به گزارش گروه سیاست خارجی ایرنا، همزمان با برگزاری «سی‌ویکمین دوره کنفرانس هسته‌ای ایران در مشهد» سازمان انرژی اتمی اقدام به برگزاری پنل‌ها و نشست‌های تخصصی درباره موضوعات روز و فناوری‌های نوین کرده است.
نشست تخصصی «کاربردهای هوش مصنوعی در علوم و فناوری‌های هسته‌ای»
نشست تخصصی «کاربردهای هوش مصنوعی در علوم و فناوری‌های هسته‌ای» در سی و یکمین کنفرانس ملی هسته‌ای برگزار شد. در این نشست به بررسی ابعاد نوین، فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی بهره‌گیری از هوش مصنوعی در صنعت هسته‌ای پرداخته شد. همچنین در این نشست مدیرکل فناوری و توسعه صنعتی از زیر مجموعه‌های معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی به معرفی «سند توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت هسته‌ای» پرداخت. این سند در نتیجه سلسله نشست‌هایی تخصصی و با مشارکت اعضای کارگروه تخصصی هوش مصنوعی از بخش‌های ستادی و عملیاتی سازمان و به راهبری معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی تدوین شده است. «سند توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت هسته‌ای» یکی از نخستین اسناد ملی در این حوزه است که به‌صورت هدفمند و ساختارمند به ترسیم مسیر توسعه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های هوش مصنوعی در این صنعت راهبردی می‌پردازد.
در ادامه نشست، سند منتشر شده توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره کاربردهای هوش مصنوعی در فناوری هسته‌ای معرفی و فرصت‌ها و تهدیدهایی که این فناوری در حوزه حساس هسته‌ای می‌تواند ایجاد کند، مورد بررسی قرار گرفت. در بخش سوم نشست، اساتید پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای با ارایه‌ای تخصصی به معرفی هوش مصنوعی، کاربردهای آن در صنعت هسته‌ای و نمونه‌هایی از پروژه‌های در حال اجرا در صنعت هسته‌ای ایران که در آن‌ها از هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی عملکرد، افزایش ایمنی و بهبود تصمیم‌گیری‌های عملیاتی استفاده شده، پرداختند.
در پایان این نشست، توسط اداره کل فناوری ارتباطات و اطلاعات سازمان انرژی اتمی ایران مدل‌های زبانی بزرگ (Large Language Models) و نقش آن‌ها در صنعت هسته‌ای بررسی شد؛ این موضوع، افق‌های تازه‌ای از هم‌گرایی هوش مصنوعی و صنعت هسته‌ای را برای حاضران ترسیم کرد. نشست تخصصی «کاربردهای هوش مصنوعی در علوم و فناوری‌های هسته‌ای» با پرسش‌ها و پاسخ‌های پویای شرکت‌کنندگان به اتمام رسید که با توجه به محتوای غنی و استقبال پرشور، گامی موثر در مسیر ارتقای دانش فناورانه کشور در صنعت هسته‌ای و توسعه راهبردی کاربردهای هوش مصنوعی در این حوزه تلقی می‌شود.
رباتیک در خدمت صنعت هسته‌ای؛ گامی بزرگ برای ایمنی، کارایی و آینده انرژی
پنل تخصصی «رباتیک، کنترل و سیستم‌های هوشمند» در دومین روز از سی و یکمین کنفرانس ملی هسته‌ای ایران برگزار شد. در این نشست تخصصی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای به بررسی نقش حیاتی و روزافزون فناوری رباتیک در صنایع هسته‌ای کشور پرداخت. در این نشست مساله «کاربرد رباتیک در صنعت هسته‌ای» و چشم‌اندازی جامع از تاریخچه، روند رشد، شاخه‌های مختلف، فرصت‌ها، چالش‌ها و آینده این فناوری در حوزه هسته‌ای بررسی و ترسیم شد.عضو هیات علمی پژوهشگاه در این نشست با مرور سیر تکامل ربات‌ها تاکید کرد که رباتیک چگونه توانسته در کنار فناوری‌هایی چون هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و واقعیت افزوده، به ابزاری حیاتی برای کار در محیط‌های پرتوزا و خطرناک تبدیل شود.
در این نشست تخصصی وظایف گوناگون ربات‌ها در صنعت هسته‌ای نظیر بازرسی تاسیسات پرتوزا، پایش تشعشعات، تعمیر و نگهداری تجهیزات در محیط‌های آلوده، مدیریت پسماندهای رادیواکتیو، جابجایی سوخت هسته‌ای، پاسخ به شرایط اضطراری پس از حوادث، درمان با پرتو، استخراج معادن اورانیوم و آموزش تخصصی بررسی شد.
بر اساس آمار ارایه شده، بازار جهانی رباتیک هسته‌ای که در سال ۲۰۲۳ حدود ۱.۱۳ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده بود تا سال ۲۰۳۰ به ۲.۷۴ میلیارد دلار خواهد رسید. از جمله عوامل این رشد می‌توان به نیاز به کاهش مواجهه انسانی با تشعشعات، بهبود ایمنی و دقت عملیات، و توسعه فناوری‌های خودمختار اشاره کرد.
پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های فناوری در ایران نیز فعالیت‌هایی در طراحی پهپادهای پرتویاب، بازوهای رباتیک مقاوم و سامانه‌های مانیتورینگ خودکار آغاز کرده‌اند. بر اساس مطالب مطرح شده در این نشست عنوان شد که ربات‌ها نه‌تنها به ایمنی و بهره‌وری در تاسیسات هسته‌ای کمک می‌کنند، بلکه امکان ادامه فعالیت در شرایط بحرانی و پساحادثه را نیز فراهم می‌آورند. با تمرکز بر تحقیق و توسعه، به‌ویژه در حوزه‌های مواد مقاوم، پردازش تصویر، واقعیت مجازی و تعامل انسان–ربات، می‌توان گام‌های بلندی در مسیر آینده‌ای ایمن‌تر و هوشمندتر برداشت.
