به گزارش خبرنگار فرهنگی >>خبرگزاری تسنیم، نشست خبری آیتالله اعرافی، مدیر حوزههای علمیه کشور، به مناسبت صدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم و نکوداشت آیتالله العظمی عبدالکریم حائری یزدی، صبح امروز یکشنبه 14 اردیبهشت ماه در کتابخانه ملی ملک برگزار شد.
آیتالله علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه کشور، با تأکید بر هویت چندبعدی حوزههای علمیه اظهار داشت: حوزه به عنوان نهادی علمبنیان، اخلاقمدار، سیاستورز و اجتماعی، از سابقهای کهن برخوردار است و در طول تاریخ، زنجیره حوزههای علمیه در کشورهای مختلف با همین هویت در خدمت علم، فرهنگ، فکر، اندیشه و جامعه بودهاند.
او با تأکید بر اینکه «زمانی حوزه، حوزه خواهد بود که این ویژگیها را داشته باشد»، افزود: دانشبنیانی نخستین ویژگی حوزه است؛ دانشمندان بزرگی از دل حوزه علمیه برخاستهاند و در دورانی که هنوز حوزه و دانشگاه از یکدیگر تفکیک نشده بودند، همه علوم در بستر حوزههای علمیه شکل میگرفت.
مدیر حوزههای علمیه کشور با اشاره به پیشینه اخلاقی و حکمی حوزهها تصریح کرد: حوزه علمیه، خاستگاه اخلاق و حکمت عملی است. بزرگان ما در طول بیش از هزار سال، در حوزههای حکمت، اخلاق و علم گوی سبقت را ربودهاند.
او ادامه داد: در عین حال باید مردممداری حوزه را در نظر داشت؛ حوزه و روحانیت بدون مردم هیچ است. حوزه از دل مردم برخاسته و پیوندهای عمیق علمای بزرگ با تودههای مردم، یکی از عناصر مهم در تاریخ حوزههاست.
آیتالله اعرافی «سیاستورزی صحیح و اندیشهورزی متعادل» را دیگر ویژگی بنیادین حوزهها دانست و افزود: حوزههای علمیه در کشورهای اسلامی، همواره پرچمدار سیاستورزی درست و عقلانی بودهاند. اوج این سیاستورزی را میتوان در نهضتهای صد ساله ایران، عراق و دیگر کشورهای اسلامی مشاهده کرد که نقطه اوج آن در انقلاب اسلامی متجلی شد.
او با اشاره به تاریخچه حوزه علمیه قم گفت: حوزه علمیه قم دورهای صد ساله را پشت سر گذاشته و در شرایطی سخت و دشوار تأسیس شد. در دوران بین جنگهای جهانی اول و دوم، قدرتهای بزرگ جهانی با طمع به ایران و جهان شرق، به دنبال دینزدایی و خدشه به آرمان ملی بودند. در چنین شرایطی و همزمان با ورود رضاخان با حمایت قدرتهای بیگانه برای تغییر معادلات ایران، آیتالله حائری یزدی حوزه علمیه قم را بازتأسیس کرد.
به گفته آیتالله اعرافی، نظریه و تئوری انقلاب اسلامی از قم برخاست و با پشتیبانی ملت بزرگ ایران به نقطه آغاز تحولات بزرگ کشور و منطقه تبدیل شد. وی تأکید کرد: قم و علمای برجسته آن الگوی نوینی از مردمسالاری را ارائه دادهاند که در عمل نیز تحقق یافته است.
او در ادامه افزود: حوزه علمیه قم، حوزهای علمگستر است و بهویژه در نیمقرن اخیر، قلمروهای متعددی را در علوم اسلامی پوشش داده است. در دوره اخیر مدیریت حوزههای علمیه، نزدیک به یکصد طرح تحولی طراحی شده است که از جمله آنها طرح «درختواره علوم اسلامی» است که نشاندهنده توسعه ساختاری و محتوایی علوم اسلامی بر اساس نیازهای روز است.
آیتالله اعرافی با اشاره به زبانرسانی معارف حوزه گفت: از ویژگیهای برجسته حوزه علمیه قم، ارائه معارف اسلامی به زبان فارسی و سایر زبانهاست؛ هرچند عمده ذخایر فکری حوزه در قالب زبان فارسی ارائه شدهاند. وی افزود: قم همچنین پیوندی عمیق با بانوان برقرار کرده است و همه دروازههای علوم اسلامی بهصورت ساختاریافته به روی بانوان گشوده شده است. بانوان با سرعت در عرصههای مختلف علوم اسلامی پیشتاز شدهاند و امروزه نزدیک به 500 مرکز ویژه بانوان در قم و سراسر کشور فعال هستند که این پدیدهای نو و برخاسته از حوزه علمیه قم است.
