به گزارش سرویس بارداری و زایمان پایگاه خبری ساعدنیوز، در دوران بارداری، تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی متعددی در بدن مادر رخ می‌دهد که می‌تواند منجر به بروز ناراحتی‌های مختلفی شود. یکی از این ناراحتی‌ها، قولنج یا دردهای شکمی است که می‌تواند به دلایل گوناگونی در طول این دوران حساس ظاهر شود. در این مقاله جامع و سئو شده، به بررسی دقیق علل بروز قولنج در بارداری و روش‌های مؤثر برای رفع و تسکین آن با استفاده از منابع معتبر می‌پردازیم تا به شما در داشتن بارداری آسوده‌تر کمک کنیم.
دلایل شایع بروز قولنج در بارداری
قولنج در بارداری می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که برخی از آن‌ها مرتبط با تغییرات طبیعی بارداری و برخی دیگر ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشند. درک این دلایل، اولین گام برای مدیریت صحیح این عارضه است.
دردهای رباط گرد (Ligament Pain): با رشد رحم، رباط‌های نگهدارنده آن کشیده می‌شوند که می‌تواند منجر به دردهای تیز و ناگهانی، معمولاً در یک طرف پایین شکم یا کشاله ران شود. این دردها اغلب با تغییر وضعیت یا حرکات ناگهانی تشدید می‌شوند و معمولاً بی‌خطر هستند.
گاز و نفخ: تغییرات هورمونی در بارداری، به ویژه افزایش سطح پروژسترون، می‌تواند سرعت هضم غذا را کاهش داده و منجر به تجمع گاز در روده شود. همچنین، فشار رحم در حال رشد بر روی روده‌ها می‌تواند این وضعیت را تشدید کند. مصرف برخی غذاها نیز می‌تواند عامل نفخ باشد.
یبوست: یبوست یکی از مشکلات شایع در بارداری است که می‌تواند باعث دردهای شکمی و قولنج شود. تغییرات هورمونی، کاهش فعالیت بدنی و مصرف مکمل‌های آهن می‌توانند در بروز یبوست نقش داشته باشند.
انقباضات براکستون هیکس (Braxton Hicks Contractions): این انقباضات که به "انقباضات زایمان کاذب" نیز معروف هستند، معمولاً در سه ماهه دوم و سوم بارداری رخ می‌دهند. آن‌ها معمولاً نامنظم، غیردردناک و برای آمادگی رحم برای زایمان واقعی هستند، اما گاهی اوقات می‌توانند باعث احساس فشار یا درد خفیف شوند.
عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs): عفونت‌های ادراری در بارداری شایع‌تر هستند و می‌توانند علائمی مانند درد زیر شکم، سوزش هنگام ادرار و تکرر ادرار ایجاد کنند. در برخی موارد، درد می‌تواند به صورت قولنج احساس شود.
مشکلات جدی‌تر: در برخی موارد، قولنج در بارداری می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری مانند حاملگی خارج از رحم، سقط جنین قریب‌الوقوع، جدا شدن جفت (Placental Abruption) یا پره اکلامپسی (Pre-eclampsia) باشد. این شرایط نیازمند توجه فوری پزشکی هستند.
روش‌های مؤثر برای رفع و تسکین قولنج در بارداری:
روش‌های مختلفی برای کاهش و تسکین قولنج در بارداری وجود دارد که بسته به علت درد و شدت آن می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. همواره قبل از امتحان هر روش جدید، با پزشک خود مشورت کنید.
تغییر وضعیت و استراحت: در صورتی که درد ناشی از کشیدگی رباط‌ها باشد، تغییر وضعیت به آرامی و استراحت می‌تواند به تسکین درد کمک کند. از حرکات ناگهانی خودداری کنید.
گرما و سرما: استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی ناحیه دردناک می‌تواند به کاهش اسپاسم عضلات و تسکین درد کمک کند. برخی زنان گرما را مؤثرتر می‌دانند و برخی دیگر سرما را.
حمام گرم: گرفتن یک حمام گرم می‌تواند عضلات را شل کرده و درد را تسکین دهد.
ماساژ: ماساژ آرام ناحیه شکم (با تأیید پزشک) می‌تواند به کاهش نفخ و دردهای ناشی از آن کمک کند.
