نیچه؛ فیلسوف متفاوتی که شیفتۀ «اسلام» بود

class="r-font-large">>به گزارش پایگاه خبری سوفیانیوز class="r-font-large">>به نقل از فرادید، class="r-font-large">> نیچه در سن بیست و یک سالگی، در نامه‌ای به خواهر خود که به مراتب بیشتر از او به ایمان مسیحی معتقد بود، دلایل خود برای ترک تحصیل الهیات در بن را بیان می‌کند. این نامه، ارتباط مستقیمی با اسلام نداشت اما نشان می‌داد که نیچۀ جوان در تلاش برای یافتن چیزی جایگزین است برای آنچه که او «محدودیت مسیحیت» می‌دانست.

نیچه در این نامه می‌نویسد: «و اما یک سوال نهایی: اگر از کودکی باور می‌داشتیم که "نجات" از سوی کسی غیر از عیسی، مثلاً از سوی محمد حاصل می‌شود، آیا امکان نداشت که همان برکات را تجربه کنیم؟»

برای کسانی که با آثار نیچه آشنا نیستند، ممکن است پیوند میان «نیچه» و «اسلام» در ابتدا ناهماهنگ به نظر برسد. اما واقعیت این است که نیچه در کنار انتقاد از اخلاق و مذهب «نیهیلیستی» اروپایی که از نظر او انسان را به سوی تبدیل شدن به جانوری فرومایه و راحت‌طلب سوق می‌داد، اغلب اوقات ستایشگر مردانگی، شورمندی و شادمانی‌ای بود که در فرهنگ و آیین اسلامی مشاهده می‌کرد.

اما با وجود بیش از صد اشاره به اسلام و فرهنگ اسلامی در مجموعه کامل نوشته‌های نیچه، در مجموع آثار پژوهشی نسبتا کمی در این رابطه وجود دارد. در مقایسه با مطالعات فراوانی که تا کنون در قالب کتاب و مقاله درباره نسبت نیچه و فرهنگ‌های شرق آسیا (بودیسم، هندوئیسم و فلسفه‌های ژاپنی و چینی) منتشر شده، مقالات و کتاب‌هایی که به نسبت نیچه و اسلام توجه کرده باشند، انگشت‌شمارند.

علاقه نیچه به اسلام و فرهنگ‌های اسلامی شاید بیش از هرچیز به این دلیل بود که او می‌توانست از این فرهنگ‌ها به عنوان معیاری برای نشان دادن زوال اروپایی استفاده کند. به عبارت دیگر، نیچه وقتی به اسلام می‌نگریست، انگار تازه می‌توانست بفهمد که اروپا در چه ورطه‌ای از فرومایگی افتاده است.