به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، فعالیت «شبکه کتاب» در فضای مجازی در حال شکل‌گیری است و با فرا رسیدن نخستین تجربه نمایشگاه بین‌المللی کتاب، ابعاد جدید پیدا می‌کند. در دوره پیشین محتوای تولید شده توسط «تلویزیون اینترنتی کتاب» باید طبق ضوابط صدا و سیما منتشر می‌شد، گروهی که مسئولیت دوره جدید را بر عهده گرفتند، پخش برنامه‌هایشان در صدا و سیما را کنار گذاشته و با توجه به فعالیت پدیدآورندگان، ناشران و کتاب‌فروشان محتوا تولید می‌کنند.
مجید شمس‌الدین‌نژاد سرپرست شبکه کتاب در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا درباره اقدامات و برنامه‌های دوره جدید، کمیت و کیفیت محتوایی که تولید می‌کنند و همچنین اقداماتی که این گروه در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران انجام خواهد داد، توضیح داد. این گفت‌وگو در دو قسمت منتشر و در قسمت نخست درباره اقدامات گروه قبل صحبت شد. قسمت دوم این گفت‌وگو را در زیر بخوانید.
خط قرمز ما مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است
معیارهای شما برای انتخاب کتاب و معرفی در «شبکه کتاب» چیست؟
درباره اینکه به چه کتابی پرداخته شود انتخاب و ارزش‌گذاری نمی‌کنیم. خط قرمز ما مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و هر کتابی از این وزارتخانه مجوز بگیرد، می‌تواند در «شبکه کتاب» معرفی یا درباره آن گفت‌وگو انجام شود. البته فعلا هنوز به خود کتاب نمی‌پردازیم، این رویکرد عکس روند فعالیت گروه قبلی است که به کتاب گزینش شده می‌پرداختند. آن‌ها دو فیلتر داشتند یکی انتخاب مسئولان «شبکه کتاب» و دیگری سخت‌گیری‌های ناظر «شبکه کتاب» که فعالیت را محدود و سخت می‌کرد.
ما همه کتاب‌ها را می‌بینیم، از نشر چشمه، سوره مهر، امیرکبیر، خوارزمی کتاب معرفی می‌کنیم؛ توجه داریم که آثار کتاب‌سازی نباشند.
گروه قبل چقدر تولید داشتند و شما چقدر تولید دارید؟
تعهد آن‌ها به خانه کتاب تولید ماهانه ۱۰۰ ساعت محتوای تصویری بود. ما تعهد ۷۵ ساعت تصویر و ۲۵ ساعت صوت را دادیم، اولین بار صوت را به فعالیت‌های این شبکه اضافه کردیم. در دوره قبل حدود ۱۳۰ ساعت محتوای تولیدی «تامینی» و «مشارکتی» انجام می‌شد؛ مشخص نبود که چند درصد به کدام بخش اختصاص داشت و بخش بزرگی از تولید نشست‌هایی بود که به شکل زنده و کامل بدون هیچ‌گونه ویرایشی منتشر و ذخیره می‌شد.
تعهد گروه قبل به خانه کتاب تولید ماهانه ۱۰۰ ساعت محتوای تصویری بود. ما تعهد ۷۵ ساعت تصویر و ۲۵ ساعت صوت را دادیم
برای مثال برنامه داریم با عنوان «چای با نویسنده»، برای این برنامه ابتدا سعی می‌کنیم نویسنده مطرحی را دعوت کنیم، بعد برای سوالات و گفت‌وگو برنامه‌ریزی می‌کنیم، دو ساعت و نیم گفت‌وگو انجام می‌شود و بعد از تدوین ۳۰ تا ۴۰ دقیقه محتوا در دست داریم، این خروجی است که می‌توانیم پشت آن بایستیم و تمام محتوایی که در شبکه کتاب تولید می‌شود، همین روند را طی می‌کند. سر ما بالا است که این محتوا را تولید کردیم. بله محتوای تولیدی کمتر از دوره قبل است، سعی کردیم از ۱۰۰ ساعت ۲۰ تا ۲۵ درصد محتوای تولیدی و باقی محتوای تامینی و مشارکتی باشد. محتوای تامینی مشارکتی یعنی برای نمونه برخی از نشست‌هایی که در کشور برگزار می‌شود، انتخاب می‌کنیم، رویدادی که مهمان‌هایش و محتوایی که درباره آن صحبت می‌شود، جذاب و با کیفیت باشد، می‌توان گفت در ماه ۲۰۰ با ۳۰۰ ساعت ویدئو به دست ما می‌رسد اما ما ۲۵ ساعت آن را پوشش می‌دهیم.
بخشی از برنامه‌ها به تولیدهای صوتی و بخشی به زیرنویس اختصاص دارد. برای بخش زیرنویس، منتخب ویدئو های جذابی که در فضای بین‌الملل منتشر می‌شود، به شکل زیرنویس اختصاصی شبکه کتاب ترجمه می‌شود، کاری که قبلا انجام نمی‌شد.
برای مثال هالیوود یا فردی در آمریکای جنوبی مستندی درباره ماریو بارگاس یوسا نویسنده ساخته است، آن مستند را با توجه به خط قرمزها و به دلیل نبودن قانون کپی‌رایت به شکل رایگان در ایران، دانلود می‌کنیم و به آن ارزش افزوده‌ای اضافه می‌کنیم، با زیرنویس و بعد دوبله در شبکه کتاب منتشر می‌کنیم. اینکه می‌گویم می‌خواهیم مرجعیت داشته باشیم همین است، هر فردی بخواهد درباره یوسا مطلبی پیدا کند در ketab.tv بیاید.
