به گزارش روز یکشنبه گروه علمی ایرنا از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، «بررسی تأثیر مواجهه با مرفین در دوره نوجوانی بر حساسیت به درد نوروپاتیک و تغییرات شکل‌پذیری سیناپسی هیپوکمپ موش‌های صحرایی بزرگسال به‌دنبال مواجهه با مرفین در دوره نوجوانی: دخالت سلول‌های میکروگلیا» طرح پژوهشی حسین عزیزی است که با حمایت بنیاد ملی علم ایران به پایان رسانده است.
عزیزی با مدرک دکتری تخصصی فیزیولوژی پزشکی از دانشگاه تربیت مدرس درباره علت انجام این طرح توضیح داد: درد، شایع‌ترین علامت بالینی مهم بسیاری از بیماری‌ها است. درد به‌عنوان یک تجربه حسی و هیجانی ناخوشایند، بدن را از وجود صدمه واقعی یا بالقوه بافتی اگاه می‌کند. درد حاد، پاسخ حفاظتی محسوب می‌شود، ولی درد مزمن، اختلال پیچیده‌ای است که به ناهنجاری‌های مختلفی منجر می‌شود.
وی ادامه داد: درد مزمن نوروپاتیک ناشی از آسیب عصب محیطی، شایع و مقاوم به درمان است. تداوم این‌گونه آسیب‌ها، موجبات افزایش تحریک‌پذیری نورونی، حساس‌شدن مرکزی و تغییر شکل‌پذیری سیناپسی در نواحی مختلف قشری و زیرقشری را فراهم می‌کند.
این پژوهشگر افزود: این رویدادها در گذر از درد حاد به مزمن، نقش حیاتی ایفا می‌کنند. از طرفی، هیپوکمپ، به‌عنوان یکی از مراکز مهم تشکیل حافظه، در پردازش سیگنال‌های درد، به ویژه جزء عاطفی‌هیجانی آن نیز نقش دارد.
وی تصریح کرد: هم‌چنین، دیده شده که ارتباطی بین پاسخ ساده درد و تغییرات هیپوکمپ وجود دارد، لذا مدار هیپوکمپ موجب تنظیم پاسخ درد می‌شود.
عزیزی تصریح کرد: شواهدی مبنی بر اثر مواجهه با مرفین در دوره نوجوانی بر حساسیت به درد نوروپاتیک و تغییرات ناشی از آن در مغز بزرگسال وجود ندارد. ولی مطالعات قبلی، افزایش رفتار مرتبط با درد التهابی و هم‌چنین اختلال در شکل‌پذیری سیناپسی هیپوکمپ موش‌های بزرگسال را به‌دنبال مواجهه با مرفین در دوره نوجوانی نشان داده‌اند.
وی ادامه داد: لذا مواجهه با مرفین در موش‌های صحرایی نوجوان نیز ممکن است حساسیت به درد نوروپاتیک و اختلال شکل‌پذیری سیناپسی را در هیپوکمپ، به‌عنوان ناحیه مهم و اساسی در فرآیند مزمن‌شدن درد، در دوره بزرگسالی افزایش دهد.
وی در ادامه گفت: به‌علاوه، گزارش‌ها حاکی از آن است که سلول‌های میکروگلیا نقش مهمی را در ایجاد اثرات رفتاری و نوروشیمیایی ناشی از مصرف مرفین، به‌ویژه در دوره حساس نوجوانی ایفا می‌کنند. هم‌چنین، با توجه به نقش مهم این سلول‌ها در ایجاد درد نوروپاتیک، انتظار می‌رود که میکروگلیاها اثر مواجهه با مرفین در دوره نوجوانی را بر درک درد نوروپاتیک در دوره بزرگسالی وساطت کنند. با این‌حال، مشخص نیست که آیا میکروگلیاها در تأثیر مصرف مورفین در دوره نوجوانی بر شکل‌پذیری سیناپسی هیپوکمپ به دنبال درد نوروپاتیک در دوره‌ی بزرگسالی دخالت دارند یا خیر.
عزیزی در پایان خاطرنشان کرد: مطالعه در مورد سازوکارهای مرتبط با دخالت میکروگلیاها در وساطت اثرات مواجهه با مرفین در دوره نوجوانی بر شکل‌پذیری سیناپسی مرتبط با درد نوروپاتیک در دوره بزرگسالی، کمک زیادی به پیشگیری و نیز طراحی رویکردهای درمانی مناسب برای این نوع درد خواهد کرد.
