به گزارش گروه بین الملل >>خبرگزاری تسنیم، از همان روز اول حمله رژیم صهیونیستی اسراییل به ایران، یک بار دیگر ادعای بزرگی در ترکیه مطرح شد که زمینه‌های تاریخی و فکری خاصی دارد.
ادعا این بود: «ایران فقط مقدمه است. هدف اصلی، ترکیه خواهد بود».
چه کسی این ادعای عجیب را مطرح کرد؟ دولت باغچلی رهبر راست افراطی حزب حرکت ملی گرا (م.ه.پ). باغچلی همان سیاستمداری است که به عنوان پدرخوانده همه ملی گرایان ترکیه شناخته می‌شود و از سال 2014 میلادی بدین سو، در ائتلاف جمهور، به مهمترین و با نفوذترین شریک اردوغان تبدیل شده است.
یک نگاه اجمالی به مواضع بسیاری از رهبران سیاسی معاصر ترکیه، نشان دهنده این واقعیت است که ادعای باغچلی تازه نیست و قبل از او نیز، سیاستمداران دیگری همین موضوع را مطرح کرده‌اند.
به عبارتی روشن، ارتباط عمیقی با ادراک سیاسی دو گروه از جریانات سیاسی ترکیه دارد. این ادعا در شرایطی مطرح شده که ترکیه به عنوان یک کشور دارای فرهنگ اجتماعی دینی و فرهنگ سیاسی سکولار، از نخستین کشورهایی بوده که موجودیت رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخته است.
بیایید ببینیم سوابق پیشین در این حوزه کدامند و چرا دو گروه سیاسی و فکری در ترکیه، بیش از دیگران بر این ادعای تاریخی پافشاری کرده‌اند.
اصل حرف باغچلی چیست؟
شریک اردوغان، در یک سخنرانی جنجالی و آتشین، درباره تحولات اخیر گفته بود: «موج بی‌ثباتی منطقه‌ای و جهانی از مرزهای خطر فراتر رفته و شدت گرفته است. متأسفانه، انتظارات برای صلح، آرامش و گفتگو، هنوز هم ناامیدکننده است. حقوق بین‌الملل از کار افتاده است، سازمان‌های بین‌المللی در حال انحلال اخلاقی و عملی هستند. جوامع بی‌گناه و ستمدیده در معرض تهدید قتل عام، حتی نسل‌کشی، قرار دارند. به خصوص کشور ما ترکیه در محاصره آتش است. اسراییل ویرانی‌ها و فجایع عظیمی به بار آورده که نه تنها برای ترکیه و منطقه ما، بلکه برای کل جهان درد بزرگی است».
باغچلی در ادامه گفت: «حمله تروریستی اسراییل به ایران با ادعای مهار برنامه هسته‌ای ایران، بار دیگر چهره خونریز و ویرانگر اسرائیل را آشکار کرد. علاوه بر تأسیسات هسته‌ای و پایگاه‌های نظامی ایران، همچنین اهداف غیرنظامی، بی‌رحمانه مورد حمله قرار گرفتند. اسرائیل که در غزه مرتکب جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت شده و فجیع‌ترین نسل‌کشی تاریخ را برنامه‌ریزی و به‌طور سیستماتیک اجرا کرده، دائماً در حال افزایش سطح بربریت صهیونیستی و امپریالیستی است. ولی لازم است بدانید؛ عملیات علیه ایران، در واقع به معنی ارسال پیامی موذیانه به ترکیه است. ترکیه در مرکز تحولات قرار دارد. رژیم تروریستی اسرائیل در پی سوء استفاده از هر فرصتی است تا دامنه دید کشورمان را محدود کند، هدف مهم ما یعنی ترکیه عاری از تروریسم را تضعیف و منطقه ما را به تاریکی محکوم کند. هدف نهایی، ترکیه است. ملت ترکیه در برابر توطئه‌ها و دام‌های صهیونیسم و امپریالیسم متحد است و امتیازدهی و تسلیم، غیرقابل تصور است. متوقف کردن اسرائیل یک مسئولیت تاریخی برای امنیت ملی ما و صلح و ثبات منطقه‌ای است. در صورت عدم رعایت یا سهل‌انگاری در انجام مسئولیت مورد نظر، مشکلات پیش‌بینی‌نشده‌ای به وجود خواهد آمد».
ادعای دستیجی: فقط ارتش ما می‌تواند نتانیاهو را متوقف کند
مصطفی دستیجی رهبر حزب ملی – اسلامی وحدت بزرگ، یکی دیگر از سیاستمداران ترکیه بود که ادعایی شبیه به باغچلی مطرح و با بیانی اغراق‌آمیز درباره کنشگری ترکیه در منطقه و جهان، اظهار نظر کرد.
دستیجی، در یک کنفرانس مطبوعاتی که در ساختمان دفتر مرکزی حزبش برگزار شد، صحبت کرد.