در مورد محتوا پاسخ‌گو هستیم
یعنی در دوره جدید نظارت بعد از تولید ندارید؟
نظارت بر محتوای تولیدی توسط من و مهدی صالح‌پور مجری طرح انجام می‌شود، به همین دلیل در مورد محتوا پاسخ‌گو هستیم. مانند رسانه‌های ایران، ما هم رسانه رسمی هستیم. البته از نظر صحت علمی و جذابیت در تولید محتوا حساس هستیم. برای مثال خیلی حساسیم که شعر درست خوانده شود، ما بالای ۷۰ ضبط کردیم بالای بیش از ۲۰ تا را حذف کردیم.
قصد داریم با کتاب‌فروشان شهرستان‌ها صحبت کنیم
برای تبلیغ و شناساندن شبکه کتاب چه برنامه‌هایی در نظر دارید؟
حتی ناشران ما را نمی‌شناسند، در اینجا باید به یک نکته درباره ساختار سایت اشاره کنم، سایت شبکه کتاب کاربر محور است و ناشران می‌توانند اکانت (حساب کاربری) خود را داشته باشند و محتوایی که ضبط می‌کنند در بخش خودشان باشد، در نتیجه وقتی فردی درباره کتابی از یک نشر جست‌وجو می‌کند، می‌تواند وارد صفحه اختصاصی آن نشر شود، با نویسندگانی گفت‌وگو کردیم که کمتر حاضر به مصاحبه می‌شوند.
سمت افرادی رفتیم که پیش از این گفت و گو نمی‌کردند برای مثال مسعود جعفری جزی پیش از این با کسی گفت‌وگو نمی‌کرد؛ او شخصیت جالبی دارد و با اینکه نزدیک ۳۰ سال است که هیات علمی دانشگاه خوارزمی است، حتی مدارکش را برای ارتقا تحویل دانشگاه نداده است در حالی که از استاد تمام هم بالاتر است اما به طور رسمی استادیار است صحبت‌های او در شبکه کتاب مورد توجه قرار گرفت.
نمونه دیکر محمود عابدی است که توانستیم در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با او گفت‌وگو کنیم این هم بسیار دیده شد. مرتضی کریمی‌نیا که در حوزه قرآن پژوهی فعالیت می‌کند و با رسانه‌ها همکاری ندارد و شاید برای رسانه‌ها هم جذابیتی نداشته باشد اما وقتی که اینجا به او پرداختیم مورد توجه مخاطبان شبکه کتاب قرار گرفت. محتوای تصویری جذابیت دارد، البته اگر به آن خوب پرداخته شود.
تیزر برنامه «از چشم سینما» تا ۳۰ هزار بازدید و ۱۰ هزار بازدید در آپارات داشت، در این برنامه با سینماگران درباره سینما صحبت کردیم و به سمت افراد تاثیرگذار رفتیم که در حوزه کتاب با آن‌ها گفت‌وگو نمی‌شود، در حالی که مردم می‌خواهند بدانند که سینماگر چه کتابی می‌خوانند.
در برنامه‌های شبکه کتاب، بخش گفت‌وگو با کتاب‌فروشان داریم که هفت اپیزود ضبط و دو قسمت را منتشر کردیم قصد داریم با کتاب‌فروشان شهرستان‌ها هم صحبت کنیم.
به تعهدات خود عمل کردیم
آیا می‌توان گفت که سه ماه است در این مجموعه فعال هستید؟
زمان انتشار نخستین ویدئوی ما سوم فروردین بود از آن روز انتشار محتوا را شروع کردیم. البته ضبط ما اول اسفند شروع شد. ما یک ماه درگیر ساختمان و مسائل آن بودیم.
فکر می‌کنید در نخستین ماه‌های فعالیت به تولید ۱۰۰ ساعت محتوا در ماه برسید؟
درباره تعهدی که به خانه کتاب داریم، تولید قبل از یک ماه به بیش از تعهد خود رسیدیم و آن را منتشر می‌کنیم، محتوای در صف انتشار داریم و سعی می‌کنیم محتوای مورد نیاز در روزهای نمایشگاه را آماده داشته باشیم که در آن روزها منتشر شود.
در بخش تامینی هم با دو مکان که رویدادهای فرهنگی برگزار می‌کنند همچنین در کرمان، اصفهان و کرج، دانشگاه علامه طباطبایی و شهید بهشتی صحبت کردیم تا اگر محتوای جذابی تهیه کردند که جایی منتشر نشده به ما بدهند تا بعد از تدوین به شکل مشترک منتشر کنیم. همچنین به دغدغه‌ای که وزیر ارشاد در تمرکززدایی دارد پرداختیم و سعی داریم اقدامات شهرستان‌ها را بیشتر ببینیم و به دانشگاه‌ها و برنامه‌ها خوب آن‌ها بپردازیم که هیچ وقت منتشر نمی‌شوند.
برای بیت‌المال بار مالی نداشته باشیم
برای سی‌وششمین دوره نمایشگاه کتاب تهران چه برنامه‌ای دارید؟
در روزهای برگزاری این دوره از نمایشگاه در همکاری با دو پلتفرم، از صبح تا شب پخش زنده خواهیم داشت. دغدغه ما این است که برای بیت‌المال بار مالی نداشته باشیم. همچنین گفت‌وگوهایی با افرادی که به نمایشگاه می‌آیند از نویسندگان، شاعران، سیاستمداران و اهالی سرای اهل قلم خواهیم داشت. در روزهای نمایشگاه چهار دوربین برای تولید خواهیم داشت.
