به گزارش خبرنگار ایرنا، براساس نخستین طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۹ تهران با جمعیت ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر جمعیت حدود ۱۸۰ کیلومتر مربع وسعت داشت اما اکنون براساس برخی آمارها وسعت این استان به بیش از ۷۵۰ کیلومترمربع رسیده و هر روز بارگذاری‌های جمعیتی در یکی از نقاط آن شکل می‌گیرد.
زمانی که یک منطقه جدید در تهران شکل می‌گیرد پس از آن ساخت و سازهایی نو مشاهده شده و هر خانه‌ای که ساخته می‌شود بطور میانگین ۲ تا ۴ نفر در آن زندگی می‌کنند و این موضوع نشان می‌دهد که تهران به دلایل مختلف در حال رشد روزافزون جمعیت، ساخت و سازهای غیرمجاز، بارگذاری‌های جمعیتی، توسعه نامتوازن و هزاران مشکل در این زمینه است.
تهران چه مشکلاتی دارد
تراکم جمعیت، بارگذاری‌های غیرکارشناسانه، توسعه نامتوازن، نابرابری‌های اجتماعی، حاشیه‌نشینی، بافت‌های ناکارآمد، حضور اتباع خارجی، کمبود فضای آموزشی و بهداشتی و درمانی، ترافیک، آلودگی هوا، تداخل حرایم، تراکم فروشی و آسیب‌های اجتماعی به عنوان بیشترین چالش‌های استان تهران است که باعث شده این استان با هزاران چالش جدید دیگر دست و پنجه نرم کند.
البته استان تهران به علت خشکسالی، فقدان بارش مناسب و خالی شدن سدها با ابر چالش آب، برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و فرونشست رنیز مواجه است که همه این مشکلات به دلیل رشد زیاد جمعیت، دوچندان می‌شود و باید برای جلوگیری از این تراکم جمعیت اقداماتی اساسی انجام داد.
با توجه به زندگی بیش از ۱۵ میلیون نفر در تهران، می‌توان ادعا کرد که این استان دیگر ظرفیت بارگذاری جمعیت بیشتر را ندارد اما هر ساله در هر منطقه‌ای از این کلانشهر با ساخت و سازهایی مجاز و غیرمجاز نه تنها تراکم جمعیتی استان را افزایش می‌دهند بلکه بارگذاری جمعیتی را به بیشترین حد خود رسانده است.
شاید بتوان مشکلات تهران را ناشی از عدم برنامه‌هایی دانست که اجرایی نشده و عدم توسعه در حوزه عمرانی، اقتصادی، ساخت و سازها و مسایل زیست محیطی به واسطه این موضوع هر روز بیشتر می‌شود، همه این موضوعات به تراکم و بارگذاری غیرکارشناسانه جمعیتی مرتبط است.
سکونت هر ۱۱۰۰ نفر تهرانی در هر کیلومترمربع
در هر کیلومترمربع از استان تهران ۱۱۰۰ نفر سکونت دارند، در حالی‌که این عدد در سطح کشور ۴۹ نفر است؛ یعنی استان تهران تراکم ۲۰ برابری نسبت به میانگین کشوری دارد
مهمترین موضوعی که تراکم جمعیتی در استان تهران را نشان می‌دهد میزان افراد ساکن در هر کیلومتر هر شهری است که در این استان پهناور آمارها گویای همه چیز است زیرا اکنون به واسطه اینکه ۲۰ درصد جمعیت کشور در تهران زندگی می‌کنند، همین موضوع خود نشان از تراکم جمعیت در این استان دارد.
آمارها نشان می‌دهد که تهران تراکم بسیار بالای جمعیتی نسبت به میانگین کشوری دارد به گونه‌ای که در هر کیلومترمربع از استان تهران ۱۱۰۰ نفر سکونت دارند، در حالی‌که این عدد در سطح کشور ۴۹ نفر است؛ یعنی استان تهران تراکم ۲۰ برابری نسبت به میانگین کشوری دارد.
همه اینها گویای بارگذاری نادرست جمعیتی در پایتخت ایران است که باید فکری به حال آن کرد وگرنه هر روز نه تنها به جمعیت بلکه به وسعت آن هم افزوده می‌شود.
براساس اطلاعات موجود اکنون استان تهران ۱۹ برابر کشور تراکم جمعیتی دارد، بسیاری از مناطق تهران جمعیت‌هایی را در خود جایی داده که می‌توان با این جامعه آماری چند استان را در دل تهران تشکیل داد، اگرچه با توجه به جمعیت زیاد این استان، تهران به اندازه چند استان جمعیت در خود جای داده است.
