دنیای اقتصاد: با به تأخیر افتادن دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا، شاخص کل بازار سهام دیروز ۱۳ اردیبهشت با افت ۱.۹۵درصدی مواجه شد و شاخص هموزن نیز کاهش ۱.۱۶درصدی را تجربه کرد. افزون بر این، خروج بیش از ۴هزار میلیارد تومان پول حقیقی از چرخه معاملات سهام، حاکی از برجسته شدن انتظارات منفی در بازار بود.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که اگر شرایط سیاسی بر وفق مراد بورس نباشد، احتمالاً اصلاح قیمت سهام می‌تواند طولانی مدت‌تر باشد.
در نخستین روز هفته، بازارها به تعویق مذاکرات ایران و آمریکا واکنش نشان دادند. درحالی‌که بسیاری از فعالان اقتصادی انتظار داشتند نشست‌های مذاکراتی به‌صورت منظم و طبق برنامه ادامه یابد، اما تعویق نشست چهارم در روز شنبه باعث واکنش بازارها شد.
مقام‌های ایرانی و آمریکایی بر تداوم مذاکرات تاکید کرده‌اند و احتمالا تاریخ جدیدی نیز برای ادامه مذاکرات در روز‌های آینده اعلام خواهد شد. با این حال روز گذشته، شاخص کل بازار سهام با افت ۱.۹۵درصدی مواجه شد و شاخص هموزن نیز کاهش ۱.۱۶درصدی را تجربه کرد. افزون بر این، خروج بیش از ۴هزار میلیارد تومان پول حقیقی از چرخه معاملات سهام، حاکی از برجسته شدن انتظارات منفی در بازار بود؛ رقمی که از ۱۹اردیبهشت۱۴۰۲ سابقه نداشته است.
همزمان در روز شنبه، قیمت دلار با رشد ۳هزار و ۵۰۰تومانی به سطح ۸۵ هزار و ۳۰۰تومان رسید. البته با وجود این افزایش، به نظر می‌رسد فعالان بازار ارز همچنان نسبت به تداوم مذاکرات خوش‌بین هستند.
شاخص‌کل بورس تهران پس از یک رالی نسبتا قوی با بازدهی ۱۸ درصدی، احتمالا به مصاف یک اصلاح قیمتی رفته‌است، به‌طوری‌که نماگر اصلی با افت بیش از ۶۱ هزار‌واحدی یا کاهش نزدیک به ۲ درصد، تنها موفق شد کانال ۳.۱ میلیون‌واحدی را حفظ کند. درحالی وزن ریسک‌های سیاسی در بازار سهام بالاست که طی اولین روز معاملاتی هفته، با غلبه هیجانات منفی بیش از ۴ همت پول حقیقی از بازار سهام خارج شد.
همچنین صف‌های گسترده فروش، ارزش معاملات را در مقایسه با روز‌های قبل، به سطوح پایینی کشاند، با این‌حال شاخص ثانویه بازار یا نماگر موسوم به هموزن با کاهش ارتفاع ۱.۱۵ درصدی به تحولات سیاسی اخیر واکنش نشان‌داد.
اینکه اهالی بازار پس از تثبیت شاخص‌ها در بالای سقف تاریخی، اصلاح قیمت موقتی را در سهام شاهد باشند، امری طبیعی است، اما اگر این روند، با کاهش نسبی ارزش معاملات همراه شده و شرایط سیاسی به حمایت از بازار تغییر نکند، اصلاحی طولانی مدت‌تر و فرسایشی‌تر نصیب بورس تهران خواهدشد.
نشانه‌های اصلاح
به لحاظ فنی، نماگر اصلی بورس پس از برخورد به نیمه کانال ۳.۱ میلیون واحد، مقاومت نشان‌داد و روند اصلاحی را دنبال کرد. طی هفته قبل هم، اهالی بازار با عرضه‌هایی مواجه شدند، اما شرایط خوب مذاکرات سیاسی، عطش تقاضا را کاهش نداد. خریداران، پرقدرت در صف‌های خرید حضور داشتند.
