریکاییها، یعنی ۶۹ درصد «توافقی با ایران برای محدود کردن برنامه هستهای آن به اهداف صلحآمیز با نظارتهای سرسختانه» را به اقدام نظامی ترجیح میدهند. اما شاید مهمتر از همه این باشد که ۶۴ درصد جمهوریخواهان همحزبی ترامپ با این ایده موافق بودند.
مخالفان دیپلماسی با ایران تلاش میکنند این واقعیت را را مخدوش و وضعیت را پیچیده کنند. به طور مثال، «مارک دوبوویتز» مدیرعامل لابی صهیونیستی «بنیاد دفاع از دموکراسیها که حدود دو دهه است برای تغییر حکومت در ایران تلاش میکند، هفته گذشته یک نظرسنجی برگزار کرد که نشان داد «۷۶ درصد آمریکاییها معتقدند تاسیسات تسلیحات هستهای ایران باید نابود شود.»
اگرچه در اینجا به این مسئله بر میخوریم که ایران تسلیحات اتمی یا برنامه تسلیحات اتمی ندارد و بنابراین، تاسیسات تسلیحات اتمی نیز ندارد، این واقعیتی است که جامعه اطلاعاتی آمریکا نیز در گزارشهای متعدد خود به آن اذعان کردهاند.
حمایتها از توافق با ایران
آرمبروستر در ادامه نوشت: فقط مردم آمریکا یا حزب جمهوریخواه از توافق ترامپ با ایران حمایت نمیکنند، بلکه برخی از چهرههای برجسته جنبش «ماگا» با شعار «اول آمریکا» و «عظمت را به آمریکا بازگردانیم» نیز از او در این زمینه حمایت میکنند.
«استیو بَنِن» مشاور ارشد ترامپ در دولت اول او که از اکنون از حامیان و افراد نزدیک به اوست، حمایت از توافق آمریکا با ایران را «عقلانی» دانست.
علاوه بر این، «مارجری تیلور گرین» که از نفوذ قابل توجهی در پایگاه حامیان ترامپ برخوردار است، اخیرا به شدت علیه جنگ با ایران موضعگیری کرده است. او در ابتدای ماه میلادی جاری گفت: هیچ شکافی میان پایگاه حامیان و رئیسجمهور وجود ندارد. شکاف میان کنگره و جمهوریخواهان محافظهکار است که در حال کارشکنی در دستورکار رئیسجمهور هستند. »
«تاکر کارلسون» چهره برجسته محافظهکار رسانهای که مانند بنن ارتباط نزدیکی با ترامپ دارد و درمیان جبهه حامیان ترامپ تاثیرگذار است، از نئوکانها و دیگرانی انتقاد کرده است که میخواهند دیپلماسی ترامپ را نابود و به سمت جنگ پیش ببرند. او ماه گذشته در این باره گفت: هزاران آمریکایی کشته میشوند. ما جنگ بعدی را میبازیم. هیچ چیزی برای کشور ما ویرانگرتر از این نخواهد بود. هر کسی به دنبال درگیری با ایران است، متحد آمریکا نیست، بلکه دشمن آن است.
«چارلی کرک» پادکستر محبوب راستگرا نیز به حامیان توافق پیوسته و گفت: کسانی در واشنگتن، در پنتاگون و درون دولت هستند که میخواهند به ایران حمله نظامی شود. اغلب، آنها میگویند کار آسانی خواهد بود؛ فقط یک حمله و بعد هم خروج. اما آنها چند بار درباره «حمله سریع و خروج» درست گفتهاند؟ آیا اصلا چنین چیزی اتفاق افتاده است؟
برایان دی در این باره میگوید: رئیسجمهور ترامپ قدرت خود را تا حد قابل توجهی در حزب جمهوریخواه تثبیت کرده و مطمئنا میتواند بدون آسیبهای سیاسی توافقی خوب را با ایران امضا کند. جبهه حامیان هنوز او را دوست دارند و قانونگذاران و رسانههای محافظهکار از او میترسند. نخبگان نیز از ترس هجمههای جنبش ماگا تسلیم میشوند.
