اقتصادآنلاین؛ گروه استان ها_ منطقه گاوخونی یکی از مناطق مهم و استراتژیک ایران است که در استان اصفهان واقع شده است، این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های طبیعی و فرهنگی خود، ظرفیتهای زیادی در زمینه‌های مختلف از جمله گردشگری و ایجاد ژئوپارک دارد اما در طول سالیان اخیر، خشکی زاینده‌رود به عنوان یکی از رودخانه‌های اصلی فلات مرکزی ایران که ۹۳ درصد آن نیز در این استان قرار دارد، تأثیرات قابل توجهی بر این منطقه و اکوسیستم آن داشته است.
پروین قاسمی، کارشناس اقتصاد گردشگری در این ارتباط با بیان اینکه منطقه گاوخونی با دارا بودن جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی متنوع، میتواند به عنوان یک مقصد گردشگری جذاب مورد توجه قرار گیرد، به اقتصادآنلاین می گوید: ایجاد ژئوپارک در منطقه گاوخونی با هماهنگی با سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور از سالها پیش مورد توجه قرار گرفت اما متاسفانه با وجود پیگیری فعالان محیط زیست و میراث فرهنگی، هیچ یک از استانداران اصفهان به این موضوع مهم توجهی نداشتند.
گاوخونی، مستعد ایجاد ژئوپارک
وی با اشاره به ظرفیت این منطقه برای ایجاد ژئو پارک گفت: چشم‌اندازهای منحصربه‌فرد زمین‌شناختی، بوم شناختی و تاریخی که در پایاب زاینده رود در شرق اصفهان وجود دارد و پدیده‌های زمین‌شناختی نظیر کوه سیاه، تپه‌های ماسه‌ای ورزنه،کویر خارا و نمکزار جنوب تالاب، محوطه‌های باستانی نظیر محوطه افسانه‌ای سبا (که البته هنوز کشف نشده است)، معادن و تعداد قابل توجهی اثر تاریخی در محدوده شهرها و روستاهای منطقه، این مطقه را مستعد ایجاد ژئوپارک کرده است
کارشناس اقتصاد گردشگری با بیان اینکه همچنین گونه های گیاهی و جانوری ارزشمند و فرهنگ بومی منطقه، راه را برای ایجاد ژئوپارک در پایاب زاینده رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی، هموار می‌سازند، اضافه کرد: منطقه گاوخونی دارای مناظر طبیعی زیبا و بکر است که شامل دشت‌ها، کوه‌ها و تالاب‌ها می‌شود که این ویژگی‌ها فرصتهای مناسبی برای فعالیت‌های طبیعت‌گردی، کوهنوردی و عکاسی فراهم می‌آورد.
قاسمی با اشاره به جاذبه‌های تاریخی منطقه بیان کرد: این آثار تاریخی و فرهنگی در این منطقه، نظیر قلعه‌ها و بناهای قدیمی است که میتواند گردشگران را به خود جذب کند و بازدید از این آثار میتواند فرصتی برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ غنی ایران باشد.
وی با بین اینکه با وجود خشکی زاینده‌رود، برخی از مناطق اطراف آن در برخی فصول سال، به دلیل بارشها، هنوز قابلیت فعالیت‌های آبی مانند قایق‌سواری و ماهی‌گیری را دارند که این فعالیت‌ها میتواند برای گردشگران جذاب باشد، تاکید کرد: اکوتوریسم از دیگر ظرفیتهای این منطقه است؛ تنوع زیستی در منطقه گاوخونی فرصتهای مناسبی برای توسعه اکوتوریسم فراهم می‌آورد و گردشگران می‌توانند از نزدیک با حیات وحش و گیاهان بومی آشنا شوند.
ایجاد ژئوپارک گاوخونی و رفع بخشی از آسیبهای ناشی از خشکی زاینده رود برای مردم
این کارشناس اقتصاد گردشگری با بیان اینکه آشنایی با فرهنگ و سنت‌های محلی، از جمله غذاهای محلی، موسیقی و رقص‌های سنتی، میتواند تجربه‌ای منحصر به فرد برای گردشگران باشد، بیان کرد: ایجاد ژئوپارک در این منطقه بسیاری از آسیبهای ناشی از خشکی زاینده‌رود برای مردم را می‌توانست در طول سالیان اخیر رفع کند، موضوعی که متاسفانه مورد بی توجهی مسئولان بوده است.
