به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، «مسعود پزشکیان» روز گذشته به همراه هیاتی بلندپایه متشکل از ۷ وزیر و مشاور به جمهوری آذربایجان سفر کرد؛ سفری رسمی به دعوت رسمی «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور این کشور که اگرچه قرار بود در دو روز انجام شود اما به گفته رئیس جمهور، به دلیل حادثه ناگوار بندر شهید رجایی هرمزگان و لزوم حضور و پیگیری موضوع، در یک روز خلاصه شد؛ اما پزشکیان تاکید کرد ایجاد صمیمیت و تعمیق روابط با کشور دوست و همسایه جمهوری آذربایجان آن قدر مهم هست که در این شرایط نیز برنامه این سفر لغو نشود.
ایران و آذربایجان؛ دو همسایه با قرابت‌های عمیق تاریخی و فرهنگی
این سفر در شرایطی انجام شد که روابط تهران و باکو، با وجود برخی فراز و فرودها در سال های اخیر، همواره از پشتوانه‌ای غنی از مشترکات تاریخی و فرهنگی برخوردار بوده است. ایران و جمهوری آذربایجان علاوه بر همجواری جغرافیایی، دارای قرابت‌های عمیق خانوادگی و اجتماعی هستند که این امر روابط دو همسایه را فراتر از مناسبات دولت‌ها، به روابطی بر پایه اعتماد متقابل تبدیل کرده است.
رئیس‌جمهور در سفر کوتاه خود به باکو با ایرانیان ساکن جمهوری آذربایجان دیدار کرد و ضمن تاکید بر اشتراکات فرهنگی و خویشاوندی میان دو ملت، اظهار داشت: حضور من در اینجا حاوی این پیام است که ما از یک ریشه و یک خانواده هستیم، قوم و خویش هستیم، ما با هم بوده و با هم هستیم، مرزبندی‌هایی ایجاد و سپس دعوا و اختلاف ایجاد کرده‌اند، این مرزها را بین ما درست کرده‌اند، ما نیز نمی‌گوییم که مرز نباشد اما با حفظ تمام حریم‌ها می‌توانیم براساس انسانیت، برادری و صمیمیت با هم ارتباط دوستانه داشته باشیم.
در همین راستا، پزشکیان نسبت به گسترش تعاملات فرهنگی فی مابین بی‌توجه نبوده و در ادامه برنامه‌های فشرده سفر یک روزه خود به باکو، بارگاه مطهر حضرت فاطمه حکیمه، معروف به بی‌بی هیبت، دختر امام موسی بن جعفر و خواهر امام رضا (ع) را که در شهر باکو مدفون است زیارت کرد؛ آستان بی‌بی هیبت در باکو در طول قرون مورد توجه خاص شیعیان شیفته و عاشقان اهل بیت (ع) بوده است که از اقصی نقاط جهان رنج سفر را بر خود هموار می‌کردند و به سوی مرقد شریفش می‌شتافتند.
رئیس جمهوری اسلامی ایران همچنین در محل آرامگاه حیدر علی‌اف رئیس جمهور فقید این کشور و یادمان شهدای ۲۰ ژانویه ۱۹۹۰ باکو نیز حضور یافت و با اهدای تاج گل ادای احترام کرد.
احیای روابط دیرینه با امضای ۷ تفاهم‌نامه همکاری مشترک
این سفر را همچنین باید یکی از گام‌های مهم دولت چهاردهم در عرصه دیپلماسی منطقه‌ای و همسایگی دانست؛ سفری که در ادامه مسیر احیای روابط دو کشور در سال‌های اخیر انجام می‌شود. در جریان این سفر، مقامات دو کشور در حضور روسای جمهور، ۷ تفاهم‌نامه همکاری مشترک امضا کردند؛ تفاهم‌نامه‌هایی در زمینه های سیاسی، حمل‌ونقل، مبادلات فرهنگی، همکاری‌های بهداشتی، رسانه‌ای و سرمایه‌گذاری. همچنین بیانیه مشترک سفر به امضای روسای جمهور دو کشور رسید.
