به گزارش ایرنا، فصل بهار و صدای زیبای پرندگان با سبزی درخت و گیاهان همراه است، گیاهان دارویی رنگارنگ و خوش عطر در این فصل بین سبزه‌زارهای کوه و دشت خودنمایی می‌کنند و به بهار حس مطبوع‌تری می‌بخشد، اما این گیاهان اگر باران کافی دریافت نکنند تعدادشان کمتر می‌شود و همین تعداد کم اگر کنده شود در معرض خطر نابودی قرار می‌گیرد.
برای بررسی وضعیت مراتع استان، نوع بهره‌برداری مجاز و غیر مجاز بودن کندن گیاهان و شرایط فعلی آن با نصرت‌اله اکبری رییس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی به گفت و گو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
اکبری در ابتدا یادآور می‌شود:
حدود 70 درصد مساحت استان مرکزی را مراتع و عرصه‌های طبیعی تشکیل می‌دهد که سهم مراتع بیشتراز نواحی بیابانی است، قسمتی از مراتع برای چرای دام در اختیار دامدار واقعی قرار می‌گیرد برای این اقدام دامدار واقعی شناسایی و پروانه چرای دام برای او صادر می‌شود.
ایرنا: این مجوز چند ساله و با چه شرایطی صادر می‌شود؟
اکبری: مجوز صادره تا 2 سال معتبر است و چرای دام طبق شرایط اقلیمی منطقه واگذاری باید در فصل مناسب تعیین شده و در اندازه تعیین شده انجام شود.
بعد از 2 سال دامدار می‌تواند طرح مرتع‌داری برای آن منطقه تهیه کند که در کنار چرای دام امکان بهره‌برداری از مراتع منطقه نیز باز هم تحت شرایط اقلیمی و منطقه وجود داشته باشد، به این اقدام اصطلاحا احاله مرتع به معنای واگذاری مدیریت مرتع، می‌گویند و این واگذاری نیز بر اساس شرایط منطقه با اعمال سیاست حفظ گیاهان و در مدت مشخص است.
ایرنا: بهره‌بردار از همه گیاهان دارویی مراتع می‌تواند بهره‌برداری کند؟
اکبری: مراتع از نظر پوشش گیاهی شامل سه سطح یک، 2 و سه می‌شود که مراتع استان مرکزی متوسط رو به ضعیف است، بهره‌برداری از گیاهان دارویی مراتع بستگی به نوع و فراوانی گیاه، میزان بارندگی و شرایط اقلیمی منطقه دارد.
برخی از گونه‌های گیاهان دارویی به دلیل در معرض انقراض بودن نباید بهره‌برداری شوند و در صورت بهره‌برداری به صورت قاچاق برخورد قضایی صورت می‌گیرد.
نمونه‌هایی از گیاهان دارویی غیر مجاز برای برداشت مانند انواع قارچ‌های جنگلی، گل بنفشه، ریشه کوکب، کاسنی و شیرین‌بیان، پیاز لاله واژگون و پیاز گل نرگس و شمشاد یا کرفس کوهی و چل چراغ است، این گونه‌ها به دلیل در معرض انقراض بودن نباید بهره‌برداری شوند و البته نمونه‌های دیگر هم هستند که تعدادشان قابل توجه است.
برداشت این گیاهان و نابود شدنشان اکوسیستم منطقه را بر هم می‌زند و چالش‌های زیست محیطی ایجاد می‌شود به همین دلیل برداشت غیر مجاز به شدت رصد می‌شود.
بخشی از گیاهان از جمله گل‌گاوزبان، علف چای، گل گندم، بادرنجبویه، بابونه، بارهنگ یا انواع آویشن‌ها امکان بهره‌برداری دارند و بهره‌بردار در قالب همان طرح مدیریت یا احاله می‌تواند از گیاهان مجاز بهره‌برداری داشته باشد.
ایرنا: بهره‌برداری در چه سطح، حجم و شرایطی است؟
اکبری: قطعا بهره‌بردار اجازه کندن تمام گیاهان مجاز روییده شده در منطقه را ندارد، بر اساس وسعت پوشش گیاهی منطقه میزان برداشت در طرح تهیه شده مشخص می‌شود.
علاوه بر این بهره‌برداری بر اساس بارندگی است به این معنا که شاید یک سال اصلا بارندگی مناسبی نداشته باشیم که در این شرایط اگر گیاه مجاز هم برداشت شود در معرض خطر از بین رفتن قرار می‌گیرد به همین دلیل در این سال اجاره بهره‌برداری وجود ندارد که تمام این موارد با جزئیات در قرارداد طرح ذکر شده که گونه‌های گیاهی در معرض خطر قرار نگیرند.
ایرنا: وضعیت بهره‌برداری داروهای گیاهی مراتع استان امسال چطور است و تا چه میزان امکان بهره‌برداری وجود دارد؟
اکبری: سال گذشته بارندگی به ویژه در فصل بهار مناسب بود و همین باعث رویش مناسب داروهای گیاهی در مراتع استان شد که اجازه بهره‌برداری از گیاهان دارویی مجاز وجود داشت.
امسال اما وضعیت بارندگی اصلا مناسب نبود و در اغلب مناطق با خشکی مواجه شدیم، به دلیل نبود بارندگی اجازه برداشت گیاهان دارویی وجود ندارد و بهره‌برداران نباید برداشت داشته باشند.
ایرنا: در صورت برداشت غیر مجاز چه اقدامی انجام می‌شود؟
اکبری: برداشت چه توسط بهره‌بردار در شرایطی که بارندگی به میزان کم واقع شود ممنوع است و در صورت برداشت تخلف محسوب و با متخلفین برخورد می‌شود. از سوی دیگر در صورت قاچاق گیاهان نیز برخورد قاطع با قاچاقچیان خواهد شد.
اکوسیستم منطقه اهمیت ویژه دارد و از بین رفتن پوشش گیاهی تبعاتی بسیار خطرناک برای محیط زیست یعنی محل زندگی خودمان ایجاد می‌کند و حفاظت از گونه‌ها به معنای حفاظت از محل زندگی است و امیدواریم مردم نسبت به این قضیه آگاه و زمانی که برای تفریح به طبیعت می‌روند گونه‌های گیاهی را برداشت نکنند.
سالی که بارندگی مناسب باشد می‌توان برداشت در حد مجاز داشت، اما برای سال‌هایی مثل امسال برداشت برابر با از بین رفتن گیاهی است که می‌توانیم در سال‌های آینده آن را داشته باشیم.
بیشتر بخوانید:
برخورد قضایی با چرای غیرمجاز دام در مراتع استان مرکزی
کاهش آتش‌سوزی در مراتع استان مرکزی
گیاهان دارویی در ۸۰۰ هکتار از مراتع استان مرکزی کشت شد
مکانیزاسیون کلید توسعه کشت گیاهان دارویی در استان مرکزی
مرکز علی‌آباد اراک حافظ ۱۶۰ گونه گیاه دارویی
به گزارش ایرنا، استان مرکزی با ۲۹ هزار و ۵۳۰ کیلومتر مربع وسعت، یک و ۸۲ صدم درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده که ۷۰ درصد آن را عرصه‌های منابع طبیعی تشکیل می‌دهند.
