تاراج دریایی از ثروت ایران در روز روشن

افزایش حفاری‌های غیرمجاز در محدوده معدن طلای اندریان کار را به فرمانداری کشید به طوری که فرماندار ورزقان قول برقراری امنیت در حوالی معدن را داده است؛ این درحالی است که سال هاست حفاری‌های غیرمجاز در این معدن طلا حاشیه های زیادی به همراه داشته است که قصور را متوجه نهادهای زیادی می کند.

معدن طلای اندریان در استان آذربایجان شرقی شهرستان ورزقان بخش خاروانا در روستای اندریان است که افراد محلی آن را با نام اندیرگان می‌شناسند. این معدن با ذخیره قطعی حدود ۳۰ میلیون تن خاک طلا با عیار ۵ گرم در هرتن تخمین زده شده است که یکی از معادن مهم کشور است اما درسال‌های اخیر با چالش افزایش استخراج غیرقانونی، واگذاری بهره برداری به یک شرکت گرجستانی و همچنین مشکلات زیست محیطی مواجه بوده است.

>>بی توجهی ادواری به حفاری های غیرمجاز

ماجرا از جایی آغاز می شود که تعداد افرادی که بدون مجوز قانونی اقدام به حفاری و برداشت غیرقانونی طلا می کنند رو به افزایش می گذارد؛ این درحالی است که نه تنها شرکت بهره‌بردار که وظیفه تأمین امنیت محدوده معدن و جلوگیری از هرگونه برداشت غیرمجاز را برعهده دارد حفاظت مؤثری از معدن و محدوده آن به عمل نیاورد بلکه اقدامات امنیتی و نظارتی نیز زمینه را برای فعالیت حفاران غیرمجاز هموار کرد.

وزارت صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی نیز به عنوان نهاد ناظر نظارت بر عملکرد شرکت بهره‌بردار و پیگیری موارد تخلف از جمله حفاری‌های غیرمجاز را جدی نگرفته و در حالی که این وزارتخانه باید با بازرسی‌های دوره‌ای و اقدامات قانونی از حقوق دولت و بیت‌المال محافظت می کرد اما موضع سکوت را در پیش گرفت و نظاره گر تخلفات بود .

>>تلاش سودجویان برای نفوذ به ساختار‌های اجرایی

صادق میکائیلی فرماندار ورزقان درخصوص سوابق برداشت‌های غیرقانونی از این معدن از آغاز طرح ضربتی مقابله با حفاری‌های غیرمجاز در محدوده معدن طلای اندریان خبر داد و گفت: سال‌ها عده‌ای سودجو به‌طور غیرمجاز از منابع این منطقه بهره‌برداری کرده‌اند، اما امروز با برنامه‌ریزی منسجم و همکاری نهاد‌های ذی‌ربط، این روند به‌طور کامل متوقف شده و با جدیت با هرگونه تلاش مجدد برخورد خواهد شد. همچنین با تلاش‌های مستمر، امنیت کامل در منطقه برقرار شده و زمینه برای سرمایه‌گذاری‌های قانونی در چارچوب ثبت رسمی شرکت‌ها فراهم آمده است.

فرماندار ورزقان با هشدار نسبت به تلاش برخی سودجویان برای نفوذ به ساختار‌های اجرایی از طریق تماس‌های غیررسمی تأکید کرد: مدیران دستگاه‌ها باید با هوشیاری کامل از هرگونه ارتباط با این افراد خودداری کنند و در صورت مواجهه، موضوع را سریعاً گزارش دهند.

>>ابهامات واگذاری معدن اندریان به شرکت خارجی گرجی

موضوع دیگری که مرتبط با حفاری های غیرمجاز این معدن است و بر ابهامات این تخلف می افزاید نحوه واگذاری این معدن به شرکت خارجی است؛ به طوری که با وجود شرکت‌های توانمند داخلی اما سهم ۷۰ درصدی برای یک شرکت گرجستانی درنظرگرفته شد . همچنین فرآیند واگذاری این معدن نیز با عدم شفافیت همراه بوده و اطلاعات کافی در مورد اهلیت و سوابق شرکت خارجی منتشر نشده است.

مصداق بارز ابهام در واگذاری این معدن، اعلام آمادگی قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) برای بهره برداری از این معدن بود که نشان می دهد نسبت به ظرفیت های داخلی توجه کافی نشد . همچنین باوجودی که اعلام شده شرکت بهره بردار اصالتا گرجی بوده است اما شنیده ها حاکی از آن است که این سرمایه‌گذار اصالتاً روسی اما تابعیت گرجستان دارد و این احتمال نیز وجود دارد که شرکت ورشکستگی ای در روسیه بوده است. هرچند به باور بسیاری از کارشناسان، واگذاری معادن به اشخاص خارجی خلاف قانون است.

حفاری‌های غیرمجاز در معدن طلای اندریان ناشی از عوامل مختلفی است و مسئولیت آن تنها بر عهده یک نهاد یا فرد نیست بلکه ناشی از حفاران غیرمجاز، شرکت بهره‌بردار، عوامل نفوذی و ضعف نهاد‌های نظارتی و امنیتی است که همگی در بروز این مشکل نقش داشته‌اند و برای حل آن هماهنگی جدی بین تمامی نهاد‌های ذی‌ربط و برخورد قاطع با متخلفان را می‌طلبد.