«الهام علی‌اف» در نشست خبری مشترک با پزشکیان با اشاره به امضای این تفاهم‌نامه‌های مشترک، گفت: «امروز اسناد بسیار مهمی به امضا رسید، امضای این اسناد با حضور روسای جمهور دو کشور، نشان‌دهنده تلاش ما برای نزدیکی هرچه بیشتر در تمامی حوزه‌ها است.»
رئیس‌جمهور آذربایجان با تاکید بر حمایت‌های دو کشور در سازمان‌های بین‌المللی همچون سازمان ملل، سازمان اکو و سازمان همکاری‌های اسلامی از یکدیگر، اظهار داشت: «گسترش روابط، اراده و سیاست هر دو دولت است و من تردیدی ندارم که این سفر، نقش ویژه‌ای در توسعه فعالیت‌ها و روابط ایفا خواهد کرد.»
تامین امنیت منطقه با توسعه تجارت و تعاملات اقتصادی فی‌مابین
در سفر باکو، پایبندی جمهوری اسلامی ایران به حفظ منافع مشترک با همسایگان و مقابله با تأثیرپذیری از عوامل خارجی به عنوان یک اصل بنیادین مورد تاکید رئیس‌جمهور پزشکیان قرار گرفت.
رئیس‌جمهور در دیدار با همتای آذربایجانی خود، تصریح کرد: باید آینده‌ای برای منطقه بسازیم که سرشار از صلح، توسعه، آزادگی و امید به آینده باشد. امنیت منطقه را باید خودمان تامین کنیم نه اینکه عده‌ای از جای دیگر بیایند و به دنبال تامین امنیت ما باشند. بزرگان ما باید دور هم بنشینند و اختلافات را حل کنند البته بعید می‌دانم که اختلافی وجود داشته باشد تنها عده‌ای آن هم با تحریک از بیرون، سعی در ایجاد اختلاف در میان کشورهای دوست و برادر با اشتراکات فرهنگی دارند.
دولت چهاردهم راهبرد تامین امنیت منطقه با استفاده از توسعه روابط اقتصادی و تجارت را در پیش گرفته است و این سفر می‌تواند مسیر تازه‌ای را برای گسترش مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان فراهم کند؛ مسیرهایی تازه در توسعه تجارت مرزی و تقویت همکاری‌های استانی.
پزشکیان در همین پیوند بر توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری‌های مشترک تاکید کرد و گفت: «اگر تجارت و سرمایه‌گذاری میان دو ملت شکل بگیرد بسیاری از مشکلات حل خواهد شد؛ اگر سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان ما با هم همکاری کنند و به دیدگاهی مشترک برسند، نیازی به حضور بیگانگان در منطقه نیست. هر کجا اقتصاد کار خود را به درستی انجام دهد و تجارت در مرزها برقرار شود، دیگر اسلحه و نیروی امنیتی از آن مرز عبور نخواهد کرد. باید با احترام به قوانین و قبول محدودیت‌ها و معذوریت‌های یکدیگر، در این راه حرکت کنیم.»
وی تصریح کرد: ایران و آذربایجان در چهارراهی قرار دارند که می‌توانند تمام ارتباطات را به راحتی امکانپذیر کنند و دسترسی انتقال تجارت، دانش، تکنولوژی، مهارت و حمل و نقل را ساده‌تر کنند تا منطقه‌ای مملو از صلح و امنیت و اعتماد ایجاد کنیم.
ایران و جمهوری آذربایجان در مسیر تعاملات بُرد-بُرد
در مجموع سفر رئیس‌جمهور با همراهی هیاتی بلندپایه متشکل از «عباس عراقچی» وزیر امور خارجه، «عباس علی آبادی» وزیر نیرو، «ستار هاشمی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، «سید رضا صالحی امیری» وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، « فرزانه صادق مالواجرد» وزیر راه و شهرسازی و «مهدی سنایی» مشاور سیاسی رئیس‌جمهور به جمهوری آذربایجان را باید گامی عملی و حساب‌شده در مسیر تقویت روابط دوجانبه، تثبیت ثبات منطقه‌ای و همسایگی و نیز بهره‌برداری از ظرفیت‌های مشترک دو کشور دانست.
این سفر گامی است موثر در جهت سوق دادن قطار تعاملات دو کشور در مسیر بُرد-بُرد. سفری که به گفته پزشکیان می‌تواند آغازی برای پروازی دیگر باشد.