دستیجی گفت: «هیچ یک از ما نباید فراموش کنیم که هدف واقعی جمهوری ترکیه و ملت ترکیه است. زیرا همه صهیونیست‌ها و امپریالیست‌های جهان، به ویژه اسراییل، می‌دانند که نمی‌توانند به جاه‌طلبی‌ها، اهداف و رویاهای آینده خود دست یابند مگر اینکه ترکیه را نابود کنند و آن را به زانو در آورند. بنابراین، ترکیه باید قوی‌تر از همیشه باشد و وحدت و برادری خود را حفظ کند. ترکیه البته باید از امروز به بعد تمام اقدامات لازم را انجام دهد و تمام گام‌های لازم را بردارد».
دستیجی در ادامه افزود: «تنها قدرتی که صهیونیست‌ها را متوقف خواهد کرد، ارتش ترکیه است. ما به آنها می‌گوییم که شما فقط می‌توانید سالمندان، نوزادان و زنانی را که هنوز در گهواره‌های خود هستند، بکشید. شما دل و جرات ایستادن در برابر جمهوری ترکیه را ندارید».
پدر و پسر اربکان: هدف اصلی ترکیه
فاتح اربکان رهبر حزب دوباره رفاه، یکی دیگر از سیاستمداران ترکیه‌ای است که به حملات و جنایات اخیر رژیم صهیونیستی واکنش نشان داده است.
او در یک سخنرانی عمومی اعلام کرد که هدف بعدی نتانیاهو ترکیه خواهد بود و لذا دولت اردوغان باید همه گزینه‌ها را در دستور کار قرار دهد و در صورت لزوم، ارتش ترکیه را سراغ اسراییل بفرستد.
سخن اربکان جوان، در واقع یادآور جملات تاریخی پدرش مرحوم نجم الدین اربکان است که گفته بود: «صهیونیسم یک برنامه و هدف مشخص دارد که عبارت است از این که پس از اشغال عراق توسط آمریکا، اول به سوریه و لبنان حمله کند، سپس به ایران و در گام بعدی، به ترکیه هجوم بیاورد. هدف اصلی ما هستیم».
این دو گروه
نمونه‌های بالا نشان می‌دهد که به طور مداوم، دو دسته از جریانات و احزاب سیاسی ترکیه، بر این مساله پافشاری کرده‌اند که ترکیه، در کانون اهداف مهمی است که رژیم صهیونیستی آنجا را مورد حمله قرار خواهد داد.
این دو گروه عبارتند از اسلامگرایان طیف سنتی و اربکانی و همچنین ملی گرایان راست افراطی.
البته ذکر این نکته نیز لازم است که احزاب ملی گرای ترکیه، علاوه بر پایبندی به قرائت‌های تبارمحوری و ملی گرایانه ترکی، از هویت دینی و اسلامی نیز برخوردارند اما معمولاً گفتمان ملی برای آنها اولویت نخست است.
اسلامگرایان طیف اربکانی و اخوانی هم به طور معمول ترکیه را به عنوان کشوری تصور می‌کنند که در جهان اسلام از جایگاه خاصی برخوردار است و اسراییل نمی‌تواند موجودیت این کشور را تحمل کند.
اما دیگر احزاب محافظه کار ترکیه نظیر حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان، نه تنها به شکل بنیادین، رژیم صهیونیستی را به عنوان دشمن ترکیه معرفی نمی‌کنند، بلکه تلاش می‌کنند در برابر رژیم، موضع نگیرند و با او تعامل کنند.
در نتیجه اردوغان و حزب او، معمولاً به شکلی سینوسی و تبلیغاتی، گاهی در برابر اسراییل موضع‌گیری کرده و گاهی هم به دنبال عادیسازی روابط بوده‌اند.
همچنان که دیدیدم، در دور جدید عادیسازی روابط منطقه‌ای ترکیه، دولت اردوغان و حزب عدالت و توسعه، تمایل و اشتیاق بالایی برای عادیسازی روابط نشان داد. این واقعیت عینی، ریشه در این مساله دارد که اولاً حزب حاکم ترکیه، ظرفیت مبادلات تجاری با اسراییل را به مراتب بیش از 8 میلیارد دلار می‌داند و دوم این که در شرق مدیترانه، در جستجوی راهی برای توافق گازی با رژیم است. در نتیجه حتی پس از واقعه خونین ماوی مرمره و شهادت فعالان ترکیه‌ای حامی فلسطین، آنکارا نهایتاً با دریافت دیه، به آن جریان خاتمه داد.
نوعی اشتراک نظر بین گروهی از ملی گرایان و محافظه کاران ترکیه درباره ظرفیت نقش آفرینی ترکیه در جهان اسلام وجود دارد که می‌خواهد این کشور را به عنوان مهمترین محور سیاسی و گفتمانی منطقه معرفی کند. اما واقعیت امر این است که در میدان عمل، با لحاظ کردن برخی فراز و نشیب‌های موقتی، به طور معمول رابطه‌ای پویا بین ترکیه و اسراییل در جریان بوده است.
انتهای پیام/