به گزارش روز سه شنبه ایرنا، روز گذشته (۲۸ آوریل ۲۰۲۵) قطعی برق گسترده بخش‌های وسیعی از اسپانیا، پرتغال و جنوب فرانسه را تحت تأثیر قرار داد. این حادثه که به اختلالات جدی در حمل و نقل عمومی، فرودگاه‌ها، خطوط ارتباطی، بیمارستان‌ها و سایر زیرساخت‌های حیاتی منجر شد، در اسپانیا برجسته تر از دیگر کشورهای اروپایی بود.
به گزارش رسانه های قاره سبز، اپراتور شبکه برق پرتغال (REN) علت این قطعی را نوسانات القایی جوی عنوان کرد که در اثر تغییرات ناگهانی دما در سطح زمین و جو رخ داده و باعث اختلال در خطوط برق فشار قوی شده است. طبق گزارش فوق همین موضوع، ارتباط اسپانیا با شبکه برق اروپا را حوالی ظهر روز گذشته به وقت محلی قطع کرد و موجب فروپاشی سیستم برق شبه‌جزیره ایبری شد.
گفته شده است با اینکه برق در بسیاری از مناطق بعد از ۶ تا ۱۰ ساعت دوباره برقرار شد، اما تثبیت کامل شبکه چند روز زمان نیاز دارد. دولت‌های اسپانیا و پرتغال اعلام کردند که این حادثه ضعف در زیرساخت برق منطقه‌ای را آشکار کرده و خواستار سرمایه‌گذاری فوری برای تقویت شبکه در برابر پدیده‌ها و اختلالات مشابه شده‌اند.
اندیشکده اروپایی «Centre for European Reform» در زمینه کمبود انرژی در برخی مناطق و موانع موجود در حوزه ارتقای تجارت برق در اروپا آورده است که اروپا به‌شدت به افزایش تجارت برق نیاز دارد تا وابستگی پرریسک خود به واردات گاز – از روسیه، ایالات متحده و خلیج فارس – را کاهش داده و گذار به کربن صفر را تسریع کند. در سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ و همزمان با بحران گاز و کاهش تولید ناوگان هسته‌ای فرانسه، شبکه یکپارچه برق اروپا شرایط ویژه ای را تجربه کرد.
با افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ترکیب تولید برق که البته ناپایدار هم هستند، باید زیرساخت های بیشتری برای انتقال برق از مناطق آفتابی و بادی به مناطق ابری و آرام ایجاد شود.
اتحادیه اروپا جهت بهینه‌سازی شبکه انتقال برق خود تا سال ۲۰۳۰ برنامه ریزی کرده است و به همین دلیل باید یک سوم زیرساخت های خود را توسعه دهد. از آنجاکه ساخت اینترکانکتورها (یا شبکه اتصال دهنده ساختار شبکه) حدود ده سال طول می‌کشد، نیاز به اقدام سریع بیش از پیش به چشم می خورد.
این اتاق فکر پنج اقدام را توصیه کرده که طبق آن دولت‌های اروپایی باید برای تسریع در یکپارچه‌سازی برق اقدام کنند:
۱. ایجاد ترتیباتی برای بازگشت بخشی از سود حاصل از تجارت برق به مصرف‌کنندگان کشورهای صادرکننده.
۲. ایجاد بازارهای داخلی کارآمدتر در کشورهای بزرگ، برای جلوگیری از سرایت قیمت های بالا به بازارهای کوچکتر.
۳. اختصاص بودجه اروپایی برای تامین بخشی از هزینه های این اتصال.
۴. اتخاذ ترتیبات فرامرزی قوی و سازوکارهای نظارت بر عدم رعایت قوانین.
۵. گسترش توافقنامه های انتقال برق حتی با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا همچون انگلستان و شمال آفریقا.
در بخش نتیجه گیری این تحلیل آمده است اروپا منابع محدودی از سوخت های فسیلی را در اختیار دارد و کماکان بیش از حد به واردات انرژی گرانقیمت وابسته است؛ همین واردات موجب شده تا قاره برابر باج‌گیری از سوی کشورهای نفتی آسیب‌پذیر باشد یا آنکه در قبال ایالات متحده مجبور به عقب نشینی شود. علاوه بر این کشورهای اروپایی مجبور هستند برای دستیابی به استقلال انرژی و رسیدن به هدف کربن صفر، شبکه های برق خود را به‌سرعت گسترش دهند.
پیشنهادهایی که در این گزارش سیاستی مطرح شده‌اند، از نظر سیاسی چالش‌برانگیز هستند به‌ویژه تجزیه بازارهای عمده‌فروشی بزرگ ملی موضوعی است که صنایع به دلایل منافع خود به شدت با آن مخالفت می کنند. علاوه بر این پذیرش و انجام یکپارچگی نزدیک‌تر شبکه برق با بریتانیا به دلایل مختلف برای هر دو طرف –لندن و بروکسل– دشوار است.
با این حال طبق بررسی اندیشکده اروپایی، نتایج این تلاش‌ها بزرگ و چشمگیر خواهد بود: مزرعه‌های بادی و خورشیدی کمتری بدون استفاده باقی می‌مانند چون برق تولیدی آن‌ها قابلیت انتقال را خواهد داشت؛ نیاز به سرمایه‌گذاری فراوان برای تولید برق پشتیبان کاهش می‌یابد؛ و قیمت برق برای مصرف کنندگان در سراسر اروپا کاهش خواهد یافت.
در پایان این گزارش سیاستی تصریح شده است اگر سیاست‌مداران نتوانند برق فراوان، ارزان و سبز را برای رأی دهندگان تأمین کنند، دستیابی به هدف کربن صفر دشوار خواهد بود. بنابراین گسترش تجارت برق برای حفظ اجماع شکننده بر سر اقدامات اقلیمی ضروری است.
