یکشنبه، 25 خرداد، 1404

منشور اخلاق اجتماعی و اقتصادی در آیه ۱۵۲ سوره انعام

محمد حسین محمددوست در گفتگو با >>خبرنگار مهر اظهار کرد: آیه ۱۵۲ سوره انعام، همچون منشوری جامع، اصول اخلاقی و رفتاری را در زمینه تعاملات اجتماعی و اقتصادی برای مسلمانان ترسیم می‌کند.

این پژوهشگر دینی بیان کرد: این آیه، با تأکید بر عدالت، انصاف و وفای به عهد، راهنمایی ارزشمند برای ساختن جامعه‌ای سالم و پویا ارائه می‌دهد.

وی افزود: >>«وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ >>الْیَتِیمِ >>إِلَّا بِالَّتِی هِیَ >>أَحْسَنُ» و به مال یتیم جز به بهترین وجه نزدیک نشوید، فراتر از یک منع ساده، دستورالعملی برای مراقبت و مدیریت اموال یتیمان است. این آیه بدین معناست که هرگونه تصرف در اموال یتیم باید با نیت خیرخواهانه و به منظور حفظ و افزایش آن باشد. هرگونه سوءاستفاده، تضییع یا سهل‌انگاری در این زمینه، مغایر با دستور الهی است.

محمددوست بیان کرد: حَتَّی>> یَبْلُغَ >>أَشُدَّهُ" (تا زمانی که به بلوغ برسد)، نقطه پایانی بر دوره سرپرستی و نگهداری از اموال یتیم تعیین می‌کند. این تأکید، نشان‌دهنده اهمیت آماده‌سازی یتیم برای پذیرش مسئولیت‌های زندگی و مدیریت مستقل اموال خویش است. هدف نهایی، توانمندسازی یتیم برای ورود به جامعه به عنوان فردی مستقل و کارآمد است.

وی ادامه داد: >>وَأَوْفُوا >>الْکَیْلَ >>وَالْمِیزَانَ >>بِالْقِسْطِ" (و پیمانه و ترازو را به عدالت تمام دهید)، سنگ بنای یک نظام اقتصادی سالم و عادلانه را بنا می‌نهد. این دستور، فراتر از دقت در اندازه‌گیری، بر ضرورت پرهیز از هرگونه تقلب، کم‌فروشی و اجحاف در معاملات تأکید دارد. رعایت عدالت در معاملات، اعتماد عمومی را تقویت کرده و به رونق اقتصادی پایدار می‌انجامد.

این پژوهشگر دینی در ادامه گفت: عبارت >>لَا >>نُکَلِّفُ >>نَفْسًا >>إِلَّا >>وُسْعَهَا (هیچ کس را جز به اندازه توانش تکلیف نمی‌کنیم)، اصلی مهم در نظام تکلیف الهی است. این اصل، نشان می‌دهد که خداوند متعال، تکالیف را بر اساس توانایی‌ها و ظرفیت‌های هر فرد تعیین می‌کند. این امر، از یک سو، از تحمیل فشار بیش از حد بر افراد جلوگیری می‌کند و از سوی دیگر، انگیزه تلاش و پیشرفت را در آنان تقویت می‌کند.

وی گفت: و در عبارت >>وَإِذَا >>قُلْتُمْ >>فَاعْدِلُوا وَلَوْ >>کَانَ >>ذَا >>قُرْبَی (و هنگامی که سخن می‌گوئید، عدالت را رعایت کنید، حتی اگر [درباره] خویشاوند [شما] باشد)، بر اهمیت عدالت در گفتار و داوری تأکید دارد. این دستور، به ما یادآوری می‌کند که نباید به دلیل روابط خویشاوندی یا عواطف شخصی، از حقیقت منحرف شویم و در قضاوت‌های خود، جانب انصاف را رعایت کنیم.

محمددوست اظهار کرد:>> وَبِعَهْدِ اللَّهِ>> أَوْفُوا" (و به پیمان خدا وفا کنید)، وفای به عهد و پیمان را به عنوان یکی از مهم‌ترین نشانه‌های ایمان و دیانت معرفی می‌کند. وفای به عهد، اعتماد و اطمینان را در روابط اجتماعی تقویت کرده و زمینه‌ساز همکاری و همبستگی در جامعه می‌شود.

این پژوهشگر دینی در پایان بیان کرد: آیه ۱۵۲ سوره انعام، مجموعه‌ای از اصول اخلاقی و عملی را در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی ارائه می‌دهد که عمل به آن‌ها می‌تواند به ساختن جامعه‌ای عادلانه، پویا و برخوردار از اعتماد و همبستگی کمک کند. این آیه، همچون چراغی فروزان، راهنمای مسلمانان در تعاملات روزمره و تصمیم‌گیری‌های کلان است.

3 ماه پیش

دسته‌بندی‌ها