انفجار جمعیتی در برخی مناطق تهران
همچنین یکی از موضوعات بسیار مهم در این استان تفاوت چشمگیر در برخورداری مناطق مختلف شهر تهران از امکانات است که این موضوع نیز ریشه در عدم توازن بارگذاری جمعیتی دارد، توسعه نامتوازن مناطق نیز به همین موضوعات مرتبط است.
اکنون نقاط مختلف تهران از نظر تراکم جمعیتی با هم متفاوت است برخی از مناطق انفجار جمعیتی در آنها رخ داده و برخی نیز در حد معمول جمعیت دارند.
اگر چه به دلیل وجود ۱۴ هزار هکتار بافت ناکارآمد در استان تهران و تراکم بالای جمعیتی در این مناطق فعالیت‌ها برای نوسازی واحدهای مسکونی با مشکل مواجه شده است و این هم یکی دیگر از چالش‌های بارگذاری جمعیت در چنین مناطقی است که شاید یکی از دلایل اصلی این موضوع کوچک بودن خانه‌ها و امکان خرید یا اجاره از سوی خانوارهاست که همین موضوع بار تراکمی در این مناطق را افزایش داده است.
یکی از مسایل مطرح شده در راستای بارگذاری جمعیتی این است که این مساله باید با تامین زیرساخت‌های لازم همراه باشد نه اینکه فقط نگاه به موضوع توسعه و ساخت‌وساز مناطق داشت، همین موضوع نیز تراکم جمعیتی در تهران را دامن زده که امروز به چنین وضعیتی نزدیک شده‌ایم.
بارگذاری جمعیتی به تهران تحمیل می‌شود
استاندار تهران نیز بارها به این موضوع اشاره کرده است و در جدیدترین اظهارنظرها نیز با اشاره به اینکه بارگذاری جمعیتی به عنوان یک دغدغه جدی در این استان استف گفت که این موضوع مدیریت نشده و هر ساله جمعیت‌هایی به استان تهران تحمیل می‌شود امیدواریم در دولت چهاردهم به این موضوع کمک شود.
محمدصادق معتمدیان با استناد به آمار مرکز آمار ایران، اظهار کرد: در سال ۱۴۰۲، حدود ۹۸ هزار و ۶۰۰ مجوز ساخت مسکن توسط شهرداری‌های استان تهران صادر شده که معادل بارگذاری جمعیتی حدود ۴۰۰ هزار نفر است، یعنی این آمارها نشان می‌دهد که به صورت رسمی بارگذاری جمعیتی در این استان انجام می‌شود.
درآمد شهرداری به ساخت وسازهای غیرمجاز گره خورده است
معتمدیان اضافه کرد: این حجم از ساخت‌وساز به خاطر این است که منابع درآمدی شهرداری‌ها به کمیسیون ماده ۱۰۰ و ساخت و سازهای غیرمجاز گره خورده است.
وی اضافه کرد: اکنون ماده ۱۰۰ به عنوان یکی از منابع درآمدی مهم شهرداری‌ها به حساب می‌آید البته شاید نبود مدیریت یکپارچه شهری در این موضوع اثرگذار است زیرا معتقدیم مدیریت تهران باید متمرکز و یکپارچه باشد.
وی به قانون تمرکززدایی و ساماندهی پایتخت مصوب سال ۱۳۹۴ اشاره کرد و افزود: این قانون بر مدیریت متمرکز و یکپارچه تهران تاکید دارد و امروز روزانه بیش از ۲۵۰ هزار خودرو از محور کرج به تهران و ۳۵۰ هزار خودرو از محور غرب تهران به پایتخت تردد می‌کنند که نشان‌دهنده فشار جمعیتی و ترافیکی است.
به گفته وی، با توجه به اینکه رییس جمهور و وزیر کشور روی این موضوع تاکید جدی دارند امیدواریم بازدارندگی قانونی روی این موضوع ایجاد شود زیرا باید یک بخش از مسکن برای مردم که نیاز دارند ساخته شود اما نیاز است این موضوع مدیریت شود تا بارگذاری‌های جدید جمعیتی برای این استان رخ ندهد.
استاندار تهران تاکید کرد: امروز اگر بخواهیم چالش‌های اصلی استان تهران را مطرح کنیم بحران آب، ترافیک و آلودگی هوا همه به بارگذاری جمعیتی ارتباط دارد و همه اینها بیش از توان اکولوژیک تهران است و معتقدیم در چنین شرایطی ظرفیتی برای بارگذاری جمعیتی در این استان وجود ندارد.
حال این تراکم جمعیتی، بارگذاری غیرکارشناسانه جمعیت و مشکلات فراوان تهران هر روز چالش‌هایی را به این کلانشهر اضافه می‌کند که زندگی بسیاری از پایتخت‌نشینان را به چالش کشانده است که باید برای آن فکری کرد.
