به گزارش ایرنا، استان گلستان، با تاریخ و فرهنگ غنی خود از جمله مناطقی است که در زمینه تولید صنایع دستی، جایگاه ویژه‌ای در کشور دارد. این استان با تنوع اقلیمی و قومیتی خود، یکی از قطب‌های مهم در تولید صنایع دستی ایران به شمار می‌رود.
گلستان، با تنوع قومیتی و فرهنگی بی‌نظیر خود، از دیرباز یکی از کانون‌های تولید صنایع دستی در ایران بوده است. از بافته‌های ترکمنی با نقش‌ونگارهای اصیل گرفته تا سفالگری و حصیربافی اقوام بومی، این سرزمین همواره بستری برای خلاقیت و هنر بوده است.
صنایع دستی گلستان نه‌تنها بخشی از هویت فرهنگی این منطقه را تشکیل می‌دهند، بلکه روایتگر تاریخ و سنت‌های مردمانی هستند که با دستان خود، زیبایی را به زندگی روزمره پیوند زده‌اند.
با این حال، برخی از هنرهای سنتی مانند میناکاری روی مس در گلستان هنوز در سایه قرار دارند. در این میان، هنرمندانی چون سمانه اصغرنژاد با پشتکار و عشق به هنر، در تلاشند تا این هنرها را در گلستان احیا کرده و به جایگاه شایسته‌ای برسانند.
میناکاری روی مس، با رنگ‌های آسمانی و طرح‌های ظریف خود، یکی از برجسته‌ترین هنرهای سنتی ایران است که در جهان نیز شهرتی بی‌نظیر دارد. این هنر که قدمتی چندصدساله دارد، در اصفهان به اوج خود رسیده و به نمادی از فرهنگ و هنر ایرانی است اما در گلستان، این هنر هنوز در ابتدای راه است. تفاوت‌های اقلیمی، کمبود زیرساخت‌های آموزشی و فاصله با مراکز اصلی تولید، از جمله دلایلی هستند که مانع رشد این هنر در این منطقه شده‌اند.
اصغرنژاد با اراده‌ای پولادین و عشقی بی‌پایان به هنر میناکاری، این گنجینه فرهنگی را در دل مردم گلستان زنده کرده است. او با پشتکار خستگی‌ناپذیر، تحولی در این هنر بدیع رقم زده و با وجود موانع بسیار، همچنان رویای گسترش میناکاری را در بازارهای داخلی و جهانی در سر می‌پروراند.
خانم اصغرنژاد! چطور با هنر میناکاری آشنا شدید و چه مسیری را برای ورود به این هنر طی کردید؟
اصغرنژاد: از سال ۱۳۹۶ در زمینه میناکاری روی مس فعالیت می‌کنم. تحصیلات دانشگاهی من در رشته کشاورزی بوده اما از همان دوران کودکی علاقه زیادی به هنر داشتم. آشنایی من با این هنر به واسطه دوستی با یک هنرمند اراکی آغاز شد.
چرا هنر میناکاری در استان گلستان چندان شناخته نشده نیست و رونق ندارد؟
اصغرنژاد: استان گلستان به‌طور کلی در زمینه برخی از هنرهای دستی از جمله میناکاری روی مس پیشرفت زیادی نداشته است. در ابتدا هیچ استاد مجربی برای آموزش میناکاری وجود نداشت و از آنجا که خودم در این زمینه به‌طور خودآموز پیش رفتم، بسیاری از مواقع تنها بودم و آزمون و خطا کردم. استان گلستان نسبت به اصفهان که مرکز اصلی این هنر است به دلیل بُعد مسافت، تعاملات کمتری دارد و به همین دلیل این هنر در اینجا پیشرفت چندانی نداشته است.
با توجه به اینکه میناکاری هنر اصفهانی‌هاست، آیا در استان گلستان توانسته‌اید علاقه‌مندان و مخاطبانی پیدا کنید؟
اصغرنژاد: هنر میناکاری یک هنر جهانی است و در بسیاری از مناطق به‌ویژه در اصفهان و مناطقی با آب و هوای خشک، شناخته شده‌تر است. در گلستان به دلیل تفاوت‌های فرهنگی و آب و هوایی، این هنر خیلی ملموس نیست و تنها افراد خاصی به این هنر علاقه دارند. به‌طور کلی، میناکاری در اینجا هنوز نتوانسته به شهرتی که در اصفهان دارد، برسد.
میزان تولید آثار شما چقدر است و آیا آموزش به هنرجویان هم دارید؟
اصغرنژاد: میزان تولید بستگی به سفارشات و نیازهای بازار دارد. در حال حاضر، دو هنرجو به‌طور مستقیم با من همکاری دارند و در کنار آن، خودم هم تعدادی هنرجو را آموزش داده و تربیت کرده‌ام. این فرآیند آموزش و تربیت هنرجو برای من خیلی مهم است چرا که می‌خواهم این هنر را در استان گلستان بیشتر ترویج دهم.
چه چالش‌هایی در مسیر تولید و فروش محصولات دارید؟
اصغرنژاد: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های من در گذشته این بود که برای تولید آثار میناکاری، باید سه بار به استان اصفهان سفر می‌کردم. به دلیل نبود کوره در گلستان، پس از تولید آثار نیز باید دوباره به اصفهان می‌رفتم تا فرآیند پخت محصولات به پایان برسد. خوشبختانه اکنون کوره را تهیه کرده‌ام و این مشکل حل شده اما همچنان برای تامین مواد اولیه به اصفهان نیاز دارم. همچنین، یکی دیگر از مشکلات عمده، نبود امکان صادرات به دلیل نداشتن کارت بازرگانی است.
آیا تاکنون از سوی دستگاه‌های دولتی یا نهادهای مرتبط حمایتی دریافت کرده‌اید؟
اصغرنژاد: حمایت‌هایی بوده اما کافی نیست. در گذشته، ادارات و سازمان‌ها از این هنر برای تهیه هدایای خود استفاده می‌کردند که باعث رونق فروش می‌شد اما این روند اکنون کمتر شده، علاوه بر این، برای عرضه محصولات به گردشگران داخلی و خارجی، نیاز به بازارچه‌ها و مراکز فروش دائمی داریم تا هنرمندان بتوانند آثار خود را بهتر معرفی کنند. همچنین، برای حمایت از تولیدکنندگان، سقف وام‌های دولتی باید به حدی برسد که نیازهای هنرمندان از جمله تاسیس کارگاه تولیدی و تامین مواد اولیه را پوشش دهد.
میزان درآمد شما از فروش آثار چطور است؟ آیا درآمد حاصل از هنر میناکاری برای شما به‌عنوان یک شغل پایداری محسوب می‌شود؟
اصغرنژاد: میزان درآمد من کاملاً متغیر است. هنر میناکاری به‌عنوان یک هنر لوکس شناخته می‌شود و همیشه فروش آن ثابت نیست. گاهی درآمد من به کمترین میزان می‌رسد، اما در مواقعی که در نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنم یا مشتریان خاصی داشته باشم، درآمد من می‌تواند به ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان در ماه برسد.
