چگونه از آسیب های ورزشی کودکان جلوگیری کنیم؟

آسیب کودکان و نوجوانان در فعالیت های ورزشی

تمرینات منظم ورزشی کودکان و نوجوانان به صورت رایج تری درآمده است و در قالب ورزش های رقابتی دنبال می گردد. در ورزش های خاص نظیر اسکیت نمایشی، شنا، ژیمناستیک، کودکان تمرینات منظم خود را از زمانی آغاز می کنند که تنها پنج تا شش سال دارند و ورزش های برخوردی نظیر فوتبال، حتی در سنین پائین تر آغاز می شوند. در برخی از ورزش ها، تمرین برای 2 تا 4 ساعت در 5 تا 6 روز از هفته امری عادی است. آیا اجازه دادن به کودکان در چنین سنی که تمرینات و مسابقات را به طور منظم آغاز کنند، دارای منافع طولانی مدت است؟ بازی کودکان تنها شامل دویدن و جست و خیز کردن است و پایه طبیعی فعالیت های ورزشی آنها را تشکیل می دهد، اما درخواست روز افزون و نیز شدت زیاد تمرینات ورزشی منظم، می تواند آثار منفی زیادی بر روی دوران نوجوانی آنها بگذارد که از این لحاظ توجهات خاصی را باید در نظر گرفت. در برخی ورزش ها نظیر شنا و تنیس، مطالعات نشان داده است که قهرمانان بسیار کمی از این مسابقات هستند که در دوران بزرگسالی خود نیز موفق می شوند، به عبارت دیگر، پیش بینی تحول و بهبود عملکرد آنها امری سخت و دشوار است. بسیاری از افراد جوان به دلیل اینکه دیگر از انجام فعالیت ورزشی احساس لذت نمی کنند، خیلی زود این فعالیتها را رها می کنند. در نتیجه باید به کودکان و نوجوانان این فرصت داده شود که به جای اینکه فقط در یک رشته متمرکز شوند، در چندین ورزش مختلف تلاش کنند. براساس این قاعده، ورزش باید برای کودکان و نوجوانان شاد و سرگرم کننده بوده و نبایست سخت و دردناک باشد. اصول و قواعدی که افراد بالغ براساس آن به ورزش و تمرین می پردازند، نباید برای بچه های کم سن و سال نیز به کار برده شود، بلکه لازم است که متناسب با آنها سازگار شود. انجام ورزش و تمرینات بی وقفه برای نوجوانان از زوایای مختلف نظیر فیزیولوژیکی، روان شناختی و استخوانی، می تواند خطر ساز باشد.با کودکان بایستی همانند بدن کوچک شده ای از بزرگسالان برخورد کرد.

شایع ترین آسیب های ورزشی در نوجوانان چیست؟

• استفاده بیش از حد از بدن و وارد شدن فشار بیش از اندازه تحمل بدن از دلایل شایع آسیب دیدگی نوجوانان است.

• انجام دادن حرکات ورزشی به صورت نادرست و ناهنجاری های ساختاری باعث آسیب دیدگی های مزمن خواهد شد.

• نوجوانان باید به اندازه کافی تناسب جسمانی داشته باشند تا دچار آسیب دیدگی نشوند.

• در صورت بروز هرگونه آسیبی باید به پزشک مراجعه کرد تا اقدامات لازم انجام گردد.

• در برخی موارد ممکن است بیمار تصور کند مچ پایش پیچ خورده حال آن که استخوان او دچار شکستگی شده است.

آسیب دیدگی های ناشی از ورزش شامل چه مواردی است؟

• آسیب دیدگی های ناشی از ورزش به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از آسیب های تروماتیک و مزمن.

• در صورتی که آسیب به طور ناگهانی به وجود بیاید مانند پیچ خوردگی پا تحت عنوان آسیب دیدگی مزمن شناخته می شود.

• حدود 60 درصد از آسیب دیدگی های ناشی از فعالیت ورزشی در نوجوانان به مچ پا ارتباط دارد.

• آسیب دیدگی مزمن به علت استفاده بیش از حد و مکرر از عضلات یا مفاصل به وجود می آید و با مشکلاتی از قبیل پارگی، کشیدگی و گرفتگی همراه می شود.

