>>خبرگزاری مهر، هانی رستگاران؛ ششمین روز از ماه محرم که فرا میرسد، در کوچهپسکوچههای بافت تاریخی سمنان، غم بهگونهای دیگر شکل میگیرد. این روز، روز قاسمبنالحسن (>>ع) است؛ نوجوان رشیدی که با شجاعتی فراتر از سن و سال خویش، در میدان کربلا خوش درخشید و نام خود را در تاریخ دلدادگیها جاودانه کرد. در سمنان، این روز نه فقط روز عزاداری، که آئینی است برای تجلیل از جوانمردی، وفاداری و رشادت نوجوانی که در راه ولایت، قامت خم نکرد.
>>شهر سمنان، بامداد ششم محرم
شهر از همان ساعات نخست صبح، رنگ و بوی عزا به خود میگیرد. تکایا و حسینیهها، بهویژه حسینیه امامیه، حسینیه قنادان و مسجدهای قدیمی چون مسجد سلطانی، با پردههای سیاه، بیرقهای سبز و مشکی و عطر گلاب، به استقبال این روز خاص میروند. در دل هر کوچه، صدای زنگ کاروان و ضربآهنگ طبلهایی که سنگینی تاریخ را یادآور میشوند، میپیچد.
یکی از آئینهای کهن روز ششم محرم در سمنان، نخلگردانی ویژه قاسمبنالحسن (>>ع) است. برخلاف روز عاشورا که نخل بزرگ حضرت اباعبدالله (>>ع) گردانده میشود، در این روز نخل کوچکتری، مزین به پارچههای سبز و سفید، سیبهای سرخ و کبوترهای کاغذی به نشانه نوجوانی حضرت قاسم، بر دوش جوانان محل گذاشته میشود. نوجوانانی که پیراهن سفید پوشیدهاند، پای نخل میرقصند و نوای ">>ای قاسم بن الحسن" را زمزمه میکنند؛ گویی تجسمی از همان قاسم دشت کربلا شدهاند.
در برخی تکایا، همچون تکیه >>ناسار و تکیه کهنهدژ، رسم است که یک پیراهن سفید بهعنوان نماد لباس دامادی قاسم بر نخل آویخته میشود. مادران، با چشمانی اشکبار، دست بر این پیراهن میکشند و نذر فرزندان خویش میکنند. گویی میان غم و غرور، توازن عجیبی برقرار است؛ افتخار شهادت در راه حق، در دل سیاهی سوگ، برق میزند.
روضهخوانان در این روز، داستان قاسم نوجوان را با چنان سوز و گدازی میخوانند که اشک از چشم پیر و جوان سرازیر میشود. نوحههایی مانند:
این پیکر جوان است، این قاسم حسین است
این گلشن دل ماست، این نسترن حسین است...
در فضا طنین میافکند و دلها را میسوزاند. چاووشخوانها نیز در خیابانهای قدیمی محلات، بهویژه در بازار تاریخی سمنان، نوای عزا را طنینانداز میکنند.
>>آئین نذر و اطعام
ظهر روز ششم، دیگهای نذری در هر کوچه و تکیه به جوش میآید. غذای نذری این روز معمولاً آش رشته یا برنج و >>خورش قیمه است که با دستان پیرزنان و مادران شهدا آماده میشود. بر این باورند که هر لقمه نذری، نذر سلامت جوانان و استواری ایمان نسل آینده است.
روز قاسم در سمنان، تلفیقی از شور و شعور است؛ آئینی که نهتنها تاریخ کربلا را زنده نگاه میدارد، بلکه نسلی تازه را با فرهنگ ایثار و وفاداری آشنا میکند. در این آئین، قاسم بن الحسن (>>ع) نه صرفاً شهیدی نوجوان، بلکه الگویی زنده برای جوانان شهر میشود؛ الگویی که در قاب روضهها، در دل نخلها، و در زمزمه مادران، نسل به نسل تکرار میشود.