همچنین عرضه‌ها با تقاضای قوی پاسخ‌داده شد، اما در آغاز معاملات هفته‌جاری، هیجانات منفی بر بازار غالب بود، به‌طوری‌که خروج گسترده پول از گروه خودرویی و بانکی این سیگنال را مخابره کرد که بازار منتظر اخبار جدید و قوی‌تر از فضای مذاکرات سیاسی است، ضمن آنکه خبر به تعویق افتادن مذاکرات نیز سبب شد تا صنایع برجامی با رشد قابل‌توجهی که در رالی ۱۴۰۴ تجربه کرده‌بودند، وارد فاز‌اصلاحی شوند. افت شدید ارزش معاملات به محدوده ۱۲ همت نیز یکی دیگر از نشانه‌های احتمال اصلاح است.
این سنجه آماری درحالی به رقم مذکور نزدیک شده‌است که میانگین ارزش دادوستد‌های بورس در هفته گذشته حدود ۱۸ همت به‌ثبت رسیده بود. همچنین بازار طی روز معاملاتی شنبه بیش از ۴ هزار‌میلیارد‌تومان خروج نقدینگی حقیقی را تجربه‌کرده که در مقایسه با ۱۶ همت نقدینگی واردشده به گردونه معاملات از ابتدای سال، رقم قابل‌توجهی به‌شمار می‌رود. به‌عبارت دیگر حدود یک‌چهارم سرمایه واردشده طی ۲۴ روز معاملاتی گذشته، طی یک روز از بازار خارج شد.
اصلاح تا کجا؟
سفارش‌های خرید و فروش در زمان پیش گشایش و همچنین تراز سفارش‌های و میزان استقبال حقیقی‌ها از صنایع نشان می‌دهد؛ صرفا فروش‌های هیجانی در نماد‌های برجامی و شاخص ساز به‌وقوع پیوسته است. این درحالی است که در صنایع کوچک‌تر نظیر زراعی ها، سیمانی‌ها و غذایی‌ها تقاضای نسبتا خوبی دیده می‌شود. گزارش‌های خوب این صنایع در کنار ریسک پایین و وابستگی کم تری که به مذاکرات دارند، دلیل اصلی استقبال از صنایع مذکور است.
صندوق‌های درآمد ثابت نیز خروج پول ۵۰۰ میلیارد‌تومانی را ثبت کردند و بخش‌اعظمی از این سرمایه جذب صندوق‌های طلا شد. این صندوق‌ها تا ساعت ۱۴:۳۰ روز شنبه با ورود ۳۴۸ میلیارد‌تومانی پول همراه بودند. صندوق‌های مبتنی بر شمش و سکه بورسی در ساعات ابتدایی روز شنبه، با رشد قیمتی قابل‌توجهی همراه شده و اکثر صندوق‌ها به حباب اسمی مثبت رسیدند. افزایش قیمت دلار و بازگشت آن به کانال ۸۵ هزار‌تومان در کنار بازدهی جذابی که انس طلا از ابتدای سال‌نشان داده‌است، احتمالا امنیت این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاری را افزایش خواهد داد.
همه این موارد نشان می‌دهد؛ اگر شرایط سیاسی بر وفق‌مراد بورس نباشد، احتمالا اصلاح قیمت سهام می‌تواند طولانی مدت‌تر باشد. همچنین فرصت خوبی برای ورود مجدد به نماد‌های کوچک و ارزنده بازار فراهم خواهدشد، اما سوال اصلی اینجاست که اصلاح شاخص‌های سهامی تا کجا می‌تواند ادامه داشته‌باشد.
شاخص‌کل بورس احتمالا تا محدوده ۳ میلیون واحد و سقف قبلی که در ۱۹ دی ماه ثبت شده‌است، پتانسیل اصلاح دارد. این سناریو، در شرایطی معتبر است که تنش‌های سیاسی تشدید نشود. در غیر‌این‌صورت، بازار می‌تواند با P/E پایین‌تری مورد معامله قرار گیرد.
انتشار گزارش‌های سالانه که روند آن آغاز شده و احتمالا تا اوایل تابستان ادامه خواهدداشت، همزمان با اصلاح قیمتی بازار نقش مهمی را در تعدیل P/E بورس ایفا خواهد کرد، لذا با فرض حفظ شرایط و عدم‌تشدید تنش‌ها، P/E پایین‌تر از ۸ واحد و شاخص بورس ۳ میلیون‌واحدی توجیه خرید برای میان‌مدت را خواهدداشت.