به گزارش سرویس ورزش ساعدنیوز، آقای گل شدن در رقابت‌های باشگاهی هر کشوری، همواره یکی از پرافتخارترین و دشوارترین دستاوردها برای هر بازیکنی بوده است. در طول بیش از دو دهه از آغاز لیگ برتر ایران، بسیاری از بهترین گلزنان تاریخ فوتبال ایران با پیراهن تیم‌های مختلف درخشیده‌اند و با ثبت گل‌هایی حیاتی، نام خود را در فهرست آقای گل‌های تاریخ لیگ جاودانه کرده‌اند. در هر فصل، رقابت تنگاتنگی میان مهاجمان و بازیکنانی در پست‌های دیگر برای رسیدن به عنوان «آقای گل لیگ برتر» شکل می‌گیرد؛ عنوانی که نه‌تنها افتخار فردی بزرگی محسوب می‌شود، بلکه می‌تواند جایگاه یک بازیکن را در تاریخ باشگاهش هم ارتقا دهد. از رضا عنایتیِ رکورددار تا مهدی طارمی، کریم انصاری‌فرد، علی علیپور و حالا امیرحسین حسین‌زاده، این فهرست، مروری است بر تحولات تاکتیکی، تغییر نسل مهاجمان، و افت‌وخیزهای گلزنی در فوتبال ایران.
در این گزارش، نگاهی کامل داریم به همه‌ی آقای گل‌های ادوار لیگ برتر، تعداد گل‌های آن‌ها، تیمی که در آن بازی می‌کردند و نکاتی جالب از عملکردشان در آن فصل.
رکوردداران آقای گلی در تاریخ لیگ برتر
در 24 دوره‌ی برگزارشده‌ی لیگ برتر، چهره‌های شاخصی مثل رضا عنایتی، مهدی طارمی، کریم انصاری‌فرد و شهریار مغانلو موفق شده‌اند با گل‌های خود، بیش از یک بار به عنوان آقای گل فصل برسند. نکته جالب اینکه سپاهان با 6 بار در اختیار داشتن آقای گل، پرافتخارترین تیم از این نظر است. پس از آن، پرسپولیس با 5 و استقلال با 4 آقای گل در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
میانگین گل آقای گل‌ها و رکوردهای خاص
بررسی آماری نشان می‌دهد میانگین تعداد گل‌های آقای گل‌ها در هر فصل 17.5 گل است.
بیشترین گل زده در یک فصل: رضا نوروزی (فولاد) - 24 گل در لیگ دهم
کمترین گل زده توسط یک آقای گل: ادموند بزیک (سپاهان) و شهریار مغانلو (سپاهان) - 13 گل
بهترین و بدترین از نظر میانگین گل در هر بازی
با توجه به اینکه لیگ برتر فوتبال ایران طی دوران حیات خود، در فرمت‌های 14 تیمی، 16 تیمی، 18 تیمی و مجددا 16 تیمی برگزار شده است، دقیق‌ترین معیار کیفیت هر آقای گل، محسابه میانگین گل‌های او در هر فصل است است:
بهترین آقای گل تاریخ لیگ برتر فوتبال ایران: رضا نوروزی با میانگین 0.706 گل در هر بازی در لیگ دهم (24 گل در 34 بازی)
ضعیف‌ترین آقای گل تاریخ لیگ برتر فوتبال ایران: شهریار مغانلو با میانگین 0.433 گل در هر بازی در لیگ بیستودوم (13 گل در 30 بازی)
آقای گل لیگ اول: رضا عنایتی - ابومسلم (17 گل)
در نخستین دوره لیگ برتر، رضا عنایتی با پیراهن ابومسلم درخشید و با 17 گل عنوان آقای گل را از آن خود کرد تا نخستین آقای گل تاریخ این رقابت‌ها نام بگیرد.
آقای گل لیگ دوم: ادموند بزیک - سپاهان (13 گل)
ادموند بزیک با وجود ثبت کمترین تعداد گل تاریخ برای یک آقای گل، اولین بازیکن سپاهان شد که این عنوان را کسب می‌کند. تنها دلیلی که ادموند بزیک را در کنار شهریار مغانلو به‌عنوان ضعیف‌ترین آقای گل تاریخ لیگ برتر قرار نمی‌دهد، میانگین گلزنی اوست. بزیک در لیگ 14 تیمی موفق به ثبت 13 گل شد.