تغذیه مناسب:
افزایش مصرف فیبر: مصرف مواد غذایی غنی از فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به جلوگیری از یبوست و دردهای ناشی از آن کمک کند.
مصرف آب کافی: نوشیدن مقدار کافی آب (حداقل 8-10 لیوان در روز) به هضم بهتر غذا و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
اجتناب از غذاهای نفاخ: مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم، بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار را محدود کنید.
وعده‌های غذایی کوچک و مکرر: به جای سه وعده غذایی بزرگ، وعده‌های کوچک‌تر و مکرر میل کنید تا فشار کمتری بر دستگاه گوارش وارد شود.
فعالیت بدنی ملایم: انجام فعالیت‌های بدنی سبک مانند پیاده‌روی منظم (با تأیید پزشک) می‌تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش نفخ کمک کند.
وضعیت مناسب هنگام نشستن و خوابیدن: سعی کنید هنگام نشستن قوز نکنید و از بالش‌های بارداری برای حمایت از شکم و کاهش فشار در هنگام خوابیدن استفاده کنید.
مصرف داروهای مجاز: در صورت لزوم و با تجویز پزشک، می‌توانید از داروهای مسکن بی‌خطر در بارداری مانند استامینوفن برای تسکین دردهای خفیف استفاده کنید. از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن در بارداری، به خصوص در سه ماهه سوم، خودداری کنید مگر با توصیه پزشک.
درمان‌های خانگی: برخی درمان‌های خانگی مانند دمنوش زنجبیل (به مقدار کم و با مشورت پزشک) می‌توانند به کاهش تهوع و ناراحتی‌های گوارشی کمک کنند.
مراجعه به پزشک: در صورت تجربه دردهای شدید، مداوم، همراه با خونریزی، تب، لرز، تهوع و استفراغ شدید، درد هنگام ادرار کردن یا هر علامت نگران‌کننده دیگر، فوراً به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید.
class="r-img-ratio">>
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه قولنج در بارداری اغلب ناشی از عوامل بی‌خطر است، اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
درد شدید و غیرقابل تحمل
دردی که به طور ناگهانی شروع شده است
دردی که بیش از چند ساعت طول بکشد
درد همراه با خونریزی واژینال
درد همراه با تب و لرز
درد همراه با تهوع و استفراغ شدید
درد هنگام ادرار کردن
کاهش حرکات جنین
تورم ناگهانی صورت، دست‌ها یا پاها
سردرد شدید یا تاری دید
class="r-img-ratio">>
پیشگیری از قولنج در بارداری
اگرچه نمی‌توان به طور کامل از بروز قولنج در بارداری پیشگیری کرد، اما رعایت برخی نکات می‌تواند به کاهش احتمال بروز آن یا کاهش شدت علائم کمک کند:
مدیریت استرس: داشتن یک بارداری آرام و کاهش استرس می‌تواند به سلامت کلی شما و جنین کمک کند.
رژیم غذایی سالم: مصرف یک رژیم غذایی متعادل و غنی از فیبر و مایعات.
اجتناب از غذاهای محرک: شناسایی و اجتناب از غذاهایی که باعث نفخ یا ناراحتی گوارشی در شما می‌شوند.
فعالیت بدنی منظم: انجام ورزش‌های سبک و مناسب بارداری با تأیید پزشک.
وضعیت صحیح نشستن و خوابیدن: حفظ وضعیت بدنی مناسب برای کاهش فشار بر شکم.
class="r-img-ratio">>
نتیجه‌گیری
قولنج در بارداری یک تجربه ناخوشایند اما شایع است. با درک علل احتمالی و روش‌های مؤثر برای رفع آن، می‌توانید به طور قابل توجهی ناراحتی‌های خود را کاهش دهید و بارداری سالم‌تر و آسوده‌تری را سپری کنید. همواره به یاد داشته باشید که در صورت بروز هرگونه درد شدید یا نگران‌کننده، مشورت با پزشک متخصص بهترین اقدام برای حفظ سلامت شما و جنینتان است. این مقاله با هدف ارائه اطلاعات جامع و کاربردی تهیه شده است و امیدواریم که در این دوران حساس همراه و راهنمای شما باشد.