نشست تخصصی «درس آموخته‌هایی از مدیریت دانش در صنعت هسته‌ای»
نشست تخصصی «درس آموخته‌هایی از مدیریت دانش در صنعت هسته‌ای: گفتمانی پیرامون تجربه‌های زیسته متخصصان» با هدف انتقال تجربه‌های زیسته و دانش ضمنی از طریق ایجاد گفتمان و تعامل متخصصان با تجربه صنعت هسته‌ای با یکدیگر و با مخاطبان در سی و یکمین کنفرانس هسته‌ای ایران برگزار شد. اعضای دانشگاه امیرکبیر و پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای به بررسی چالش‌های موجود در انتقال تجربیات پیشکسوتان به نسل‌های جدید و راهکارهای رفع آن‌ها، موانع، مشکلات حفظ و انتقال دانش فنی در صنعت هسته‌ای، نقش مدیریت دانش در افزایش بهره‌وری و ایمنی در تاسیسات هسته‌ای، مدل‌های پیشنهادی برای به اشتراک‌گذاری تجربیات موفق و شکست‌های پیشین در صنعت هسته‌ای، نحوه انتقال تجربیات گذشته به کارکنان جدید در قالب دوره‌های آموزشی یا کارگاه‌های عملی و نحوه ورود تجربیات گذشته به سیستم‌های آموزشی برای مهندسان و کارکنان صنعت هسته‌ای پرداختند.
همچنین در این نشست به چگونگی مدیریت دانش و انتقال آن به نسل جدید در صنعت هسته‌ای و تسهیل روند رشد و توسعه فناوری‌های هسته‌ای پرداخته شد. کارشناسان حاضر در نشست به شرح تجربیات خود را در مواجهه با مسایل فنی و مدیریتی و نیز نحوه انتقال دانش از طریق فرایندهای غیررسمی مانند بیان شفاهی تجربه‌های زیسته و اهمیت این روش در حفظ و گسترش مهارت‌ها و اطلاعات فنی در صنعت هسته‌ای پرداختند.
نشست تخصصی «کاربرد لیزر در شتابدهی ذرات، پزشکی و صنعت هسته‌ای»
نشست تخصصی «کاربرد لیزر در شتابدهی ذرات، پزشکی و صنعت هسته‌ای» به همت پژوهشکده فوتونیک و فناوری‌های کوانتومی در سی و یکمین کنفرانس ملی هسته‌ای در مشهد برگزار شد.
پنل تخصصی «معرفی راکتورهای تحقیقاتی کشور، کاربردها و دستاوردها»
پنل تخصصی «معرفی راکتورهای تحقیقاتی کشور، کاربردها و دستاوردها» با حضور پژوهشگران پژوهشکده راکتور و ایمنی هسته‌ای، کارشناسان، پژوهشگران، اساتید و دانشجویان رشته‌های مرتبط با انرژی و فناوری هسته‌ای برگزار شد.
پنل تخصصی «نگاهی به سیر تحولات جهانی گداخت و توسعه زیرساخت‌ها»
پنل تخصصی «نگاهی به سیر تحولات جهانی گداخت و توسعه زیرساخت در تاریخ ۵۰ ساله پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته‌ای و ترسیم چشم انداز آینده» در سی و یکمین کنفرانس ملی هسته‌ای ایران در مشهد برگزار شد. در این پنل موضوعاتی نظیر معرفی گداخت هسته‌ای: رهیافت‌های مورد توجه و تحولات اخیر دنیا؛ رویکردها و نقشه راه پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در خصوص توسعه گداخت بومی؛ معرفی زیرساخت‌های آزمایشگاهی موجود و پتانسیل‌های آن‌ها درپیشبرد دانش گداخت و نگاهی به مهم‌ترین پروژه‌های تعریف شده پژوهشگاه در زمینه گداخت مورد بررسی قرار گرفت. مخاطبان این پنل تخصصی پژوهشگران و متخصصان حوزه‌های پلاسما و گداخت هسته‌ای، دانشجویان تحصیلات تکمیلی در حوزه‌های پلاسما و گداخت هسته‌ای، برق قدرت، مکانیک و نیز سیاستگذاران و مدیران حوزه انرژی و انرژی هسته‌ای کشور بودند.
پنل تخصصی «رفع چالش‌های محیط زیست با استفاده از فناوری هسته‌ای: تخیل یا واقعیت؟»
همزمان با نخستین روز سی و یکمین کنفرانس ملی هسته‌ای ایران، پنل تخصصی «رفع چالش‌های محیط زیست با استفاده از فناوری هسته‌ای: تخیل یا واقعیت؟» به همت پژوهشکده کاربرد پرتوها، روز سه شنبه 23 اردیبهشت ماه در مشهد برگزار شد.
نشست بررسی کاربرد رادیوایزوتوپ‌ها و سیستم‌های کنترل هسته‌ای در صنعت
نشست تخصصی بررسی «پروژه‌های همکاری فنی ایران و آژانس: کاربرد رادیوایزوتوپ‌ها و سیستم‌های کنترل هسته‌ای در صنعت» در سی و یکمین کنفرانس ملی هسته‌ای ایران برگزار شد. یکی از اعضای هیات علمی پژوهشکده کاربرد پرتوها پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در نشست تخصصی به بررسی کاربرد رادیوایزوتوپ‌ها در صنایع نفت و پتروشیمی و تاریخچه آن در کشور پرداخت.