آقای گل لیگ سوم: علی دایی - پرسپولیس (16 گل)
اسطوره بلامنازع فوتبال ایران و سومین گلزن برتر تاریخ در رده ملی، در لیگ سوم با پیراهن پرسپولیس هم آقای گل شد تا نامش در فهرست رکوردداران لیگ نیز ثبت شود. علی دایی، آخرین آقای گل تاریخ لیگ برتر در فرمت 14 تیمی بود.
آقای گل لیگ چهارم: رضا عنایتی - استقلال (20 گل)
رضا عنایتی پس از انتقال به استقلال، دوباره درخشید و دومین جایزه آقای گل فصل خود را به دست آورد. رضا عنایتی، اولین آقای گل تاریخ لیگ برتر در فرمت 16 تیمی محسوب می‌شود.
آقای گل لیگ پنجم: رضا عنایتی - استقلال (21 گل)
با سومین آقای گلی، رضا عنایتی به تنها بازیکن تاریخ لیگ برتر تبدیل شد که سه بار این عنوان را کسب کرده است. او همچنان رکورددار است. رضا عنایتی اولین بازیکن تاریخ لیگ برتر است که از عنوان آقای گلی خود دفاع می‌کند.
آقای گل لیگ ششم: عرفان اولروم (ابومسلم) و مهدی رجب‌زاده (ذوب‌آهن) - 17 گل
برای نخستین‌بار دو بازیکن همزمان آقای گل شدند. این فصل برای ذوب‌آهن هم تاریخ‌ساز بود چون اولین آقای گلش را به دست آورد. عرفان اولروم که این عنوان را مشترکا با مهدی رجب‌زاده کسب کرد، اولین آقای گل خارجی تاریخ لیگ برتر به حساب می‌آید.
آقای گل لیگ هفتم: محسن خلیلی (پرسپولیس) و هادی اصغری (راه‌آهن) - 18 گل
دومین فصل متوالی با آقای گل مشترک. محسن خلیلی پس از علی دایی، دومین بازیکن پرسپولیس بود که توانست به این عنوان دست یابد، آن هم در فصلی که سرخ‌پوشان به قهرمانی دراماتیکی تحت هدایت افشین قطبی دست یافتند.
نکته قابل توجه این است خلیلی تا پیش از آخرین بازی فصل مقابل سپاهان، با 17 گل، بالاتر از هادی اصغری 16 گله آقای گل مسابقات بود اما تک گل تماشایی او مقابل سپاهان، با دبل هادی اصغری در دیدار مقابل شیرین‌فراز پاسخ داده شد تا این دو بازیکن، اولین آقای‌گل‌های تاریخ لیگ برتر در فرمت 18 تیمی لقب گیرند.
آقای گل لیگ هشتم: آرش برهانی - استقلال (20 گل)
در فصلی که استقلال با 70 گل زده، بهترین آمار گلزنی تاریخ لیگ برتر را از خود به جا گذاشت، آرش برهانی تبدیل به دومین بازیکن استقلال شد که آقای گل این رقابت‌ها می‌شود. آرش برهانی تا به امروز، بهترین آمار گلزنی در یک فصل برای استقلال را در اختیار دارد و آخرین آقای گل ایرانی این تیم به حساب می‌آید.
آقای گل لیگ نهم: عماد رضا - سپاهان (19 گل)
ستاره عراقی سپاهان در فصلی که این تیم به دومین قهرمانی خود در لیگ برتر رسید، عملکرد فوق‌العاده‌ای داشت. عماد رضا که با 19 گل، جایزه بهترین گلزن لیگ نهم را کسب کرد، دومین آقای گل خارجی تاریخ لیگ برتر است.
آقای گل لیگ دهم: رضا نوروزی - فولاد (24 گل)
رضا نوروزی با رکورد 24 گل، بهترین عملکرد گلزنی تاریخ لیگ برتر را به ثبت رساند؛ هیچ بازیکنی در تاریخ لیگ برتر بیش از او گل نزده است و با روند فعلی، به نظر می‌رسد این رکورد، تا سال‌های زیادی دست نخورده بماند. درخشش رضا نوروزی در لیگ دهم باعث شد فولاد با وجود قرار گرفتن در رده ششم جدول، بهترین خط حمله فصل با 58 گل زده را در اختیار داشته باشد.
