به گزارش روز دوشنبه گروه علمی ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، با توسعه سیستمی پیشرفته برای تولید نانوذرات لیپیدی، گامی مهم در تولید واکسن‌ها و داروهای شخصی‌سازی شده برداشته شد. در همکاری میان شرکت شین-اتسو شیمی (Shin-Etsu Chemical Co., Ltd) و دانشگاه هوکایدو (Hokkaido University)، سامانه‌ای نوآورانه برای تولید نانوذرات لیپیدی (LNP) با استفاده از فناوری میکروسیالی توسعه یافته است؛ سیستمی که هم قابلیت تولید انبوه دارد و هم امکان تولید در مقیاس کوچک و متنوع برای داروهای شخصی‌سازی‌شده را فراهم می‌کند.
این سیستم از آوریل ۲۰۲۵ وارد مرحله تولید صنعتی خواهد شد و شرکت لیلَک فارما (Lilac Pharma Inc) وظیفه توزیع آن را بر عهده خواهد داشت. کاربرد گسترده این فناوری در واکسن‌های mRNA، درمان‌های ضد سرطان و آمادگی برای پاندمی‌ها نویدبخش تحولی در صنایع دارویی است.
نانوذرات لیپیدی در سال‌های اخیر به‌ویژه در ساخت واکسن‌های mRNA علیه ویروس کرونا (COVID-۱۹) نقش کلیدی ایفا کرده‌اند. اکنون نیز پیش‌بینی می‌شود که کاربرد آن‌ها در ساخت واکسن‌های متنوع برای بیماری‌های عفونی و همچنین درمان‌های نوین ضد سرطان افزایش یابد.
روش‌های نوین مبتنی بر دستگاه‌های میکروسیالی (Microfluidic Devices) به دلیل توانایی بالا در کنترل اندازه ذرات، توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. در این فرآیند، پیش‌ماده‌های لیپیدی و نوکلئیک‌اسیدی با سرعت بالا و در مقیاس نانو با یکدیگر ترکیب می‌شوند. با این حال، تا پیش از این، محدودیت اصلی این فناوری، تولید در حجم کم و عدم امکان استفاده در مقیاس صنعتی بود.
دانشگاه هوکایدو با بهره‌گیری از دستگاه میکروسیالی اختصاصی خود با نام iLiNP® و ترکیب آن با مواد خاص و فناوری‌های پردازشی شرکت شین-اتسو شیمی از جمله کوارتز مصنوعی، موفق به توسعه دستگاهی شده است که نه تنها در تولید انبوه عملکرد بالایی دارد، بلکه با استانداردهای GMP (شیوه‌های مطلوب تولید دارویی) نیز کاملاً سازگار است.
این سیستم توسط شرکت تابعه شین-اتسو یعنی شین-اتسو مهندسی (Shin-Etsu Engineering) طراحی شده و در مساحتی کمتر از یک متر مربع، قابلیت تولید طیف گسترده‌ای از نانوذرات را دارد؛ از داروهای خاص و کم‌تیراژ برای درمان‌های شخصی‌سازی‌شده (Personalized Medicine)، تا واکسن‌های تولید انبوه برای مقابله با پاندمی‌ها با این روش قابل تولید است.
بر اساس اعلام تیم تحقیقاتی، هدف نهایی از توسعه این سیستم، ایجاد زیرساختی است که در دوران عادی بتواند نیاز شرکت‌ها به تولید نانودارو را برطرف کند و در زمان شیوع بیماری‌های واگیردار، به سرعت به تولید واکسن اختصاص یابد. همچنین، نمونه‌ای کوچک‌تر از این سیستم برای استفاده در محیط‌های تحقیقاتی و آزمایشگاهی در حال توسعه است که انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۵ نمونه اولیه آن آماده شود.
با این راهبرد، از مرحله پژوهش تا تولید گسترده، یک مسیر یکپارچه فراهم خواهد شد و انتقال از تحقیق به تولید تجاری را تسهیل خواهد کرد.
شرکت شین-اتسو شیمی در بیانیه‌ای اعلام کرده است که با اتکا به توانمندی‌های فنی و تجربیات گسترده خود، همچنان به تلاش برای توسعه فناوری‌هایی خواهد پرداخت که به پایداری محیط‌زیستی و رشد صنایع دارویی کمک کنند.
