>>خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: برنج به عنوان یکی از محصولات اساسی کشاورزی و غذای اصلی میلیون‌ها ایرانی، نقش بسزایی در تأمین امنیت غذایی و اقتصاد خانوارهای کشاورزی کشور دارد.
استان‌های گیلان و مازندران با برخورداری از شرایط اقلیمی و منابع آبی مناسب، قطب‌های مهم تولید برنج در ایران به شمار می‌آیند و سالانه بخش قابل توجهی از نیاز کشور به این محصول را تأمین می‌کنند. با این وجود، کشور با چالش‌های متعددی در زمینه تولید و فرآوری برنج مواجه است که از آن جمله می‌توان به>> خلأ عملکرد در مزرعه و میزان بالای ضایعات در مرحله>> شالیکوبی اشاره کرد.
در حال حاضر بیش از ۱۴۲۵ واحد >>شالیکوبی در استان گیلان فعال هستند که متأسفانه به‌طور میانگین ۱۰ درصد برنج تولیدی در این فرآیند به ضایعات تبدیل می‌شود؛ مسئله‌ای که تأثیر مستقیم بر کاهش بهره‌وری، اتلاف منابع و فشار بیشتر بر کشاورزان دارد.
طی سال‌های اخیر، اقدامات متعددی برای بهبود این وضعیت انجام شده که از جمله آن‌ها می‌توان به بازسازی و نوسازی بیش از ۷۰۰ واحد >>شالیکوبی و تبدیل ۳۷۰ واحد به شالیکوبی‌های کاملاً مدرن اشاره کرد. با این حال، بخش بزرگی از ظرفیت موجود همچنان نیازمند به‌روزرسانی فنی و مدیریتی است تا بتوان از حداکثر توان بالقوه این صنعت بهره گرفت.
بر همین اساس و با توجه به اهمیت موضوع، گفتگویی با «محمود >>هوشیارفرد» رئیس بخش تحقیقات >>گیاهپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی استان گیلان، انجام >>شدثه تا ابعاد مختلف این چالش و راهکارهای پیشنهادی برای کاهش >>خلاء عملکرد و ضایعات برنج را بررسی کنیم.
>>کافی نبودن تولید و توزیع نامناسب بذر گواهی شده
«محمود هوشیار فرد» رئیس بخش تحقیقات>> گیاهپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی گیلان >>در گفتگو با مهر با اشاره به آمار خلأ عملکرد در کشور اظهار کرد: افزایش تولید برنج از طریق افزایش عملکرد در واحد سطح یک راهبرد اساسی برای تأمین امنیت غذایی کشور بشمار می‌رود.
وی افزود: متأسفانه، بنا بر آمارها، ما در گروه کشورهای با خلأ عملکرد بالا قرار گرفته‌ایم و به طور میانگین میزان خلأ عملکرد برنج در کشور ۱۲۰۰ کیلوگرم است لذا، در صورت کاهش خلأ عملکرد برنج می‌توان میزان تولید این محصول را به بیش از چهار میلیون تُن افزایش داد و به خودکفایی رسید.
هوشیار فرد ادامه داد: افزایش عملکرد در واحد سطح با افزایش خود عملکرد (کاشت ارقام پرمحصول با شاخص عملکرد بالا) و یا از طریق کاهش خلأ عملکرد امکان پذیر است و عوامل محدود کننده تولید برنج در کشور از زمان تهیه بذر و آماده سازی زمین تا برداشت وجود دارند.
وی کافی نبودن تولید و توزیع نامناسب بذر گواهی شده، بنیه و سن >>نشاء، تأخیر در تاریخ کاشت، عدم مصرف صحیح کودهای شیمیایی و علف کش‌ها، عدم استفاده صحیح از ترکیبات زیستی، برداشت و فرآوری نامناسب، عدم مدیریت صحیح و به موقع آفات و بیماری‌ها در خزانه و زمین اصلی را از عوامل عمده کاهش عملکرد برنج در کشور دانست.
هوشیار فرد ادامه داد: طی سال‌های اخیر، شاهد دماهای پایین و بارندگی‌ها بخصوص در اواخر دوره رشد برنج بودیم که این مسئله باعث طولانی‌تر شدن دوره رشد و افزایش احتمال مواجهه با تنش‌های انتهای فصل گردید. لذا، به نظر می‌رسد در چنین شرایطی کاشت ارقام پرمحصول زودرس مناسب‌ترین گزینه باشد.
وی اضافه کرد: این در حالی است که در استان گیلان کاشت ارقام محلی کم محصول ولی با کیفیت و قیمت بالا در بازار، مورد استقبال >>شالیکاران قرار گرفته است و بنابراین باید کیفیت ارقام پرمحصول مورد توجه ویژه متخصصان قرار گیرد.
در نهایت، رسیدن به خودکفایی در تولید برنج نیازمند تعامل مؤثر بین کشاورزان، مراکز پژوهشی و مدیریت جهاد کشاورزی است لذا کاهش>> خلأ عملکرد و ضایعات، به‌ویژه در مراحل برداشت و >>شالیکوبی، از مهم‌ترین گام‌ها برای تضمین امنیت غذایی کشور به شمار می‌رود.