• فعالیت جسمانی بیش از حد در نوجوانان باعث می شود ریسک استفاده بیش از حد از عضله، تاندون و استخوان افزایش پیدا کند.

• در برخی موارد آسیب دیدگی مفصل در نوجوانان بر روی صفحات رشد مفصل تاثیر خواهد گذاشت.

• صفحه رشد به قسمتی گفته می ‌شود که تا اتمام دوران بلوغ به رشد خود ادامه می دهد.

• به طور کلی در فعالیت‌ های ورزشی احتمال آسیب دیدگی، قطع شدگی یا پیچ خوردگی رباط صلیبی زانو وجود دارد.

• در آن دسته از فعالیت های ورزشی که تماس جسمانی بالا است احتمال آسیب دیدگی نوجوانان به ویژه دختران بیشتر است.

جلوگیری از آسیب ورزشی در کودکان

کودکان برای لذت بردن از بازی‌های ورزشی باید با قوانین ایمنی آشنا شده و آنها را رعایت نمایند. بیشتر صدمات بدنی کودکان در ورزش ناشی از عدم رعایت این قوانین است.

• برای جلوگیری از آسیب ورزشی، گرم کردن بدن قبل از شروع ورزش و سرد کردن آن پس از ورزش بسیار مهم بوده و در کاهش کوفتگی و درد عضلانی موثر است.

• برای پیشگیری از آسیب ورزشی باید محوطه ورزش و بازی کودک امن و دور از عوامل خطر زا باشد.

• بعضی ورزش‌ها نیازمند استفاده از تجهیزات ایمنی خاص هستند؛ از جمله کلاه ایمنی، مچ بند، زانو بند و مانند این ها. با کمک مربی کودک می‌توانید این لوازم را تهیه کرده و فراموش نکنید که این تجهیزات باید نو و کاملا اندازه کودک باشند تا از آسیب ورزشی کودکتان جلوگیری کنند.

• کودکان کم سن نباید ورزش‌هایی را انجام دهند که موجب ایجاد اختلال در رشد استخوا‌ن‌ها، عضلات و مفاصل آنها شده یا به این اندام‌ها صدمه وارد کند. بهترین کار برای جلوگیری از آسیب ورزشی در کودکان، انجام ورزش‌های مختلفی است که روی یک اندام متمرکز نشده و طولانی هم نباشند. بدن‌سازی با وزنه قبل از سن بلوغ به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود و پس از آن هم باید همواره تحت نظر مربی انجام گیرد.

• بهترین حالت برای کودک زمانی است که او با همسالان، یا کودکان هم‌قد و قواره خود بازی یا ورزش کند.

• برای جلوگیری از آسیب ورزشی از آنجایی که بدن کودکان نسبت به بزرگسالان بسیار سریع‌تر گرم یا سرد می‌شود، آنها نباید به ورزش‌هایی بپردازند که بیش از 30 دقیقه طول می کشد. همچنین نباید در هوای بسیار گرم (بالای 30 درجه سانتی‌گراد) به ورزش و بازی بپردازند و نباید هنگام شنا به مدت‌طولانی در آب سرد باقی بمانند.

• معمولا کودکان نمی‌دانند که چه زمانی به نوشیدن آب نیاز دارند و اغلب قبل از اینکه احساس تشنگی کنند به آب نیاز دارند. آنها باید قبل، بعد و در حین ورزش و بازی، آب بنوشند.

• برای جلوگیری از آسیب ورزشی کودکان، آنها باید هنگام ورزش در هوای گرم از کرم ضدآفتاب و کلاه لبه‌د‌ار استفاده کنند.

• کودک را به انجام کاری که نمی‌تواند انجام دهد یا از انجام آن وحشت دارد، مجبور نکنید. همچنین نباید کودک را به دلیل کاری که درست انجام نداده یا خوب بازی نکرده است، مقصر دانست و مورد انتقاد و تمسخر قرار داد.

• مراقب باشید هیچ‌کس از بین بازیکنان، مربی یا تماشاگران بر سر کودک فریاد نزند و او را متهم نکند. در حقیقت ورزش کودکان را باید با آرامی و ملایمت رهبری کرد.

• آسیب‌های ورزشی در مورد کودکان باید با دقت بسیار بیشتری درمان شود تا موجب ایجاد اختلال در رشد آنها نشود و یا به معلولیت یا ناتوانی آنها تبدیل نگردد.