گلیسیرین چیست و از کجا تهیه کنیم؟

گلیسیرین یا گلیسرول، حلال شمار زیادی از ترکیبات صنعتی است که به عنوان ترکیب آلی پلی الکلی شناخته می‌شود و با سه گروه هیدروکسیلی، نقش آب دوست و حلال قطبی را ایفا می‌کند. اهمیت گلیسیرین جایی مشخص می‌شود که می‌فهمیم این ماده دومین حلال رایج در صنعت پس از آب است. حال سوال اصلی این جا پیش می‌آید که بدانیم گلسیرین چه خواص و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که توانسته به جایگاه دوم در بین حلال‌های صنعتی برسد. برای پاسخ به این سوال در این گزارش ابتدا با ساختار و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی گیلیسیرین آشنا می‌شویم. سپس به نحوه تولید و کاربردهای این ماده در زندگی روزمره و صنایع مختلف می‌پردازیم.

گلیسیرین چیست؟

گلیسیرین به انگلیسی، Glycerin که با نام گلیسرول در صنعت شناخته می‌شود، ترکیبی در دسته بندی مواد آلی قطبی و آب دوست است که سه گروه هیدروکسیلی را در خود جای داده است. این سه گروه هیدروکسیلی با اتصال به گروه‌های هیدروکربنی، فرمول شیمیایی C3H8O3 را تشکیل داده است. با نگاهی بیشتر به مواد تشکیل دهنده گلیسیرین و نحوه اتصال گروه‌های هیدروکربنی به گروه‌های الکلی می‌توان متوجه خاصیت آب دوستی و قطبی این ترکیب صنعتی و خوراکی شد.

همین خاصیت در گلیسیرین باعث شده تا در بسیاری از صنایع جایگزین حلال آب شود؛ اما نکته اصلی این جا پیش می‌آید که بدانیم مواد شیمیایی زیادی این خاصیت را دارند؛ پس به چه دلیلی گلیسیرین نسبت به این مواد به عنوان حلال در اولویت قرار دارد؟ پاسخ این سوال در ساختار گلیسیرین نهفته است. در واقع گیلیسیرین ماده بدون ضرر و غیر سمی است و برخلاف بسیاری از مواد حلال شیمیایی دیگر، به شرط رعایت اصول مصرفی، خطری برای سلامتی ایجاد نمی‌کند. از طرفی گلیسیرین ترکیب آلی پایداری است که به راحتی تحت شرایط عادی شیمیایی تخریب نمی‌شود. در ادامه با بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی گلیسیرین، بهتر به اهمیت گلیسرول پی می‌بریم:

1. پایداری شیمیایی بالا

گلسیرین به راحتی در دماهای بالا تخریب نمی‌شود. همین موضوع را از روی بررسی نقطه جوش گلیسیرین به خوبی می‌توان درک کرد. گلیسیرین نقطه جوش حدودی 290 درجه سانتی‌گراد را در فشار استاندارد یک اتمسفر دارد. این درجه برای نقطه جوش ترکیبی که نقش حلال را در صنایع ایفا می‌کند، عدم تجزیه و عدم تخریب ساختار گلیسیرین در فرایندهایی را نشان می‌دهد که نیاز به حرارت بالایی دارند.

2. سازگار با مواد مختلف

سازگاری گلیسرین با ترکیبات و مواد مختلف باعث شده تا مواد آلی قطبی به خوبی در این ماده حل شوند. به همین دلیل گلیسیرین در فرمولاسیون‌های زیادی از صنعت به چشم می‌خورد و حلال همه کاره نام گرفته است.

3. بی‌تاثیر در طعم و بوی فراورده‌ها

در هر صنعتی که از گلیسیرین استفاده شود، تغییری در طعم و بوی محصول یا فراورده نهایی ایجاد نمی‌شود. دلیل این اتفاق به فرمول شیمیایی گلیسیرین ارتباط دارد که ترکیبی بدون طعم و بدون بو را به شکل مایع ایجاد کرده است. همین ویژگی باعث شده گلیسیرین خوراکی در مواد غذایی و دارویی کاربرد گسترده‌ای داشته باشد.

