هزینه تامین برق با ژنراتور فقط به قیمت خرید این دستگاهها ختم نمیشود. ژنراتورها در کارگاههای متوسط به روزانه ۴۰ تا ۷۰ لیتر گازوئیل نیاز دارند که صنعتگران باید با پرداخت ماهانه حدود ۳۰ میلیون تومان آن را از قاچاقچیان تهیه کنند.
رئیس شورای هماهنگی شهرکهای صنعتی سراسر کشور در گفتوگو با زومیت میگوید که قطعی برق در سال گذشته حدود ۲۰ میلیارد دلار به تجهیزات و ماشینآلات صنعتی خسارت وارد کرده است. جدا از این به دلیل توقف تولید در بسیاری از واحدهای صنعتی، حدود ۶ میلیارد دلار دیگر هم از محل کاهش تولید به صنعت کشور زیان وارد شده است.
قیمت ژنراتور چند است؟
قیمت ژنراتورها از ۱۵ میلیون تومان شروع میشود تا هفت الی هشت میلیارد تومان ادامه دارد. ژنراتورهای بنزینی ۱۵ میلیون تومانی فقط مناسب روشنایی چند چراغ دستفروش هستند. برای یک کارگاه جوشکاری کوچک یک ژنراتور با توان خروجی ۸.۵ کیلوواتی بنزینی خریداری میکنند. برق مورد نیاز یک نانوایی را هم همین ژنراتور راه میاندازد که قیمت آن از ۱۰۰ تا ۱۸۰ میلیون تومان است. برای روشنایی برق خانه یا تامین برق دستگاه اکسیژن یک بیمار ژنراتور بنزینی با توان خروجی ۵.۵ تا ۷.۵ کیلوواتی تهیه میکنند که از ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان قیمت دارد. اینها توضیحاتی است که یک فروشنده دستگاه ژنراتور به خبرنگار زومیت میدهد. او اضافه میکند: «مشتریان ما شامل طیف متنوعی از افراد از مدیر مدرسه تا آشپز، سوپرمارکت و ... میشود که با افزایش قطعی برق تعداد و تنوع آنها هم بیشتر شده است.» به گفته این فروشنده اوایل فروردین ماه، زمانی که هنوز قطعی برق آغاز نشده بود این دستگاهها را با قیمت ۸۵ تا ۹۵ میلیون تومان تهیه میکردند اما در این دو ماه حداقل ۱۷ تا ۲۰ درصد به قیمت آنها اضافه شده است.
قیمت ژنراتورهای صنعتی از یک میلیارد تومان بیشتر هم میشود. همین هفدهم اردیبهشت ماه رئیس اداره صمت تهران توصیه کرده بود که کارگاهها کمبود برق را با خرید ژنراتور جبران کنند.
ژنراتورهای نیمه صنعتی بنزینی بین ۱۰ تا ۲۰ کیلووات توان خروجی دارند و در صنعتیها این عدد به دو هزار کیلووات هم میرسد و برای کارخانههای بزرگ، مراکز داده، معادن، بیمارستانهای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. این ژنراتورها اغلب دیزلی هستند و قیمت آن از یک و ۸۰۰ میلیارد تومان شروع می شود.
خصوصیسازی انرژی در خانه و کارخانه
هزینه یک ژنراتور فقط قیمت خرید آن نیست. باید به آن هزینههای سوخت هم اضافه کنیم که با نرخ آزاد محاسبه میشود و این یعنی عملا انرژی صنایع در بخش زیادی از روز خصوصی شده است. دستگاههای خانگی هر سه ساعت دو لیتر مصرف میکنند و فشار بیشتر روی دستگاه مصرف بنزین آن را افزایش میدهد. با این حساب یک ژنراتور خانگی ماهانه ۱۶ لیتر بنزین نیاز دارد.
