کاربران، کسبوکارها و حتی خود مسئولان هم از وضعیت اینترنت ناراضی هستند و به آن نقد دارند. کیفیت پایین و سرعت کم اینترنت، علیرغم همه وعدههایی که وزارت ارتباطات و زیرمجموعههایش درباره بهبود وضعیت اینترنت میدهند تجربه استفاده از اینترنت را نامطلوب و کلافهکننده کرده است.
آرش کریمبیگی، مدیرعامل شاتلموبایل، علت وضعیت نامناسب اینترنت را از دو منظر تحلیل میکند و فیلترینگ و سرکوب تعرفه که باعث عدم توسعه تجهیزات شبکه میشود را از مهمترین دلایل کیفیت نامناسب شبکه اینترنت کشور میداند:
class="sc-9996cfc-0 haEmbW">>سیاست فیلترینگ، که حتماً یک پروژه شکستخورده است، در کنار موضوع سرکوب تعرفه دو مسالهای هستند که به کیفیت و تجربه کاربران اینترنت ضربه زدهاند. تا زمانی که فیلترینگ با این ساختار و با این مداخله در ترافیک رفتاری مشترکین اتفاق میافتد در تجربه مشترکین در دسترسی به اینترنت مداخله کرده و کیفیت استفاده را کاهش میدهد.class="sc-9996cfc-0 iCBGOT">>- آرش کریمبیگی، مدیرعامل شاتلموبایل
او در ادامه نیز توضیح میدهد که سیاست فیلترینگ یک موضوع حاکمیتی است و از سمت حاکمیت به اپراتورها تحمیل میشود، بنابراین «حاکمیت باید در مقابل آن عقبنشینی، اصلاح یا تعدیل کند، چیزی نیست که اپراتورها بتوانند برایش کاری کنند.»
پولی که مردم برای فیلترشکن هزینه میکنند مستقیم به جیب فیلترشکن میرود نه اپراتور
با وجود این که اپراتورها در اعمال فیلترینگ دخیل نیستند اما این شائبه مطرح شده که اپراتورها از فیلترینگ سود میبرند. مدیرعامل شاتلموبایل اما میگوید:
class="sc-9996cfc-0 haEmbW">>برنده اول و آخر فیلترینگ فیلترشکنفروشها هستند. هزینهای که مردم در سرویس فیلترینگ پرداخت میکنند از «سرانه درآمد به ازای هر مشترک اپراتورها» در سرویس اینترنت موبایل بیشتر است، یعنی پولی که کاربر بابت فیلترشکن میدهد از پولی که به اپراتور اینترنتشان میدهند بیشتر است و این عدد هم صرف توسعه شبکه تلکام نمیشود، مستقیم به جیب فیلترشکنفروش میرود.class="sc-9996cfc-0 iCBGOT">>- آرش کریمبیگی، مدیرعامل شاتلموبایل
او در میگوید: «اپراتورها نهتنها از فیلترینگ سود نمیبرند بلکه زیانهای مختلف مستقیم و غیرمستقیم و به آنها وارد میشود. اپراتور باید سرمایهگذاری بیشتری بکند تا آن ترافیک نامعمول ناشی از فیلترینگ را تحمل کند و رضایت مردم هم از شبکهاش کاهش پیدا میکند.»
کریمبیگی در ادامه به تاثیراتی که فیلترینگ بر تجربه کاربران و اپراتورها پرداخته و توضیح میدهد: «فیلترشکنها هم در ترافیکی به شبکه تلفن همراه تحمیل میکند و هم در رفتار غیرمعمولی که به شبکه و اپراتور تحمیل میکند هزینهساز است و باعث کاهش کارایی شبکه اینترنت کشور میشود.»
به گفته او، وقتی در تجربه استفاده مردم از اینترنت یک سرویس میانی یعنی یک پراکسی گذاشته میشود که ترافیک آنها را ببرد و بیاورد طبیعتاً تجربه مردم از کیفیت اینترنت کاهش پیدا میکند. به جز افزایش هزینه و کاهش کیفیت، پینگ هم کاهش پیدا میکند.
کاربران با نصب اپلیکیشنهای غیر استاندارد به یک زامبی یوزر تبدیل شدهاند
مدیرعامل شاتلموبایل هم مثل بقیه کارشناسان به آسیبهایی نظیر نقض حریم شخصی مردم و هکهای بانکی در نتیجه استفاده از VPN اشاره کرده و در توضیح یک پیامد خطرناک دیگر هم میگوید:
class="sc-9996cfc-0 haEmbW">>مردم با نصب اپلیکیشنهای غیر استاندارد به یک زامبی یوزر یا کاربر قربانی تبدیل میشوند که میشود از گوشی آنها به بقیه شبکه و حتی به شبکه و سرویسهای دولتی کشور حمله سایبری کرد. این هم یک ریسک عظیم است چون تعداد زیادی زامبی یوزر داریم که از طریق دستگاههایشان ممکن است به شبکه حمله شود یا ترافیک تورمی ایجاد شود یا حمله DDoS انجام بگیرد و شبکه ملی یا بینالمللی را مختل کند.class="sc-9996cfc-0 iCBGOT">>- آرش کریمبیگی، مدیرعامل شاتلموبایل
او در خصوص تداوم فیلترینگ با وجود همه این آسیبهایی که دارد، میگوید: «از رئیسجمهور تا رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه به فیلترینگ نقد دارند، در شورای عالی فضای مجازی به آن نقد میشود و اقداماتی هم انجام میشود اما در نهایت منتج میشود به این که فقط واتساپ و گوگلپلی رفع فیلتر میشوند؛ هیچ ایدهای ندارم که با این وجود چرا همچنان فیلترینگ ادامه دارد.»
برداشته شدن انحصار شرکت زیرساخت به نفع مردم و اپراتورهاست
با توجه به این که پهنای باند فیلترشده بهصورت مستقیم از شرکت ارتباطات زیرساخت به اپراتورها ارائه میشود و به گفته کریمبیگی «اپراتورها نمیتوانند تغییری در پهنای باند ایجاد کنند چون دسترسی و اختیارش را ندارند» بار دیگر موضوع انحصار زیرساخت در حوزه پهنای باند مطرح میشود. او درباره این انحصار میگوید:
class="sc-9996cfc-0 haEmbW">>با برداشته شدن انحصار شرکت زیرساخت قطعاً رقابت در این حوزه شکل میگیرد؛ رقابت در کیفیت و رقابت در قیمت. ما در ساختاری هستیم که در آن شیوه مهندسی ترافیک و تامین پهنای باند با مدل انحصاری زیرساخت تامین شده و بنابراین، باید حتماً تغییری در رویه و روال انحصارهای موجود در این ساختار داشته باشیم.class="sc-9996cfc-0 iCBGOT">>- آرش کریمبیگی، مدیرعامل شاتلموبایل
او توضیح میدهد که در حال حاضر هم انحصار تامین پهنای باند اینترنت به شرکت زیرساخت داده شده و هم انحصار انتقال داده بین استانها. در هر دوی این حوزهها اگر رقابت شکل بگیرد و در این رقابت آزادسازی در حوزه کیفیت و قیمت وجود داشته باشد در نهایت، مردم و اپراتورها منتفع میشوند.