4. ویسکوزیته بالا

با وجود این که آب و گلیسیرین هر دو حلال رایج صنعتی هستند؛ اما تفاوت در ویسکوزیته گلیسیرین و آب به کاربردهای متفاوتی از این دو ماده را ایجاد کرده است. برای مثال در یک فراورده غذایی، آب نقش حلال را ایفا می‌کند؛ در حالی که در همین فراورده گیلسرین نقش حفظ رطوبت و افزایش غلظت محصولات غذایی را دارد. با توجه به این توضیحات در جدول زیر برای ارائه پاسخ جامع‌تر به سوال روغن گلیسیرین چیست، مشخصات فیزیکی و شیمیایی گلیسیرین را شرح می‌دهیم:

انواع گلیسیرین

گلیسیرین به دو شکل خوراکی و صنعتی در بازار موجود است که بسته به خلوص و ساختار، هر کدام کاربردهای متفاوتی در صنایع ایفا می‌کنند.

گلیسیرین خوراکی

گلیسیرین تنها کاربرد صنعتی ندارد و اگر این سوال برای شما هم پیش آمده که آیا گلیسیرین خوراکی است باید پاسخ مثبت به این سوال بدهیم. گلیسیرین خوراکی درجه خلوص بالاتری دارد و از این رو در دامنه وسیعی از محصولات و مواد غذایی، صنایع دارویی و آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. به عنوان مثال از حلال گلیسیرین در نقش شیرین کننده طبیعی، مرطوب کننده، نگهدارنده، تقویت کننده و قوام دهنده فراورده‌های غذایی استفاده می‌شود. همچنین این ماده برای طعم و رنگ مواد غذایی و نوشیدنی‌ها در شیرینی و نوشابه کاربرد دارد.

گلیسیرین صنعتی

این نوع گلیسیرین درجه خلوص کمتری نسبت به گلیسیرین خوراکی دارد و به همین خاطر قیمت کمتری در مقایسه با نوع خوراکی دارد. با توجه به وجود ناخالصی‌ها در گلیسیرین صنعتی، نمی‌توان در صنایع غذایی از این ماده استفاده کرد؛ اما در مقابل گلیسیرین صنعتی کاربرد گسترده‌ای در صنایع شیمیایی مانند تولید رزین، پلاستیک و مواد شیمیایی دارد. همچنین این ترکیب آلی در صنعت نساجی، کاغذ و چوب، رنگ و پوشش، خودروسازی و غیره به کار می‌رود.

روش‌های تولید گلیسیرین

گلیسیرین در دو نوع طبیعی و صنعتی تولید می‌شود. در روش طبیعی واکنش طی هیدرولیز (در نوع گیاهی) و یا صابون سازی (در نوع حیوانی) پیش می‌رود و در نهایت گلیسیرین با خلوص بالا به دست می‌آید. اما روش صنعتی فرایند واکنش، تفاوت‌هایی با روش طبیعی دارد که برای درک بهتر این موضوع هر یک از انواع روش‌های تولید را با هم مرور می‌کنیم:

1. تولید گلیسیرین با منابع طبیعی

تولید گلیسیرین از روغن‌های گیاهی مانند روغن هسته خرما، زیتون، سویا و نارگیل امکان‌پذیر است. در این حالت روغن گیاهی تحت تاثیر فشار و بازی قوی به جدا شدن گلیسیرین از تری گلیسیرید منجر می‌شود. در نتیجه این فرایند محصول شفاف و بدون‌ بو با ویسکوزیته نسبتا بالای گلیسیرین به دست می‌آید.

علاوه‌براین از منابع حیوانی مانند پیه نیز می‌توان به عنوان منبع گلیسیرین استفاده کرد. در این فرایند نیز از واکنش بین چربی حیوانی و باز قوی، واکنش صابونی شدن انجام می‌گیرد و گلیسیرین به عنوان محصول جانبی تشکیل می‌شود.

