امیر اردلان زنجانی نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده مستند «یل» در خصوص ایده شکل‌گیری این اثر به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا گفت: آنچه مرا به سمت ساخت این مستند کشاند، تجربه شخصی‌ام از فضای باشگاه‌های ورزشی بود. جایی که آدم‌ها با وجود تفاوت‌های اجتماعی، اقتصادی و شغلی، در یک زمان مشخص از روز گرد هم می‌آیند تا کاری مشترک انجام دهند. از نظر من، باشگاه ورزشی یکی از معدود فضاهایی است که در آن نوعی برابری واقعی دیده می‌شود. جایی که بیشتر از هر چیز، به عملکرد فرد توجه می‌شود، نه به موقعیت اجتماعی‌اش.
>>باشگاه ورزشی، آخرین سنگر برابری در جامعه امروز است
وی ادامه داد: در باشگاه، شما همان کاری را می‌کنی که دیگری هم انجام می‌دهد. فرقی نمی‌کند سنت چیست، از کجا آمده‌ای یا چقدر درآمد داری. باشگاه‌ها فقط محل ورزش نیستند، بلکه می‌توانند مکانی برای همزیستی اجتماعی و روانی هم باشند. این نگاه، موجب شد جرقه ساخت «یل» در ذهن من زده شود.
>>بدنسازی فقط عضله نیست، معنای زندگی است
زنجانی با اشاره به چگونگی روایت این مفهوم در مستند، بیان کرد: سعی کردم این ایده را به‌صورت روایی در مستند پیاده کنم. روایت مستند «یل» فقط درباره عضله‌سازی نیست؛ بلکه بیشتر نگاهی است به بُعد انسانی ورزش. به‌نوعی کوشیدم نشان دهم چطور یک ورزشکار در دل سختی‌ها، با کمترین امکانات، خودش را می‌سازد و جلو می‌رود. این‌جا ورزش به یک ابزار برای معنا دادن به زندگی تبدیل می‌شود.
>>ورزشکار ایرانی با کمترین امکانات، به قهرمان جهانی تبدیل می‌شود
وی افزود: زمانی که فرایند بدنسازی در ایران و خارج از کشور را مقایسه می‌کردم، به تفاوت‌های عجیب و عمیقی رسیدم. در خارج، بسیاری از موارد مثل مکمل‌ها، برنامه تمرینی، حتی دارو‌های ورزشی، به‌راحتی در دسترس هستند. ولی در ایران، با کمبود، گرانی و حتی نبود اطلاعات درست مواجهیم. با این حال، ورزشکاران ایرانی همچنان در میادین جهانی می‌درخشند و این مسئله برای من یک نقطه جذاب برای ورود به داستان بود.
زنجانی با اشاره به پیشینه این ورزش‌ها در ایران عنوان کرد: وقتی به بستر ایران نگاه کردم، این ایده رنگ‌وبوی دیگری گرفت. ما در ایران پیشینه‌ای بسیار غنی از ورزش‌های قدرتی و استقامتی داریم. از زورخانه گرفته تا کُشتی و منش پهلوانی، همیشه ورزش در فرهنگ ما با مفاهیمی مانند اخلاق، جوانمردی و خودسازی گره خورده. تحقیقات میدانی زیادی انجام دادم، مستند‌های مختلفی را تماشا کردم. همه اینها در کنار مطالعه تاریخچه ورزش در ایران، به من کمک کرد تا لایه‌های عمیق‌تری از این موضوع را درک کنم.
این فیلمساز ادامه داد: یکی از مسائل مهمی که به آن پرداختم، تفاوت نگرش امروز ما نسبت به ریشه‌های فرهنگی ورزش است. منش پهلوانی که روزگاری اساس زورخانه‌ها بود، امروزه در باشگاه‌ها کمتر دیده می‌شود. ما بیشتر تمرکزمان را روی ظاهر و عضله گذاشته‌ایم و کمتر به آن بُعد اخلاقی و انسانی توجه می‌کنیم. این برای من تأسف‌برانگیز بود؛ اینکه چطور از اصل خود فاصله گرفته‌ایم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره تأثیرگذارترین مصاحبه در روند ساخت مستند «یل» توضیح داد: هر گفت‌و‌گو برای خودش یک دنیای خاص داشت. از آن‌جایی که جامعه بدنسازی، جامعه‌ای بسته است، خیلی از این ورزشکاران اعتماد به گفت‌و‌گو با افراد خارج از دایره خود را ندارند. برای من به‌عنوان یک کارگردان جوان، جلب این اعتماد کار ساده‌ای نبود، اما وقتی این اعتماد شکل گرفت، در هر گفت‌و‌گو یک زاویه جدید از زندگی و تفکر این آدم‌ها را کشف کردم. سن و تجربه‌شان متفاوت بود، اما همه یک درد مشترک داشتند: نادیده گرفته شدن، کمبود امکانات و در عین حال تلاشی خستگی‌ناپذیر برای پیشرفت. این پافشاری و سماجت برای ادامه مسیر، در حالی‌که همه می‌دانند سیستم چقدر پر اشکال است، برایم بسیار الهام‌بخش بود.
>>پشت عضله‌های سخت، روحی لطیف و شکننده پنهان است
زنجانی در ادامه با اشاره به روحیات ورزشکاران بدنساز، بیان کرد: یکی از جالب‌ترین چیز‌هایی که در طول مصاحبه‌ها برایم آشکار شد، تضادی بود که بین ظاهر و درون این افراد وجود داشت. با اینکه پیکری عضلانی و سخت دارند، اما روحیاتشان بسیار لطیف و حساس است. اغلب‌شان راحت تحت تأثیر قرار می‌گیرند یا گریه می‌کنند. این تضاد برایم جذاب و قابل تأمل بود.
این فیلمساز افزود: من علاقه زیادی به همکاری با جوانان دارم، اما واقعیت تلخی که در صنعت هنر با آن مواجهیم این است که به نسل جوان کمتر میدان داده می‌شود. بسیاری از کسانی که در رده‌های بالاتر هستند، به دلایل مختلف، فضا را برای جوان‌تر‌ها تنگ می‌کنند و انتظار دارند ما هم همان مسیر را برویم. هر کسی در هر بازه زمانی و هر نسلی که در آن زیست می‌کند مشکلات خودش را دارد. متاسفانه ما همیشه دنبال "استعداد" هستیم و فراموش می‌کنیم که پشت هر استعدادی، "پتانسیلی بزرگ خوابیده و این پتانسیل اگر دیده نشود، شکوفا نمی‌شود.
>>بدنسازی ایران قربانی اطلاعات غلط و نبود منابع رسمی
زنجانی در پایان گفت: ورزش بدنسازی، مخصوصاً برای نسل جوان، پر از شایعه و اطلاعات نادرست است. هیچ منبع مشخص و قابل اعتمادی برای تازه‌وارد‌ها وجود ندارد. همین باعث شده هر کسی چیز متفاوتی بگوید؛ درباره رژیم، تمرین، مکمل‌ها یا داروها. هدف من این بود که «یل» بتواند به یک مرجع قابل استناد تبدیل شود؛ صدای ورزشکاران واقعی و متخصصانی باشد که بهترین‌های این حوزه‌اند و حرف‌شان از تجربه و دانش می‌آید، نه شایعه و حدس.
انتهای پیام/