سجاد انتشاری روز شنبه در گفتوگو با ایرنا با بیان اینکه صنایع استان اصفهان سهم اندکی از مصرف آب زاینده رود دارند، اظهار داشت: در حال حاضر، پالایشگاه اصفهان، فولاد مبارکه، ذوبآهن، نیروگاه، سیمان سپاهان و برخی دیگر از صنایع دیگر، مجموعا سالانه حدود ۵۰ میلیون مترمکعب آب خام از زایندهرود برداشت میکنند.
وی افزود: بر اساس طرح انتقال آب از دریای عمان که عملیات اجرایی آن از سال ۱۴۰۱ آغاز شده، قرار است آب مصرفی این صنایع از دریا تأمین شود و دسترسی آنها به زایندهرود به مرور قطع شود.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: همچنین صنایعی که پیش از این از آب زیرزمینی و چاهها استفاده میکردند ممکن است بتوانند از این خط لوله بهرهمند شوند. این موضوع می تواند در بلندمدت به کاهش فرونشست زمین و حفظ آبخوان ها کمک کند.
انتشاری با تأکید بر اینکه آب منتقل شده از دریا قرار نیست وارد زایندهرود شود، گفت: هدف از اجرای این طرح صرفاً تأمین نیاز آبی صنایع است و با قطع وابستگی صنایع به زایندهرود، این حجم آب میتواند به احیای رودخانه کمک کند. البته قطعا برای احیای زاینده رود نیاز است اقدامات دیگری همزمان در دستورکار دولت قرار گیرد.
وی درباره ضمانت اجرایی قطع دسترسی صنایع به رودخانه گفت: در قانون برنامه ششم و همچنین برنامه هفتم توسعه، تمامی صنایع (به جز صنایع غذایی و بهداشتی) مکلف شدهاند که نیاز آبی خود را از منابع نامتعارف مانند پساب و آب دریا تأمین کنند.
وی اضافه کرد: در همین راستا، در سال ۱۴۰۲، با دستور وزیر نیرو، مجوز برداشت آب برای کلیه صنایع بزرگ و متوسط استان اصفهان لغو شد و تنها به صورت موقت و تا زمان بهرهبرداری از منابع جایگزین، اجازه برداشت به آنها داده شده است. این اقدام نشاندهنده اراده جدی دولت برای توقف تخصیص آب خام به صنایع است.
همکار اندیشکده حکمرانی آب دانشگاه اصفهان در ادامه تصریح کرد: بر اساس سند آمایش استان، توسعه صنایع آببر و افزایش جمعیت در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان ممنوع شده و مسیر توسعه استان باید به سمت گردشگری و صنایع دانشبنیان هدایت شود.
وی گفت: این ممنوعیت فقط به دلیل بحران آب نیست، بلکه مسائل زیستمحیطی مانند آلودگی هوا نیز باعث کاهش ظرفیت زیستپذیری این منطقه شده است.
انتشاری تاکید کرد: حتی اگر صنایع از آب دریا هم استفاده کنند، حق افزایش مصرف آب یا انرژی را ندارند و تنها ارتقا بهرهوری و فناوری در قالب بهبود محیطزیستی مجاز است.
وی به ظرفیت توسعه صنعتی در شرق استان اصفهان با بهرهگیری از طرح انتقال آب دریای عمان به فلات مرکزی ایران اشاره کرد و گفت: مناطق شرقی استان مانند ورزنه که هیچگونه توسعه صنعتی نداشتهاند و به طور سنتی مطلقا به کشاورزی وابسته بودهاند، در صورت استفاده از آب دریا و با رعایت الزامات آمایشی، میتوانند محل مناسبی برای استقرار صنایع جدید باشند.
به گزارش ایرنا عملیات اجرایی مرحله نخست پروژه انتقال آب از دریای عمان به استان اصفهان مهر سال ۱۴۰۱ و عملیات اجرایی مرحله دوم آن، هفتم مهر سال ۱۴۰۲ آغاز شد.
مسوولان تاکید دارند که اجرای این پروژه فقط با هدف تامین آب برای صنایع موجود در استان خواهد بود و طرح توسعه واحدهای صنعتیِ آببر در دستور کار نیست.
به گفته استاندار اصفهان طرح انتقال آب دریای عمان به اصفهان در حال پیشروی است و تا پایان بهار امسال به بهرهبرداری میرسد.
رودخانه زاینده رود در سالهای اخیر بدلایل متعدد از جمله کاهش منابع آبی، خشکسالی، برداشتهای بیرویه و مسائل مدیریتی، بطور زمانبندی شده و البته بیشتر برای آبیاری زمینهای کشاورزی شرق و غرب اصفهان جریان مییابد.
خشکی زایندهرود همچنین موجب تغذیه نشدن آبهای زیرزمینیِ دشت اصفهان شده و با ادامه برداشت از آبهای زیرزمینی و تغذیه نشدن آنها بواسطه جریان نداشتن دائمی زایندهرود، این خطه با بحران فرونشست روبهرو بوده و این پدیده به دل شهر اصفهان نیز نفوذ کرده است.
پژوهش اخیر شهرداری اصفهان نشان میدهد بستر خشک زایندهرود بهویژه در این کلانشهر در ۴۰ ایستگاه تحقیقاتی از بیشه «ناژوان» گرفته تا پلهای «فلزی»، «سی و سه پل»، «خواجو» و «شهرستان» بسیار فرسایشپذیر شده و تولید گرد و غبار میکند؛ فرایندی که سبب تشدید آلودگی هوای اصفهان در زمان خیزش باد نیز میشود.