2. سنتز گلیسیرین به روش صنعتی

در روش صنعتی گلیسیرین با کلراسیون پروپیلن تولید می‌شود. طی این فرایند پروپیلنی که از تقطیر نفت به دست آمده است، تحت کلرزنی قرار می‌گیرد. طی این مراحل کلرید آلیل به دست می‌آید که با اکسید شدن توسط هیپوکلریت، به دی کلروهیدرین تبدیل می‌شود. در نهایت پس از واکنش با باز قوی و هیدرولیز تری کلورپروپان، گلیسیرین صنعتی تولید می‌شود.

کاربردهای گلیسیرین

حال که به سوال گلیسرول چیست پاسخ دادیم، نوبت به این می‌رسد که با کاربردهای این ماده در صنایع مختلف آشنا شویم. در ادامه برای دنباله روی مطلب گلیسیرین چیست و چه کاربردی دارد، این بار کاربردهای گیلیسرین را بررسی می‌کنیم:

• صنایع غذایی: در این صنعت از گلسیرین به عنوان مرطوب کننده، شیرین کننده و افزودنی در مواد غذایی و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود.

• صنعت دارویی: گلیسیرین در داروسازی نقش حلال، تثبیت کننده، مرطوب کننده و پایه کپسول را ایفا می‌کند.

• صنعت آرایشی و بهداشتی: برای ایجاد خاصیت نرم کنندگی، مرطوب کنندگی و پایداری بیشتر محصولات آرایشی و بهداشتی، از گلیسیرین استفاده می‌کنند.

• صنایع شیمیایی: در صنایعی مانند تولید رزین، پلاستیک، پلیمرها و رنگ و پوشش‌ها، گلیسرین نقش ماده اولیه، افزودنی و حلال را دارد.

• صنعت کاغذسازی: برای حفظ رطوبت در کاغذسازی و محصولات چوبی می‌توان گلیسیرین را به کار برد.

• صنعت نساجی: گلیسیرین در نساجی برای تثبیت رنگ پارچه‌ها و به عنوان نرم کننده و روان کننده به کار گرفته می‌شود.

• صنعت دخانیات: گلیسیرین در تولید سیگار و تنباکو نیز نقش دارد و برای حفظ رطوبت استفاده می‌شود.

خرید گلیسیرین صنعتی و خوراکی از آذران تقطیر سهند

در این مطلب به این سوال پاسخ دادیم که گلیسیرین برای چیست و چند نوع است. سپس کاربردهای این ماده را بررسی کردیم و دیدیم که گلیسیرین در جای جای زندگی ما و بیشتر صنایع کاربرد دارد و نمی‌توان در اغلب مواقع جایگزین خوبی برای این ماده پیدا کرد. از این رو صاحبان صنعت همواره به دنبال بهترین کارخانه‌های تولید کننده سطح یک گلیسیرین خوراکی و صنعتی در کشور هستند.

اگر به دنبال خرید مستقیم از کارخانه‌ای هستید که تمرکز اصلی خود را بر روی گلیسیرین گذاشته باشد و کیفیت درجه یکی از محصولات خود را به بازار عرضه کند، آذران تقطیر سهند بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. این کارخانه امکان خرید مستقیم و بدون واسطه را از طریق ثبت سفارش در سایت رسمی خود atschemicals را فراهم کرده است و شما می‌توانید با هر تناژی که مدنظر دارید، سفارش فروش عمده گلیسیرین را در دو نوع خوراکی و صنعتی در سایت رسمی آذران تقطیر سهند ثبت کنید. در صورتی که برای خرید نیاز به راهنمایی بیشتری داشتید، کافیست با کارشناسان این مجموعه به شماره 04133274560 تماس حاصل فرمایید تا مشاوره رایگانی در خصوص خرید گلیسیرین ارائه دهند.