استخاره چیست و چه زمانی انجام می‌شود؟
استخاره در لغت به معنای طلب خیر از خداوند است. در اصطلاح دینی، استخاره روشی است که فرد در شرایط تردید و ناتوانی در تصمیم‌گیری، از خداوند درخواست می‌کند تا بهترین گزینه را به او نشان دهد. این عمل معمولاً با قرآن، تسبیح یا دعا انجام می‌شود. بر اساس روایات اسلامی، استخاره زمانی جایز است که فرد پس از تفکر، مشورت با افراد آگاه و بررسی همه جوانب، همچنان در حیرت باشد و نتواند تصمیم نهایی بگیرد.
class="r-img-ratio">>
آیا تکرار استخاره جایز است؟
اکثر مراجع تقلید و علمای دینی معتقدند که تکرار استخاره برای یک موضوع خاص جایز نیست، مگر در شرایط خاصی که در ادامه توضیح داده می‌شود. دلیل این نظر آن است که استخاره برای رفع حیرت انجام می‌شود و تکرار آن بدون تغییر شرایط، نشان‌دهنده تردید در پاسخ الهی است که ممکن است نوعی بی‌احترامی به حساب آید. آیت‌الله مکارم شیرازی در این باره می‌فرمایند: «هیچ‌گاه تجدید استخاره درست نیست، مگر اینکه مدت قابل‌توجهی بگذرد یا شرایط مورد استخاره تغییر کند.»
شرایط مجاز برای تکرار استخاره
بر اساس نظر مراجع تقلید، تکرار استخاره در موارد زیر بلامانع است:
تغییر شرایط موضوع استخاره: اگر شرایط مربوط به موضوع استخاره تغییر کند، به‌گونه‌ای که موضوع جدیدی ایجاد شود، می‌توان دوباره استخاره کرد. برای مثال، اگر فردی برای ازدواج با شخصی استخاره کرده و شرایط زندگی یا وضعیت طرف مقابل تغییر کرده باشد، استخاره مجدد جایز است.
گذشت زمان قابل‌توجه: برخی مراجع معتقدند اگر مدت زمان زیادی (مثلاً چند ماه) از استخاره اول گذشته باشد و فرد همچنان در حیرت باشد، می‌توان استخاره را تکرار کرد.
صدقه دادن: در برخی منابع آمده است که اگر فرد پس از استخاره اول صدقه بدهد و شرایط تغییر کند، تکرار استخاره مانعی ندارد. این کار به معنای طلب خیر مجدد با توکل بر خداوند است.
class="r-img-ratio">>
چرا تکرار استخاره بدون تغییر شرایط نادرست است؟
تکرار استخاره برای یک موضوع بدون تغییر شرایط، از نظر شرعی و منطقی نادرست تلقی می‌شود، زیرا:
تردید در پاسخ الهی: تکرار استخاره ممکن است به این معنا باشد که فرد به پاسخ اولیه خداوند اطمینان ندارد، که این امر با روح استخاره (توکل و تسلیم) سازگار نیست.
ایجاد سردرگمی بیشتر: تکرار بی‌دلیل استخاره می‌تواند باعث افزایش تردید و حیرت شود، در حالی که هدف استخاره رفع حیرت است.
سوءاستفاده از استخاره: برخی افراد به اشتباه از استخاره به‌عنوان پیشگویی یا ابزار تصمیم‌گیری دائمی استفاده می‌کنند، در حالی که استخاره تنها در موارد خاص و پس از تفکر و مشورت جایز است.
نظر مراجع تقلید درباره تکرار استخاره
در ادامه، نظر برخی از مراجع تقلید درباره تکرار استخاره آورده شده است:
آیت‌الله خامنه‌ای: «چون استخاره برای رفع حیرت است، بعد از برطرف شدن حیرت با استخاره اول، تکرار آن معنی ندارد، مگر آنکه موضوع تغییر کند.»
آیت‌الله سیستانی: تکرار استخاره تنها در صورتی جایز است که شرایط موضوع تغییر کرده باشد یا مدت زمان قابل‌توجهی گذشته باشد.
آیت‌الله بهجت: توصیه کرده‌اند که به جای تکرار استخاره، فرد باید با توکل بر خدا و صدقه دادن، به نتیجه استخاره اول عمل کند یا از مشورت بیشتر بهره ببرد.
نتیجه‌گیری
تکرار استخاره برای یک موضوع خاص به‌طور کلی جایز نیست، مگر اینکه شرایط موضوع تغییر کرده باشد، مدت زمان قابل‌توجهی گذشته باشد یا با صدقه همراه شود. مراجع تقلید تأکید دارند که استخاره باید پس از تفکر و مشورت انجام شود و نباید به‌عنوان جایگزین عقل و منطق استفاده گردد. برای تصمیم‌گیری صحیح، بهتر است ابتدا با بررسی و مشورت، گزینه‌ها را محدود کنید و سپس در صورت نیاز، با توکل بر خدا به استخاره روی آورید.
class="r-font-large">>برای مشاهده مطالب مرتبط با >> class="r-font-large">>دین و مذهب class="r-font-large">> اینجا کلیک کنید