به گزارش سرویس گردشگری ساعد نیوز، درست در گوشهای آرام از تهران شلوغ، کاخی هست که طعم هنر سلطنتی در آن هنوز باقی است. کاخ اختصاصی نیاوران، با پردههای فرانسوی، مبلمان ایتالیایی، نقاشیهای مدرن و فرشهای نفیس ایرانی، یادگاری است از زنی که میخواست سلطنت را هنریتر کند.
وقتی محمدرضا شاه دستور اقامت خاندان سلطنتی در کاخ نیاوران را داد، همسرش، فرح، تغییراتی در چیدمان آن داد. در این مطلب، نگاهی دقیق میاندازیم به معماری کاخ، دکوراسیون کاخ نیاوران و اتاق کار فرح دیبا (ویدیو)
class="r-img-ratio">>
تاریخچه کاخ اختصاصی نیاوران
در زمان فتحعلی شاه قاجار این باغ در نیزار ساخته شد که به همین دلیل به نیآوران مشهور شد و در گذر زمان نیز نام نیاوران به خود گرفت. بعدا محمد شاه، بنای کوچکی در میان این باغ ساخت و سپس ناصرالدین شاه بنای با شکوه صاحبقرانیه را در آن بنا نهاد. محمدرضا پهلوی نیز بناهای کوچک باغ را تخریب کرد و کاخی مدرن برای سکونت خود احداث کرد و تا زمان خروج از ایران در همین بنا سکونت داشت و از کاخ صاحبقرانیه نیز به عنوان محل کار استفاده میکرد. کاخ نیاوران دارای طرحی ایرانی-اروپایی است که از دو طبقه و یک نیم طبقه تشکیل شده است.
قصروعمارت شاهان همیشه یکی از مصداقهای بارز تضاد طبقاتی در حکومتها هستند. کاخ نیاوران یکی از همینهاست؛ کاخی که آخرین عمارت گاه خانواده پهلوی بود که به دستور محمدرضا در سال 36 ساخت آن آغاز شد. این کاخ در ابتدا قرار بود محلی برای پذیرایی از مهمانان خارجی و مقامات عالیرتبه باشد؛ اما درنهایت به خانه اصلی این خانواده تبدیل میشود و به دلیل همین تغییر کاربری ساخت آن تا ده سال طول میکشد. این عمارت خوش آبوهوا از سال 46 تا 57 محل زندگی خانواده محمدرضا شاه بود محلی که شاید آخرین روزهای حضور خانواده سلطنت را به خودش دیده است.
class="r-img-ratio">>
سلیقه فرح پهلوی در دکوراسیون کاخ نیاوران
class="r-img-ratio">>
فرح پهلوی، به عنوان ملکه و فردی تحصیلکرده در رشته معماری و علاقهمند به هنر، تأثیر چشمگیری بر طراحی داخلی کاخ داشت. در ادامه به مهمترین تغییرات و اقدامات او اشاره میشود:
1. مبلمان و دکوراسیون داخلی
فرح پهلوی شخصاً مبلمان کاخ را از برندهای معتبر اروپایی بهویژه از فرانسه و ایتالیا انتخاب کرد. از جمله این برندها میتوان به Roche Bobois و Ligne Roset اشاره کرد.
ترکیب مبلمان مدرن با عناصر سنتی ایرانی مانند قالیچههای دستباف اصیل، تابلوی مینیاتور و ظروف سفالی ایرانی، از ویژگیهای خاص چیدمان بود.
class="r-img-ratio">>
3. تابلوهای نقاشی و آثار هنری
در این کاخ از تابلوهای نفیسی نگهداری میشود که به دست هنرمندان مشهور داخلی و خارجی به تصویر کشیده شدهاند. ظروف و وسایلی که در این کاخ به چشم میخورند، همگی گرانبها و ارزشمند هستند
class="r-img-ratio">>
4. نورپردازی و طراحی سقف
لوسترهای کریستال دستساز از اتریش و فرانسه برای فضاهای رسمی کاخ انتخاب شده بودند.
نورپردازی در بخشهای خصوصیتر کاخ به سبک مینیمال و مدرن بود تا محیطی آرامشبخش و هنری ایجاد کند.
از ویژگی های بارز معماری این کاخ می توان به سقف متحرک آن اشاره کرد . شیوه خاص معماری محسن فروغی نیز استفاده از نور طبیعی در بنا است که به " معماری نور" شهرت دارد.
class="r-img-ratio">>
5. کتابخانه شخصی فرح
یکی از جذابترین فضاهای کاخ، کتابخانهای بود با طراحی مدرن و قفسههای چوبی یکدست.
کتابخانه کاخ نیاوران یا کتابخانهی اختصاصی فرح پهلوی، همجوار با محل سکونت خاندان پهلوی، در سال 1355 در دو طبقه و یک زیرزمین در ضلع شرقی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران احداث شده که دارای ویژگیهای متمایزی در نوع معماری و ساختار سازه است. کتابخانه سلطنتی مجموعه فرهنگی و تاریخی نیاوران مکان نگهداری بیش از 23 هزار جلد کتاب با 16 هزار عنوان است. از کتابهای قدیمی این کتابخانه میتوان به دیوان حافظ متعلق به 144 سال پیش اشاره کرد. این کتاب در سال 1252 هجری خورشیدی به ناصرالدین شاه قاجار هدیه شده است
class="r-img-ratio">>
اتاق خواب فرح پهلوی
یکی از زیباترین فضاهای کاخ. تختخواب فرانسوی، پارچههای مخملی، پردههای ابریشمی، تابلوهایی از نقاشان زن، میز آرایش بسیار زیبا و آینههایی با قاب نقرهکوب از ویژگیهای این اتاق هستند.اتاقهای فرزندان (ولیعهد رضا، علیرضا و لیلا)
طراحی هر اتاق متناسب با سن و علایق فردی آنها انجام شده. در اتاق ولیعهد، نقشه جهان، عکسهایی از سفرهای خارجی و مجموعهای از کتابهای تاریخی و هوافضا دیده میشود. در اتاقهای علیرضا و لیلا هم اسباببازیها، کتابهای کودک، نقاشیها و عکسهای خانوادگی محیطی کاملاً کودکمحور ساختهاند.class="r-img-ratio">>
نیمطبقه: فضای تفریحی و سینمای خصوصی
سینمای اختصاصی کاخ
یکی از خاصترین بخشهای کاخ، سالن سینمای کوچک اما حرفهای آن است که با تجهیزات پخش فیلم، صندلیهای راحت، دیوارهای آکوستیک و پرده پروجکشن طراحی شده. خانواده سلطنتی گاهی با مهمانان ویژه در این سالن فیلم تماشا میکردند.سالن موسیقی و دستگاههای صوتی
مجموعهای از پخشکنندههای نوار کاست، گرامافونهای مدرن و آرشیوی از موسیقی کلاسیک و ایرانی در این بخش قرار داشت.class="r-img-ratio">>
اتاق کار فرح پهلوی
نیز در همین طبقه واقع شده؛ اتاقی که در کنار اتاق خواب او قرار دارد و بهنوعی فضای شخصی و کاری او به شمار میرفت. ( برای آشنایی بیشتر ویدیوی را مشاهده بفرمایید)
طراحی، دکوراسیون و حالوهوای اتاق کار
سبک معماری و طراحی داخلی
اتاق کار فرح پهلوی در کاخ اختصاصی نیاوران یکی از جذابترین مکان ها برای شناخت دکوراسیون مدرن در ایران محسوب می شود. فضایی که در کنار مدرن بودن به خوبی معماری سنتی ایران را نیز به نمایش می گذاشت