به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز، با تشدید درگیری میان ایران و رژیم صهیونیستی، سناریوی خطرناک و تاریخی بستن تنگه هرمز بار دیگر در سطح تحلیل‌های بین‌المللی مطرح شده است؛ گذرگاهی که بخش عظیمی از صادرات جهانی انرژی از آن عبور می‌کند و هرگونه اختلال در آن، تبعات اقتصادی و ژئوپلیتیکی گسترده‌ای خواهد داشت.
در حالی که در حمله نخست رژیم اسرائیل، تأسیسات نفتی ایران مورد هدف قرار نگرفتند، آتش‌سوزی در میدان گازی پارس جنوبی که بر اثر حمله موشکی به یکی از فازهای پالایشگاه ایجاد شد، تنش را به سطح تازه‌ای رساند. این نخستین‌بار است که جنوب ایران ـ منطقه هم‌مرز با خلیج فارس ـ به‌طور مستقیم هدف حمله قرار می‌گیرد.
ایران گزینه بستن تنگه هرمز را روی میز قرار داد
به‌دنبال حمله به تأسیسات انرژی ایران، اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد که بررسی گزینه بستن تنگه هرمز به‌طور جدی در دستور کار قرار گرفته است. این پیام، بازتابی مستقیم به تهدید منافع ملی ایران در خلیج فارس و هشدار به آمریکا و متحدانش است.
تنگه هرمز که میان ایران و عمان واقع شده، شاهراه کلیدی صادرات نفت و گاز جهان است. بیش از 20 درصد از کل نفت مصرفی جهان از این تنگه عبور می‌کند و همچنین، قطر که بزرگ‌ترین صادرکننده LNG در جهان است، تقریباً تمام صادرات خود را از همین مسیر انجام می‌دهد.
اهمیت راهبردی تنگه هرمز در یک نگاه
مسیر اتصال خلیج فارس به دریای عمان و اقیانوس هند
عرض باریک‌ترین نقطه آن تنها 33 کیلومتر است
مسیرهای عبور کشتی‌ها فقط 3 کیلومتر عرض دارند
روزانه حدود 20 میلیون بشکه نفت از آن عبور می‌کند
کشورهای کلیدی عبوری: ایران، عربستان، امارات، کویت، عراق
حدود 25٪ از گاز طبیعی مایع (LNG) جهان از این تنگه صادر می‌شود
با توجه به موقعیت راهبردی این گذرگاه، هرگونه بسته‌شدن آن، شوکی جهانی ایجاد خواهد کرد.
مسیرهای جایگزین؛ ناکافی و محدود
هرچند برخی کشورهای عربی تلاش کرده‌اند مسیرهای جایگزینی برای تنگه هرمز ایجاد کنند، اما ظرفیت این خطوط محدود است:
خط لوله شرق به غرب عربستان → از میادین شرقی به بندر ینبع در دریای سرخ
خط لوله حبشان – فجیره امارات → به بندر فجیره در خلیج عمان
با مجموع ظرفیت حدود 2.6 میلیون بشکه در روز، این خطوط نمی‌توانند جایگزین مناسبی برای 20 میلیون بشکه عبوری از هرمز باشند.
رسانه‌های ایرانی تأیید کرده‌اند که فاز 14 میدان گازی پارس جنوبی در اثر حمله موشکی دچار آتش‌سوزی شده و تولید گاز موقتاً متوقف شده است. وزارت نفت ایران ساعاتی بعد از مهار آتش در میدان پارس و پالایشگاه فجر جم خبر داد، اما واقعیت آن است که حمله به این زیرساخت‌ها، مرزهای تقابل را تغییر داده است.
گزینه‌های روی میز ایران؛ از هرمز تا حیفا
اگر حملات رزیم اسرائیل به تأسیسات انرژی ایران تکرار شود، واکنش ایران می‌تواند طیف گسترده‌ای از اقدامات را شامل شود:
بستن تنگه هرمز و مختل‌کردن صادرات انرژی منطقه
حمله به پالایشگاه‌های حیفا و اسدود در اسرائیل
هدف قراردادن سکوهای گاز دریایی تمار، لویاتان و کریش
حمله به تأسیسات نفتی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس
این اقدامات، نه‌تنها رژیم اسرائیل بلکه اقتصاد جهانی را درگیر بحران خواهد کرد.
در صورت گسترش درگیری، امکان دارد جنبش انصارالله یمن نیز به میدان بیاید و تنگه باب‌المندب را ببندد؛ اقدامی که دسترسی دریایی خلیج فارس به آسیای جنوب شرقی را عملاً قطع خواهد کرد.
پیامدهای احتمالی بسته‌شدن تنگه هرمز
در صورت اجرای این سناریو، جهان با پیامدهایی جدی روبه‌رو خواهد شد:
افزایش شدید قیمت جهانی نفت و گاز
اختلال جدی در زنجیره تأمین انرژی جهان
احتمال مداخله نظامی آمریکا یا ناتو در منطقه
افزایش حضور دریایی قدرت‌های جهانی در خلیج فارس
ورود کشورهای منطقه‌ای مانند ترکیه یا پاکستان به بحران
و در این میان، فشارها به‌جای ایران، متوجه غرب خواهد شد؛ مسئله‌ای که می‌تواند وزنه روانی و سیاسی درگیری را به نفع ایران تغییر دهد.
سناریوی بسته‌شدن تنگه هرمز، اگرچه تاکنون در حد تهدید باقی مانده، اما با ادامه تجاوزات رژیم اسرائیل به زیرساخت‌های حیاتی ایران، به واقعیت نزدیک‌تر می‌شود. واکنش احتمالی ایران در این مسیر، نه‌تنها یک اقدام دفاعی بلکه یک حرکت راهبردی برای تغییر قواعد بازی خواهد بود.