تغییر دیدگاه شرکای منطقهای نسبت به توافق با ایران
نگارنده با اشاره به رویکرد کشورهای منطقه نسبت به مذاکرات تهران-واشنگتن بیان کرد: نکته دیگری که شاید نادیده گرفته شده اما به همان اندازه مهم است، تغییر موضع قدرتهای منطقهای مانند عربستان سعودی است که در زمان توافق هستهای ۲۰۱۵ که در دولت «باراک اوباما» انجام شد، به شدت علیه آن تبلیغ میکردند اما اکنون در دولت ترامپ تغییر موضع دادهاند.
«علی واعظ» کارشناس گروه بینالمللی بحران در این باره میگوید: رهبران کشورهای خلیج فارس عموما به طور گستردهای از مذاکرات میان دولت ترامپ و ایران حمایت کردهاند، چراکه نمیخواهند در صورت شکست خوردن این مذاکرات و گسترش تنشها گرفتار تبادل آتش احتمالی شوند. این حمایت لزوما به معنی موفقیت در مذاکرات نیست اما یک تغییر از زمان مذکرات ۲۰۱۵ است.
در بخش پایانی این گزارش مطرح شد: «کلسی دیونپورت» از اعضای «انجمن کنترل تسلیحاتی» اخیرا در این باره نوشته «اتخاذ موضع سختگرانیه «غنیسازی صفر» نهتنها ایران را بهکل از میز مذاکره میراند، بلکه برای انجام دادن توافقی موثر لازم نیست و به تمامی بخشهای خطرات اشاعهای ناشی از ایران نمیپردازد. برچیدن زیرساختهای هستهای دانشی را که ایران در زمینه غنیسازی اورانیوم کسب کرده، از بین نمیبرد. »
ایران و آمریکا تا کنون چهار دور مذاکرات غیرمستقیم را با میانجیگری عمان برای رسیدگی به مسئله برنامه هستهای ایران انجام دادهاند. طرفین به طور کلی روند این مذاکرات را خوب ارزیابی کرده و گفتهاند ایدههای مفیدی در جریان گفتوگوها مطرح شده و جریان مذاکرات از کلیات فاصله گرفته است. طبق اعلام ایران، زمان برگزاری دور چهارم تعیین شده و پس از برخی بررسیها تایید و به زودی اعلام خواهد شد.
مقامهای ایران تاکید کردهاند برخورداری ایران از انرژی هستهای صلحآمیز و حق غنیسازی ایران موضوعی قابل مذاکره نیست و تاکید کردهاند ایران مقتدرانه از برنامه هستهای صلحآمیز خود در قبال هرگونه اقدام متجاوزانه دفاع خواهد کرد.
در این میان، مقامهای آمریکایی بهویژه پس از دور سوم مذاکرات مدعی شدند که ایران به عنوان تنها کشور فاقد سلاح هستهای پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی (انپیتی) حق غنیسازی ندارد و اگر خواهان استفاده از انرژی هستهای است، میتواند سوخت مورد نیاز رآکتورهای خود را از کشوری ثالث وارد کند.
«اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روزگذشته (دوشنبه) در نشست خبری خود درباره موضوع غنیسازی گفت: ما در مورد غنیسازی در داخل خاک ایران از کسی اجازه نمیگیریم و آمریکا در جایگاهی نیست که در مورد حق یک کشور در ارتباط با این موضوع که در معاهده منع اشاعه نیز آمده است بخواهد مجوز صادر کند یا نه. این سفسطه آگاهانه و برای تحریف افکار عمومی است که گفته میشود هر کشوری به دنبال غنیسازی است به دنبال اهداف غیرصلحآمیز است، چرا که کشورهایی وجود دارند که غنیسازی انجام میدهند ولی سلاح هستهای ندارند.
بقائی با تاکید مجدد مبنی بر اینکه «برنامه هستهای ایران کاملا صلحآمیز است و موضوع غنیسازی حقی است که در معاهده منع اشاعه نیز به رسمیت شناخته شده است»، گفت: از طرف دیگر شما نمیتوانید در عین حال که متحد شما در منطقه از سلاحهای کشتار جمعی و هستهای برخوردار است و اقدام به اشغالگری میکند، آن را نادیده بگیرید و از کشوری که عضو معاهده منع اشاعه است و سابقه هیچگونه تعرضی ندارد و برنامه هستهایاش صلحآمیز است انتظار داشته باشید که برنامه هستهای خود را تعطیل کند. این یک درخواست غیرمنطقی و غیرقانونی است.