مسابقه ZK در دنیای رمزنگاری: ۳ پروژه پیشرو که اثبات دانش صفر را به دنیای واقعی می‌آورند

اثبات دانش صفر (ZKPS) همانند TCP/IP برای اینترنت رمزنگاری شده است: یکپارچگی بالا و در عین حال کاملاً ناشناخته برای کاربران معمولی. اگر شما مدت زمانی در دنیای رمزنگاری بوده‌اید، احتمالاً با مفاهیم اولیه مانند این آشنا هستید که ZKP‌ها توانایی تأیید اطلاعات را بدون فاش کردن داده‌های اصلی دارند. اما وقتی به مفاهیم پیچیده‌تری مانند snarks، starks و FHE می‌رسیم، همه چیز به سرعت پیچیده می‌شود. با این حال، برای درک این که چرا این فناوری‌ها برای داده‌های Onchain بازی‌ساز هستند، فقط کمی کنجکاوی و دانش اساسی در مورد بلاک‌چین کافی است.

یکی از پروژه‌های پیشرو در این زمینه، SXT است که بر روی یک چارچوب پردازش معامله‌ای و تحلیلی ترکیبی (HTAP) ساخته شده است. این فناوری به ما این امکان را می‌دهد که داده‌های پیچیده را به‌طور مؤثر تأیید کنیم، چه داده‌های داخل زنجیره و چه خارج از آن.

این فناوری در کاربردهای مختلفی از جمله DEFI و هوش مصنوعی به‌کار می‌رود. در DEFI، فضا و زمان به تأسیس داده‌های قابل اثبات کمک می‌کنند، اطمینان حاصل می‌شود که قیمت‌گذاری و دیگر معیارهای مالی دقیق و ضد دستکاری هستند. همچنین در هوش مصنوعی، اثبات دانش صفر ورودی‌های بی‌اعتماد را تأیید کرده و به مدل‌های AI اجازه می‌دهد تا بر روی مجموعه داده‌های تأیید شده کار کنند بدون آنکه حریم خصوصی به خطر بیفتد.

SXT همچنین از Chainlink و Microsoft Azure برای ایجاد یک ابزار قابل‌اعتماد در صنایع داده‌محور حمایت می‌کند. یکی دیگر از پروژه‌های مهم در این زمینه موجز است که با استفاده از پروتکل جدید ZKWASM به ایجاد اثبات ZK سبک و قابل حمل برای برنامه‌های WebAssembly پرداخته است. این فناوری‌ها به بلاک‌چین‌ها امکان می‌دهند تا داده‌ها را به اشتراک بگذارند و تراکنش‌ها را به‌صورت خصوصی و امن انجام دهند.

در همین راستا، Zama از دیگر پروژه‌های پیشرو است که به موسسات مالی این امکان را می‌دهد تا داده‌های حساس مانند نمرات اعتباری و مدل‌های ریسک را بدون افشای آن به اشخاص ثالث پردازش کنند. این فناوری به‌ویژه برای صنایع مالی که نیاز به حریم خصوصی داده‌ها دارند، بسیار مؤثر است.

با توجه به این تحولات، اثبات دانش صفر دیگر تنها محدود به برنامه‌های لایه ۲ یا طرح‌های پروتکلی نیست و به سرعت در حال گسترش به عمودی‌های جدید است. این فناوری‌ها با تولید زیر ثانیه‌ای، ترکیب زنجیره‌ای متقابل و محاسبات آماده برای سازمان‌ها، به‌زودی وارد محیط‌های تولیدی خواهند شد.

در نهایت، مسابقه اثبات دانش صفر دیگر فقط مربوط به ساخت دقیق‌ترین سیستم اثبات نیست، بلکه مربوط به کسانی است که می‌توانند این فناوری را در مقیاس عملی و در دنیای واقعی اجرا کنند.