به گزارش سرویس دانستنی‌های جنسی و زناشویی پایگاه خبری ساعدنیوز، در دهه‌های اخیر، اختلالات بارداری و ناباروری در میان زوج‌های جوان به یکی از مهم‌ترین چالش‌های سلامتی تبدیل شده است. طبق آمار جهانی، حدود 50 درصد دلایل ناباروری مربوط به مردان است. کاهش تعداد اسپرم‌ها و ضعیف بودن آن‌ها، از شایع‌ترین مشکلات در این زمینه به شمار می‌رود. سبک زندگی ناسالم، چاقی، استرس و تغذیه نامناسب از عوامل اصلی کاهش کیفیت اسپرم‌ها هستند. خوشبختانه با رعایت برخی نکات تغذیه‌ای، مصرف مکمل‌های خاص و اصلاح عادت‌های روزانه می‌توان به تقویت باروری مردان کمک شایانی کرد.
نشانه‌های کمبود اسپرم در مردان
مهم‌ترین علامت کمبود اسپرم، ناتوانی در باروری طبیعی پس از یک سال تلاش برای بارداری است. سایر نشانه‌ها شامل کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ، کاهش موهای بدن و صورت و در برخی موارد درد و تورم بیضه‌ها می‌باشد. مردانی که سابقه جراحی ناحیه تناسلی یا بیماری‌های پروستات دارند، در صورت ناباروری باید سریع‌تر تحت بررسی تخصصی قرار گیرند.
دلایل کاهش تعداد اسپرم
کاهش اسپرم یا الیگواسپرمی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد:
مصرف دخانیات و الکل
استرس مزمن و چاقی
استفاده از استروئیدها یا داروهای خاص
بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا
واریکوسل
قرار گرفتن در معرض اشعه یا مواد شیمیایی
کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی حیاتی
4 روش علمی برای تقویت اسپرم در مردان
1. فعالیت بدنی منظم
ورزش روزانه مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری باعث افزایش سطح تستوسترون و بهبود تحرک اسپرم‌ها می‌شود. با این حال، ورزش بیش از حد ممکن است اثر منفی داشته باشد.
2. مصرف مکمل‌های اسید D-آسپارتیک
مطالعات نشان می‌دهند که مکمل‌های D-AA سطح تستوسترون را بالا برده و باعث افزایش تعداد و کیفیت اسپرم می‌شوند، به‌خصوص در مردانی که سطح هورمون پایین دارند.
class="r-img-ratio">>
3. استفاده از ریشه ماکا
ریشه ماکا که به جنسینگ پرویی نیز معروف است، به بهبود میل جنسی، افزایش تحرک اسپرم و درمان اختلال نعوظ کمک می‌کند. مصرف روزانه 1.5 تا 3 گرم به مدت سه ماه توصیه می‌شود.
class="r-img-ratio">>
4. مدیریت استرس و خواب کافی
استرس مزمن باعث افزایش کورتیزول و کاهش تستوسترون می‌شود. فعالیت‌هایی مانند مدیتیشن، ماساژ، طبیعت‌گردی و خواب منظم می‌توانند به بهبود باروری کمک کنند.
خوراکی‌هایی که اسپرم را تقویت می‌کنند
رژیم غذایی غنی و هدفمند نقش بسیار مهمی در افزایش کیفیت اسپرم دارد. برخی از بهترین مواد غذایی برای تقویت اسپرم عبارت‌اند از:
خوراکی | تأثیر اصلی |
|---|---|
موز | افزایش تحرک اسپرم و تنظیم هورمون‌های جنسی |
شکلات تلخ | افزایش حجم منی و کیفیت ارگاسم |
اسفناج | تأمین فولیک اسید و کاهش ناهنجاری‌های اسپرم |
تخم‌مرغ | افزایش تحرک و محافظت از اسپرم در برابر آسیب |
گوجی بری | محافظت در برابر رادیکال‌های آزاد و تقویت تولید اسپرم |
سیر | افزایش جریان خون بیضه‌ها و تقویت سلامت اسپرم |
گردو | افزایش قابلیت زنده ماندن و حرکت اسپرم |
انار | بهبود کیفیت منی و افزایش تعداد اسپرم |
مارچوبه | افزایش حجم اسپرم به دلیل ویتامین C فراوان |
نقش ویتامین‌ها و مواد معدنی در سلامت اسپرم
مصرف مولتی‌ویتامین‌هایی که حاوی ویتامین‌های A، B12، C، E، زینک، سلنیوم و فولیک اسید هستند می‌تواند به شکل قابل‌توجهی بر باروری مردان تأثیرگذار باشد. اسیدهای چرب امگا 3، لیکوپن (در گوجه‌فرنگی)، و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی دیگر نیز نقش حیاتی در بهبود کیفیت اسپرم دارند.
class="r-img-ratio">>
مواد غذایی مضر برای اسپرم
مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند مستقیماً به اسپرم‌ها آسیب وارد کند. مواردی که باید از آن‌ها اجتناب شود:
غذاهای کنسرو شده (به دلیل BPA)
فست‌فودها و گوشت‌های فرآوری‌شده
میوه و سبزیجات آلوده به سموم کشاورزی
مصرف بیش از حد سویا
نوشیدنی‌های الکلی و دخانیات
class="r-img-ratio">>
جمع‌بندی
ناباروری مردان مشکلی است که می‌تواند زندگی زوج‌ها را تحت تأثیر قرار دهد، اما خوشبختانه در بسیاری از موارد قابل درمان و مدیریت است. شناخت دلایل کاهش تعداد و کیفیت اسپرم، توجه به علائم هشداردهنده، و انجام تغییرات مثبت در سبک زندگی مانند ورزش منظم، تغذیه سالم، کاهش استرس و مصرف مکمل‌های مفید می‌تواند نقش بسیار مؤثری در بهبود باروری ایفا کند. حذف عوامل مخرب مانند دخانیات، الکل، غذاهای فرآوری‌شده و مواجهه با سموم شیمیایی نیز از دیگر گام‌های مهم در مسیر درمان ناباروری است. فراموش نکنید که سلامت باروری یک فرآیند تدریجی و وابسته به تصمیم‌های روزانه شماست. اگر به موقع اقدام شود، امید به پدر شدن کاملاً دست‌یافتنی خواهد بود.