شنبه، 24 خرداد، 1404

روابط ایران و پاکستان فراتر از نگاه امنیتی باید بازتعریف شود

به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری برنا، سفر رسمی شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان به تهران و دیدار با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور کشورمان بار دیگر توجه‌ها را به اهمیت روابط ایران و پاکستان جلب کرده است.

این دو کشور مسلمان، با مرزهای مشترک و چالش‌های امنیتی و اقتصادی مشابه، همواره بر لزوم توسعه همکاری‌ها تاکید داشته‌اند. در این میان، تحلیلگران منطقه‌ای معتقدند که این سفر می‌تواند فرصتی دوباره برای احیای توافقات پیشین و هم‌افزایی در قالب همکاری‌های منطقه‌ای از جمله سازمان اکو باشد.

از این رو در‌ این زمینه گفت‌وگویی داشتیم با میرقاسم مومنی، کارشناس مسائل منطقه که متن این گفت‌وگو به شرح زیر است:

>>۰آقای مومنی اهمیت سفر نخست‌وزیر پاکستان به تهران را با توجه به شرایط کنونی و حساس منطقه چگونه ارزیابی می‌کنید؟

روابط ایران و پاکستان، علی‌رغم برخی مسائل و مشکلات مرزی، همواره خوب بوده است. حالا در شرایطی که کشور نیازمند توسعه است، گسترش روابط با پاکستان می‌تواند در حل بسیاری از منازعات منطقه‌ای مؤثر باشد. ایران در موضوع مناقشه کشمیر میان هند و پاکستان، همواره تلاش کرده نقش میانجی را ایفا کند و طرف‌ها را به سمت مصالحه سوق دهد. امروز هم پاکستان به صراحت پذیرفته که ما دو کشور مسلمان با تاریخ و پیوندهای مشترک هستیم، و می‌توانیم در موضوعات کلیدی چون امنیت مرزها و مقابله با قاچاق مواد مخدر و مبارزه با گروه‌های تروریستی همکاری کنیم.

>>* مقام معظم رهبری تاکید داشتند که سطح همکاری‌های کنونی ایران و پاکستان پایین‌تر از انتظار است. به نظر جنابعالی چه عواملی مانع تحقق ظرفیت‌های واقعی این روابط شده است؟

همان‌طور که حضرت آقا فرمودند، یکی از اصول سیاست خارجی ما توسعه روابط با همسایگان مسلمان است. اما متأسفانه روابط ما با پاکستان به سطح مطلوب نرسیده که دلایل متعددی دارد؛ از جمله مسائل امنیتی، حضور گروه‌های تروریستی در مرزها، و نیز اجرایی نشدن تفاهم‌نامه‌های دوجانبه. ما با پاکستان توافقات متعددی داریم که در سفرهای رؤسای جمهور یا وزرا منعقد شده، اما اجرا نشده‌اند. علت‌ها باید دقیقاً بررسی شود و ببینیم کدام توافقات اجرایی نشده و دلیلش چیست.

>>*نقش سازمان‌های منطقه‌ای مانند اکو در این مسیر چگونه می‌تواند موثر باشد؟

ما می‌توانیم از ظرفیت‌هایی مثل اکو و حتی سازمان همکاری شانگهای برای فعال‌سازی روابط استفاده کنیم. متاسفانه ایران تاکنون آن‌گونه که باید از فرصت‌های پاکستان استفاده نکرده و بیشتر نگاه امنیتی و مرزی به این کشور داشته‌ایم. در حالی که می‌توان از طریق توسعه تبادلات دانشگاهی، فرهنگی، گردشگری و مرزی، به تقویت امنیت هم کمک کرد. مثلاً اگر بازارچه‌های مرزی توسعه یابد، نه‌تنها معیشت مردم مرزنشین تأمین می‌شود، بلکه گروه‌های تروریستی هم زمینه‌ای برای فعالیت نخواهند داشت.

>>*در حوزه فرهنگی و تاریخی چطور؟ ایران و پاکستان اشتراکاتی دارند که می‌توان از آنها برای تعمیق روابط بهره برد؟

قطعاً. ما با پاکستان اشتراکات فرهنگی و تاریخی عمیقی داریم. زبان فارسی، ادبیات ایرانی و فرهنگ اسلامی ریشه‌هایی در شبه‌قاره دارد. این ظرفیت‌ها می‌تواند به عنوان یک مزیت رقابتی برای ایران عمل کند. باید میان وزارت خارجه، وزارت فرهنگ، وزارت اقتصاد و دیگر دستگاه‌ها یک کارگروه تشکیل شود تا فرصت‌های موجود در پاکستان را شناسایی و فعال کنند.

>>*در دیدار با شهباز شریف، رهبر انقلاب بر لزوم اتحاد کشورهای اسلامی در حمایت از غزه تأکید کردند. عملکرد کشورهای مسلمان، به‌ویژه پاکستان را در این زمینه چطور می‌بینید؟

متاسفانه کشورهای اسلامی در قبال غزه کوتاهی کردند؛ برخی به دلیل ملاحظات سیاسی سکوت کردند. اما پاکستان هم در سطح دولت و هم مردم، مواضع قابل قبولی داشتند. هم راهپیمایی و هم ارسال کمک داشتند. ولی واقعیت تلخ این است که اختلاف و نفاق در جهان اسلام، که با برنامه‌ریزی دشمنان ایجاد شده، مانع از وحدت شده است. برخی کشورها که در دهه‌های گذشته در خط مقدم جنگ با رژیم صهیونیستی بودند، امروز متحد آن شده‌اند. این چرخش، ناشی از منافع حاکمیتی و ترس از تغییر قدرت است. نوعی استعمار نو در منطقه شکل گرفته که نه با حضور فیزیکی، بلکه با رسانه، نفوذ نرم و اقتصادی عمل می‌کند.

>>*خیلی ممنون از وقتی که در اختیار برنا گذاشتید. در پایان اگر جمع‌بندی یا پیشنهادی دارید بفرمایید.

سفر نخست‌وزیر پاکستان می‌تواند آغازی برای توسعه مناسبات راهبردی باشد، اما شرط آن، آسیب‌شناسی دقیق روند روابط دوجانبه و اجرای واقعی توافقات گذشته است. وزارت خارجه و سفارتخانه‌ها باید پرونده روابط دو کشور را مرور و دلایل ناکامی در اجرای توافقات را بررسی کنند. اگر این یک قلم کار به‌درستی انجام شود، آینده همکاری‌های ایران و پاکستان بسیار روشن خواهد بود.

انتهای پیام/

2 هفته پیش

دسته‌بندی‌ها