آقای گل لیگ یازدهم: کریم انصاری‌فرد - سایپا (21 گل)
کریم انصاری‌فرد در یک رقابت جنجالی با فونیکه سی، مهاجم فقید صنعت نفت آبادان، توانست با اختلاف یک گل، عنوان آقای گلی لیگ یازدهم را کسب کند. کریم انصاری‌فرد، آخرین آقای گل تاریخ لیگ برتر است که در یک فصل، بیشتر از 20 گل به ثمر می‌رساند.
آقای گل لیگ دوازدهم: جلال رافخایی - ملوان (19 گل)
سید جلال رافخایی که با 73 گل، بهترین گلزن تاریخ ملوان با 241 بازی، رکورددار بازی با پیراهن قوی‌های سپیدپوش انزلی است، با 19 گل زده که 8 مورد آن‌ها از روی نقطه پنالتی به ثمر رسید، در یکی از بهترین فصل‌های عمر فوتبالی‌اش، نخستین آقای گل تاریخ ملوان در ادوار لیگ برتر شد.
جلال رافخایی پس از آرش برهانی و مهدی رجب‌زاده، رکورددار گلزنی با پیراهن یک تیم در تاریخ لیگ برتر و آخرین آقای گل تاریخ این رقابت‌ها در فرمت 18 تیمی به حساب می‌آید.
آقای گل لیگ سیزدهم: کریم انصاری‌فرد - تراکتور (14 گل)
کریم انصاری‌فرد پس از فصلی نچندان موفق در پرسپولیس، به تراکتور رفت و در آخرین حضورش در لیگ برتر، با 14 گل آقای گل لیگ سیزدهم شد تا پس از رضا عنایتی، تبدیل به دومین بازیکنی شود که با پیراهن دو تیم مختلف به عنوان آقای گلی لیگ برتر دست می‌یابد.
آقای گل لیگ چهاردهم: لوسیانو ادینیو - تراکتور (20 گل)
ادینیو به عنوان یکی از مؤثرترین خارجی‌های لیگ، تراکتور را تا مرز قهرمانی برد و خودش هم در صدر جدول گلزنان ایستاد. با آقای گلی لوسیانو ادینیو در لیگ چهاردهم، تراکتور تبدیل به اولین تیمی شد که طی دو فصل پیاپی، دو آقای گل متفاوت به فوتبال ایران تحویل می‌دهد.
آقای گل لیگ پانزدهم: مهدی طارمی - پرسپولیس (16 گل)
شروع دوران مهدی طارمی و بیشتر شناخته شدن او از این فصل شروع شد؛ بازیکنی که یکی از موفق‌ترین مهاجمان ایران در دهه اخیر لقب گرفته است، زیر نظر برانکو زوج آتشینی با علی علیپور تشکیل داد اما گلزنی‌های او برای قهرمانی در لیگ برتر، کافی نبود و پرسپولیس در این فصل بخاطر تفاضل امتیاز کمتر، کورس قهرمانی را به استقلال خوزستان واگذار کرد.
آقای گل لیگ شانزدهم: مهدی طارمی - پرسپولیس (18 گل)
مهدی طارمی دومین آقای گل پیاپی خود در لیگ برتر را همزمان با اولین قهرمانی این تیم در این رقابت‌ها پس از 9 سال، جشن گرفت. پس از رضا عنایتی، مهدی طارمی تنها بازیکنی است که توانسته از عنوان آقای گلی خود در لیگ برتر، دفاع کند.
آقای گل لیگ هفدهم: علی علیپور - پرسپولیس (19 گل)
علی علیپور با این عنوان، پس از علی دایی، محسن خلیلی و مهدی طارمی، آخرین بازیکن پرسپولیس تا امروز است که آقای گل لیگ شده است. با آقای گلی علیپور در لیگ هفدهم، پرسپولیس تبدیل به اولین تیم تاریخ لیگ برتر شد که طی سه فصل پیاپی، آقای گل لیگ برتر را در ترکیب خود دارد.
آقای گل لیگ هجدهم: کیروش استنلی (سپاهان) و لوسیانو پریرا (فولاد) - (16 گل)
برای اولین بار، دو بازیکن خارجی به طور همزمان آقای گل لیگ برتر شدند و نکته جالب‌تر این است که هر دو، اهل برزیل بودند. لوسیانو پریرا با 103 گل زده، بهترین گلزن خارجی تاریخ لیگ برتر نیز به حساب می‌آید.