به گفته این فروشنده اوایل فروردین ماه، زمانی که هنوز قطعی برق آغاز نشده بود این دستگاهها را با قیمت ۸۵ تا ۹۵ میلیون تومان تهیه میکردند اما در این دو ماه حداقل ۱۷ تا ۲۰ درصد به قیمت آنها اضافه شده است
کارگاههای صنعتی کوچک هم ممکن است ژنراتورهای بنزینی داشته باشند که بر اساس گفتههای فروشندهها در شرایط پرفشار کاری مصرف آن ساعتی ۴ لیتر است. یعنی برای هشت روز کار بدون برق (یعنی دو روز در هفته) احتمالا تا ۹۶ لیتر هم بنزین مصرف میکنند.
یک روز بیبرقی: حداقل ۳۳ میلیون تومان ضرر
یک ژنراتور گازوییلی کوچک ساعتی ۲۵ لیتر و ژنراتور متوسط ۷۰ لیتر در ساعت سوخت نیاز دارد. اولی را در کارگاهها و ادارات بزرگ استفاده میکنند و دومی در کارخانههای متوسط، هتلها، بیمارستانهای کوچک مورد استفاده قرار میگیرد. یعنی مصرف سوخت آنها در یک قطعی برق سه ساعته در شهرک صنعتی به ۷۵ تا ۲۱۰ لیتر گازوئیل میرسد و خسارت آن (برای دو بار قطعی برق هفتگی) بین ۱۲ تا ۳۳ میلیون تومان در ماه هزینه مازاد روی دست صنعتگر میگذارد. ولی قبل از همه اینها این سوخت را از کجا باید تامین کنند؟
سوخت ژنراتور را با تانکر توزیع میکنند
مهدی بستانچی رئیس شورای هماهنگی شهرکهای صنعتی سراسر کشور درباره این سوخت به زومیت میگوید: «سهمیه سوخت در دسترس همه نیست و گرفتن آن فرایند بسیار پیچیدهای دارد. برای همین معمولا باید آن را به صورت قاچاقی خریداری کنند که مشکلات خاص خودش را دارد و قیمت آن از لیتری دوازده تا نزدیک بیست هزار تومان است.»
بررسیهای زومیت نشان میدهد که در مناطق صنعتی افرادی هستند که سوخت قاچاقی را با تانکر توزیع و صنعتگران برای ژنراتورهای خود تهیه میکنند
خسارتهای قطعی برق؛ ۲۰ میلیارد دلار خسارت به دستگاهها
بستانچی به خسارتهای دیگری هم اشاره دارد و میگوید: «این قطع و وصل شدن برق به برخی از صنایع مستقر در شهرکهای صنعتی آسیب جدی وارد کرد و هزینههای تولید را برای طیف بسیاری از آنها افزایش داد. قطع برق در خطوط تولید پیوسته بار ناگهانی به تجهیزات وارد میکند که این موضوع میتواند فرآیند تولید را مختل کرده و موجب آسیبهای جدی و پرهزینهای به ماشینآلات شود. برآورد میشود که سال گذشته حدود ۲۰ میلیارد دلار از این بابت به صنایع خسارت وارد شده است.» اما این تنها آسیب قطعیهای برق نیست. او میگوید: «سال گذشته در تابستان تولید شهرکهای صنعتی کاهش پیدا کرد. فقط در تابستان سال ۱۴۰۳ شهرکهای صنعتی کاهش ۵۰ درصدی تولید را تجربه کردند.» به گفته بستانچی مجموعا در سال گذشته شش میلیارد دلار فقط به خاطر عدم تولید تولیدکنندهها به صنعت کشور خسارت وارد شد.
class="sc-9996cfc-0 haEmbW">> از آنجایی که هزینههای ثابت تولیدکننده تغییر نمیکند، کاهش تولید باعث میشود که به همان نسبت هم قیمتها افزایش یابد و همه اینها منجر میشود که این مستقیم و غیر مستقیم روی قیمت تمام شده کالا تاثیر بگذارد.class="sc-9996cfc-0 iCBGOT">>- مهدی بستانچی ، رئیس شورای هماهنگی شهرکهای صنعتی سراسر کشور