به گزارش سرویس جامعه پایگاه خبری ساعدنیوز، ایران در طول تاریخ معاصر خود شاهد ممنوعیتهای عجیب و غریبی بوده که برخی از آنها امروز به نظر خندهدار یا باورنکردنی میآیند. از ممنوعیت فروش معجون و شیرموز گرفته تا محدودیتهای فرهنگی مانند حمل ساز یا پوشیدن کراوات، این قوانین نشاندهنده دورههای خاصی از تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران هستند. در این مقاله، به بررسی برخی از این ممنوعیتهای عجیب میپردازیم که روزگاری در ایران اجرا میشدند و برخی هنوز هم ادامه دارند.
1. ممنوعیت فروش معجون، شیرموز و سالاد الویه
در دهه 60 شمسی، فروش معجون، شیرموز و سالاد الویه در ایران به دلیل ادعای آلودگی و عدم رعایت بهداشت ممنوع اعلام شد. این ممنوعیت که ظاهراً به دلایل بهداشتی اعمال شده بود، چندی بعد بدون توضیح خاصی لغو شد. گرچه صحت این موضوع به طور کامل تأیید نشده، اما اشاره به آن در فیلم سینمایی نهنگ عنبر ساخته سامان مقدم، نشاندهنده تأثیر این قانون در فرهنگ عامه آن زمان است. برخی معتقدند این ممنوعیت دلایل فرهنگی یا اجتماعی دیگری نیز داشته که به طور رسمی اعلام نشد.
class="r-img-ratio">>
2. ممنوعیت دستگاه ویدئو
در سالهای ابتدایی پس از انقلاب 1357، داشتن دستگاه ویدئو و تماشای فیلمهای خارجی، بهویژه آثار هالیوودی، جرم محسوب میشد. این دستگاهها به عنوان ابزاری برای "تهاجم فرهنگی" شناخته میشدند و نگهداری آنها در مغازهها حتی میتوانست به آتشسوزی عمدی توسط گروههای تندرو منجر شود. این ممنوعیت تا سال 1372 ادامه داشت تا اینکه علی لاریجانی، وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رسماً آن را لغو کرد و این تصمیم نقطه عطفی در دسترسی به محتوای تصویری در ایران شد.
class="r-img-ratio">>
3. ممنوعیت پوشیدن لباس آستین کوتاه
در اوایل انقلاب، پوشیدن پیراهن آستین کوتاه برای مردان ممنوع بود. این قانون که ظاهراً برای جلوگیری از "تهاجم فرهنگی" و رعایت حجاب آقایان وضع شده بود، گاهی با اقدامات عجیبی مانند رنگ کردن دستهای متخلفان همراه بود، هرچند این موضوع به طور رسمی تأیید نشده است. در سال 1397 نیز گزارشهایی از اعمال مجدد این ممنوعیت برای رانندگان تاکسی در قزوین منتشر شد که نشاندهنده تداوم برخی محدودیتهای فرهنگی است.
class="r-img-ratio">>
4. ممنوعیت شطرنج
شطرنج در مقطعی به دلیل شباهت به بازیهای قمار مانند نرد ممنوع اعلام شد. اما با برگزاری المپیادهای ورزشی و به رسمیت شناخته شدن شطرنج به عنوان یک رشته فکری و ورزشی، این ممنوعیت برداشته شد و شطرنج به یکی از ورزشهای رسمی کشور تبدیل شد. این تغییر نشاندهنده بازنگری در برخی قوانین سختگیرانه آن زمان بود.
class="r-img-ratio">>
5. ممنوعیت حمل و نگهداری ساز
در دهه 60، موسیقی به شدت تحت نظارت بود و حمل ساز در اماکن عمومی یا حتی نگهداری آن در خانه بدون مجوز وزارت ارشاد ممنوع بود. این محدودیتها به حدی بود که حمل یک ساز از حمل مواد مخدر دشوارتر تلقی میشد. این قوانین بخشی از تلاش برای کنترل فعالیتهای فرهنگی و هنری در آن دوره بود.
class="r-img-ratio">>
6. ممنوعیت کراوات
کراوات و پاپیون به دلیل شباهت ظاهری به نماد صلیب و به بهانه "تشبه به کفار" از نظر برخی فقها ممنوع اعلام شدند. این ممنوعیت سالها ادامه داشت تا اینکه پخش تصویر کارلوس کیروش، سرمربی وقت تیم ملی فوتبال ایران، با کراوات در تلویزیون، این تابو را شکست. با این حال، این محدودیت هنوز هم در برخی محافل رسمی به طور غیررسمی پابرجاست.
class="r-img-ratio">>
7. ممنوعیت پخش مسابقات کشتی و برخی ورزشها
در دهه 60، پخش مسابقات کشتی به دلیل لباسهای جذب کشتیگیران با کیفیت غیرواضح از تلویزیون انجام میشد. همچنین رشتههایی مانند بوکس، بیلیارد و بدنسازی به دلایل نامشخصی از پخش تلویزیونی محروم بودند. اگرچه ممنوعیت پخش کشتی برداشته شده، برخی ورزشها همچنان با محدودیتهایی در پخش مواجهاند.
class="r-img-ratio">>
8. ممنوعیت تصویر زنان در سردر سینماها
استفاده از تصاویر زنان در پوسترهای سینمایی ممنوع بود، زیرا نمایش تصویر زن یا حتی مرد به صورت برجسته به عنوان "استفاده ابزاری" یا "قهرمانسازی" تلقی میشد. این قانون باعث شد در آن دوره بازیگران و مجریان اغلب از افرادی انتخاب شوند که ظاهر سادهتری داشتند.
class="r-img-ratio">>
9. ممنوعیت حضور سگ در اماکن عمومی
حضور سگ در اماکن عمومی مانند پارکها، خیابانها و حتی خودروها ممنوع است و گاهی با جریمه یا مصادره حیوان همراه میشود. این ممنوعیت که از سالهای گذشته اعمال شده، دسترسی به خدمات دامپزشکی را برای صاحبان حیوانات خانگی دشوار کرده است. همچنین از سال 1398، واردات غذای سگ و گربه نیز ممنوع شد.
class="r-img-ratio">>
10. ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاهها
یکی از بحثبرانگیزترین ممنوعیتها، جلوگیری از حضور زنان در ورزشگاهها برای تماشای مسابقات فوتبال است. این محدودیت از اوایل انقلاب آغاز شد و در سال 2012، پس از حوادثی در بازی ایران و ژاپن و ارائه تصاویری از زنان با پوشش نامناسب به مراجع، تشدید شد. هرچند در سال 1398 تحت فشار فیفا، حضور محدود زنان در برخی بازیهای ملی آزاد شد، اما این ممنوعیت برای بازیهای باشگاهی همچنان پابرجاست.
class="r-img-ratio">>