در همین ارتباط علی اسفندیاری فعال محیط زیست و کارشناس اقتصادی نیز به اقتصادآنلاین می گوید: زاینده‌رود به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع آبی استان اصفهان، در سال‌های اخیر با مشکلات جدی خشکی مواجه شده است که این خشکی تأثیرات منفی زیادی بر کشاورزی، محیط زیست و زندگی روزمره مردم منطقه داشته است.
وی افزود: کاهش منابع آب و خشکی زاینده‌رود در سالیان اخیر باعث کاهش منابع آب در منطقه ورزنه شده و این موضوع به بحران آب در کشاورزی و تأمین آب شرب منجر شده است.
کارشناس اقتصادی بیان کرد: از سویی خشک شدن زاینده‌رود باعث تغییرات در اکوسیستم منطقه شده و حیات وحش و تنوع زیستی را تهدید می‌کند و موجب مهاجرت برخی از ساکنان منطقه به مناطق دیگر شده است که این موضوع به کاهش جمعیت و تغییرات اجتماعی منجر شده است.
اشتغال و فرصتهای ناب گردشگری ورزنه تحت تاثیر خشکی زاینده رود
اسفندیاری با این اعتقاد که همه این عوامل موجب شده تا فرصتهای گردشگری نیز تحت تأثیر قرار گیرد اما مشکل اصلی، رکود اشتغال در منطقه و مهاجرت روزانه مردم به دیگر شهرها برای کار، پاپس کشیدن مسئولان است، گفت: واقعیت این است که بنا بر یک فرهنگ ضعیف، هرجا که مانعی بر سر راه اشتغال و پروژه‌های اقتصادی وجود داشته است، مسئولان به راحت‌ترین مسیر روی آورده‌اند، همان گونه که ایجاد ژئوپارک در منطقه ورزنه به عنوان عامل احیای اشتغال در منطقه به دست فراموشی سپرده شد.
وی با اشاره به ظرفیتهای ناب این منطقه می گوید: در حقیت تنوع جاذبه‌های زمین شناختی در پایاب زاینده رود و حوضه گاوخونی بالاست؛ در شمال تالاب گاوخونی کوه سیاه را داریم که یک کوه آتشفشانی از جنس بازالت است که نمای زیبای تالاب بین‌المللی گاوخونی را می‌توان از این کوه به نظاره نشست.
قاسمی ادامه می‌دهد: در فاصله حدوداً ۲۰ کیلومتری از کوه سیاه غار آهکی را داریم که چشم‌انداز این غار در کنار یک تپه مرجانی و سنگ‌های آذرین میتواند برای گردشگران جذاب باشد و در جنوب گاوخونی حوضچه‌های ترسیب نمک را داریم و در این مورد نیز فرصتهای گردشگری نظیر نمک درمانی میتواند مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: می‌توان در این ناحیه کلبه‌های نمکین با رعایت ملاحظات زیست محیطی ایجاد نمود و در شرق گاوخونی نیز تپه‌های ماسه‌ای به وسعت ۱۷ هزار هکتار را داریم که مناسب برای ورزشهای بیابانی و بیابان‌گردی به صورت کنترل شده است.
احیای اشتغال در شرق اصفهان با قابلیتهای ژئوپارک گاوخونی
قاسمی با بیان اینکه در صورت ایجاد ژئوپارک گاوخونی و فعال شدن پتانسیل ژئوتوریسم، می‌توانیم شاهد اشتغالزایی مطلوب در این منطقه باشیم، تاکید کرد: بر این اعتقادیم که گرچه زاینده رود به دلیل همین اهمال‌ها حتی دیگر یک رودخانه فصلی نیست، اما ظرفیت های ناب این منطقه و تبدیل آن به ژئوپارک می‌توانست هم در احیای اشتغالزایی در منطقه موثر باشد و هم اینکه در درازمدت یه دلیل اهمیت ملی و بین المللی یک ژئوپارک در دنیا، حتی در مسیر احیای زاینده رود موثر باشد.
منطقه گاوخونی با وجود ظرفیتهای گردشگری فراوان، با چالش‌هایی نظیر خشکی زاینده‌رود مواجه است، برای بهره‌برداری بهینه از ظرفیتهای گردشگری این منطقه، لازم است که برنامه‌ریزی‌های مناسبی انجام شود تا همزمان با حفظ محیط زیست، به توسعه پایدار گردشگری نیز توجه شود؛ همچنین، مدیریت منابع آب و تلاش برای احیای زاینده‌رود میتواند به بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی منطقه کمک کند.