آقای گل لیگ نوزدهم: شیخ دیاباته - استقلال (15 گل)
شیخ دیاباته، مهاجم تنومند مالیایی استقلال ، تنها بازیکن خارجی تاریخ آبی‌ها و آخرین آقای گل این تیم در ادوار لیگ برتر به حساب می‌آید. دیاباته تنها قهرمانی خود در لیگ برتر را در فصل بیست و دوم و با پیراهن پرسپولیس به دست آورد، جایی که با ثبت 3 گل در 9 بازی (365 دقیقه)، آمار نسبتا خوبی از خود به جا گذاشت.
آقای گل لیگ بیستم: سجاد شهباززاده - سپاهان (20 گل)
سجاد شهباززاده پس از سال‌ها افت و ثبت آمارهای غیرقابل دفاع، با بازگشتی چشمگیر آقای گل شد و مهره کلیدی سپاهان در آن فصل لقب گرفت. سجاد شهباززاده آخرین آقای گل ادوار لیگ برتر تا به امروز است که موفق شده 20 گل به ثمر برساند. سجاد شهباززاده با 81 گل زده، هفتمین گلزن برتر تاریخ لیگ برتر محسوب می‌شود.
آقای گل لیگ بیست‌و‌یکم: گادوین منشا - مس رفسنجان (14 گل)
گاودین منشا پس از دورانی درخشان در پیکان و پرسپولیس و البته حضور کوتاه مدت در استقلال، تبدیل به اولین بازیکن مس رفسنجان شد که به عنوان آقای گلی لیگ برتر می‌رسد.
آقای گل لیگ بیستودوم: شهریار مغانلو - سپاهان (13 گل)
شهریار مغانلو از نظر کیفیت، ضعیف‌ترین آقای گل تاریخ لیگ برتر تا به امروز است، جایی که با ثبت تنها 13 گل به این عنوان دست یافت.
آقای گل لیگ بیست‌و‌سوم: شهریار مغانلو - سپاهان (16 گل)
شهریار مغانلو با دومین آقای گلی پیاپی، جایگاهش را به عنوان یکی از گلزنان ثابت لیگ تثبیت کرد. پس از رضا عنایتی و مهدی طارمی، شهریار مغانلو سومین بازیکنی است که توانسته از عنوان آقای گلی خود دفاع کند و این جایزه، سپاهان را بالاتر از پرسپولیس، تبدیل به تیمی کرد که بیشترین آقای گل‌های تاریخ لیگ برتر را در اختیار داشته است.
آقای گل لیگ بیست‌وچهارم: امیرحسین حسین‌زاده - تراکتور (14 گل)
در حالی‌که رقابت فشرده‌ای در جدول گلزنان وجود داشت، حسین‌زاده با 14 گل و بالاتر از علی علیپور 12 گله، نخستین آقای گل تراکتور پس از ادینیو شد. بریس امیرحسین حسین‌زاده در بازی پایانی فصل مقابل استقلال خوزستان، این عنوان را برای او به ارمغان آورد. امیرحسین حسین‌زاده، اولین آقای گل تاریخ لیگ برتر است که پست او، ذاتا مهاجم نیست.
زنگ خطر برای فوتبال ایران؛ آقای گل‌های لیگ برتر آمار نگران‌کننده‌ای دارند
مرور آمار آقای گل‌های 24 دوره لیگ برتر، یک روند هشداردهنده را نشان می‌دهد: افت محسوس در تعداد گل‌های زده توسط آقای گل‌ها. اگرچه هنوز ستاره‌هایی پیدا می‌شوند که بدرخشند، اما مسیر کلی، رو به افول است؛ از رضا نوروزیِ 24 گله تا شهریار مغانلو و امیرحسین حسین‌زاده با 13 و 14 گل.
این روند نزولی، فقط یک آمار ساده نیست، بلکه نشانه‌ای از بحران در پرورش مهاجمان تخصصی و گلزن در فوتبال ایران است. تیم‌ها روز‌به‌روز بیشتر به بازیکنان خارجی یا وینگرهای سرعتی متکی می‌شوند و مهاجم هدف کلاسیک، کمیاب‌تر از همیشه شده است.
نکته‌ی قابل‌تأمل اینکه امیرحسین حسین‌زاده، آقای گل این فصل، اساساً یک مهاجم هدف نیست؛ او در پست وینگر چپ یا راست بازی می‌کند و با تمام توانایی‌هایی که دارد، نمی‌توان او را یک تمام‌کننده‌ی کلاسیک دانست. این یعنی در لیگ بیست‌وچهارم، حتی مهاجمان تخصصی هم نتوانستند آقای گل شوند.