او با اشاره به نقش بینالمللی حوزه قم تصریح کرد: قم با آغاز انقلاب اسلامی، حضوری پررنگ در کشورهای متعدد یافته است و در بیش از 100 کشور دنیا، با تکیه بر ذخایر علمی ایران و قم، مراکز علمی و تخصصی تأسیس شدهاند. این بُعد بینالمللی از فصلهای درخشان حوزه علمیه قم در سده اخیر به شمار میرود.
مدیر حوزههای علمیه کشور یکی از دغدغههای اصلی حوزه را تعامل مستمر با دانشگاهها دانست و گفت: تعامل با دانشگاه تداوم یافته و باید با قدرت بیشتری ادامه یابد. البته مردم همواره پشتوانه اصلی حوزه و نهاد دین بودهاند و باید دانست که هویت و اصالت حوزه در ارتباط با مردم شکل میگیرد. به همین دلیل روح خدمتگزاری به مردم در حوزه علمیه قم نهادینه شده است.
آیتالله اعرافی با اشاره به برگزاری «همایش صدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم» اعلام کرد: در این همایش، بیش از 300 محقق در بخش دستاوردهای حوزه همکاری داشتهاند و قریب به 30 ویژهنامه از مجلات حوزوی و دانشگاهی منتشر خواهد شد. ما در انتظار صدور منشور مقام معظم رهبری در خصوص مباحث حوزههای علمیه هستیم که قطعاً نقطه عطفی در تحولات حوزهها خواهد بود. همچنین چهار تن از مراجع عظام تقلید برای این همایش پیام ارسال خواهند کرد.
او تأکید کرد: امیدواریم این همایش گامی برای بازشناسی حوزه نسبت به وظایف خود و برداشتن قدمهایی نوین باشد. از اظهار نظر و انعکاس پیامهای فرهیختگان، دانشگاهیان و نخبگان اجتماعی استقبال میکنیم، چرا که حوزه برای تعمیق رسالت خود باید گامهای جدیدی بردارد. نیازهای نوظهوری که نسل امروز با آن مواجه است، مسئولیت ما را سنگینتر میکند.
>>دستاوردهای یکصد ساله حوزه علمیه رونمایی میشوند
حجتالاسلام والمسلمین مقیمی حاجی، دبیر کل همایش بینالمللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم، در این نشست طی سخنانی تصریح کرد: به پاسداشت یکصد سال پیشینه حوزه علمیه در اثر تلاشهای آیتالله حائری یزدی همایش بینالمللی برگزار خواهد شد.
مقیمی خاطرنشان کرد: امروز با حضور آیتالله اعرافی به عنوان محقق، شاهد رشد روزافزون در احیای معارف قرآنی و مکتب اهل بیت علیهم السلام هستیم. حضور ایشان سرآغازی برای رونق دانشها و حضور موثر در نتیجه اهتمام امام خمینی و رهبر معظم انقلاب بوده و به این ترتیب، حوزه علمیه دوره جدیدی را به خود دید.
او با بیان اینکه تا قبل از این شاهد بودیم که برخی آثار چاپهای جدیدی نداشت و برخی برای اولین بار لازم بود منتشر شود، اظهار داشت: در طول چهار سال گذشته شاهد احیای آثار آیتالله حائری یزدی بودیم. حوزهای که ایشان بنا نهاد آغازی برای رشد دانشهای مختلف بود. روایت شکلگیری و رشد حوزه یکی از اهداف این همایش است که نتایج آن به زودی رونمایی خواهد شد.
دبیرکل همایش یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه تصریح کرد: برای برگزاری این مراسم، بیش از 25 گروه علمی شکل گرفت و هرکدام با شورای علمی و شورای سیاستگذاری کلان کار خود را از سال 1400 آغاز کردند. در طول این مدت در حوزه پژوهش و حوزههای علمی فعالیت کردند و مجموعه تلاش آنها در گروههای عملکردی، نمایان شد.
او از برگزاری چهار همایش در این مدت خبر داد و گفت: هر یک از این همایشها با حضور حدود پانصد محقق و پژوهشگر در مدرسه امام صادق علیهالسلام در قم برگزار خواهد شد.
انتهای پیام/