به گزارش ایرنا، طبیعت در کنار زیبایی خیره‌کننده‌اش گاهی چهره مرگبار دارد و یکی از جلوه‌های تهدیدش، قارچ‌های سمی هستند که در ظاهر، تفاوت چندانی با انواع خوراکی ندارند و در میان آن‌ها، قارچی به نام «آمانیتا فالوئیدس» قدرت کشندگی فوق‌العاده و ظاهری فریبنده دارد.
رشد این قارچ در برخی مناطق ایران به‌ویژه پس از باران‌های بهاری و پاییزی، زنگ خطری جدی برای دوستداران طبیعت و مصرف‌کنندگان قارچ‌های وحشی به شمار می‌رود. عضو هیات علمی دانشکده پزشکی با دکترای تخصصی سم شناسی بالینی و رییس بیمارستان خورشید اصفهان با بررسی ویژگی این قارچ‌های کشنده، مهم‌ترین علت مسمومیت را شباهت ظاهری آن‌ها با قارچ‌های خوراکی می‌داند.
غلامعلی دوروشی روز شنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: در طبیعت قارچ‌هایی کاملاً سمی وجود دارند که از نظر شکل، شباهت زیادی با قارچ‌های دکمه‌ای خوراکی دارند و تشخیص آن‌ها گاهی حتی برای کارشناسان و متخصصین قارچ شناس نیز دشوار است.
وی با بیان اینکه در طبیعت حدود ۱۰ هزار گونه قارچ خوراکی شناخته شده که تنها ۵۰ تا ۱۰۰ گونه آن‌ها سمی هستند، تاکید کرد: متاسفانه گونه‌های سمی به دلیل ظاهر فریبنده، عامل بروز مسمومیت‌های جدی هستند و در بسیاری از موارد، تنها با مشاهده علائم بالینی می‌توان نوع مسمومیت را تشخیص داد.
وی تصریح کرد: مهم‌ترین راه پیشگیری از مسمومیت با قارچ‌ها، خودداری از مصرف قارچ‌های وحشی و ناشناخته است حتی اگر شبیه قارچ‌های خوراکی به نظر برسند و بهترین راه پیشگیری از مسمومیت با قارچ، خرید آن از مراکز معتبر و بسته‌بندی‌شده صنعتی است.
این متخصص سم شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: برخی قارچ‌های سمی، مانند «آمانیتا فالوئیدس» حتی با پختن، سرخ کردن یا کباب کردن خاصیت سمی خود را از دست نمی‌دهند و این قارچ‌ها سم مقاوم به حرارت دارند، پس تصور اینکه پختن قارچ مشکوک آن را بی‌خطر می‌کند، کاملاً اشتباه است.
دوروشی ادامه داد: هنگام پخت قارچ اگر بوی بدی به استشمام رسید باید مشکوک شد اما نبود بوی نامطبوع نیز نشانه بی‌خطر بودن نیست.
نشانه‌ها و علائم مسمومیت با قارچ‌های وحشی
دوروشی شایع‌ترین علائم اولیه پس از مصرف قارچ سمی را دل‌درد، تهوع، استفراغ و اسهال اعلام کرد و گفت: برخی قارچ‌ها باعث توهم، گشاد شدن مردمک، افزایش ضربان قلب و بروز تپش قلب می‌شوند و در مواردی هم بیمار دچار کند شدن ضربان قلب، خواب‌آلودگی، گیجی، تشنج، شوک و افت فشار خون می‌شود.
وی به نوع خاصی از مسمومیت در مصرف قارچ همزمان با نوشیدنی‌های الکلی اشاره کرد و گفت: در این حالت، واکنشی شبیه به داروی « دیسولفیرام » رخ می‌دهد (دیسولفیرام دارویی است که با ایجاد حساسیت حاد به اتانول (الکل خوراکی)، جهت پشتیبانی از درمان الکلیسم مزمن، استفاده می شود) که با سردرد شدید، گرگرفتگی صورت و تنه، تهوع، تپش قلب، درد قفسه سینه و حتی کاهش هوشیاری و کما همراه است.
تاخیر در بروز علائم، زنگ خطر مسمومیت کشنده
این پزشک متخصص هشدار داد: اگر علائم مسمومیت کمتر از ۶ ساعت پس از مصرف قارچ ظاهر شوند، احتمال خطر مرگ کمتر است. اما قارچ‌هایی که علائم‌شان با تاخیر بیشتر از ۶ ساعت بروز پیدا می‌کند، معمولاً کشنده هستند و ممکن است باعث نارسایی کلیه، کبد، قلب یا حتی مرگ شوند.
وی افزود: حتی ممکن است پس از علائم اولیه گوارشی، بیمار وارد مرحله‌ای بدون علامت شود که یک یا ۲ روز به طول انجامد، اما در ادامه، دچار نارسایی شدید کبدی و مسمومیت مرگبار شود و به همین دلیل، بیماران باید بستری شوند تا با آزمایش‌های مکرر، عملکرد اعضای حیاتی بدن تحت پایش قرار گیرد.
دوروشی گفت: در برخی موارد، فقط یک تکه کوچک از قارچ سمی، به ویژه گونه‌هایی مانند «آمانیتا فالوئیدس»، کافی است تا فردی بالغ را به کام مرگ بکشاند.
وی ادامه داد: حتی اگر یک نفر از جمع، علائمی نداشته باشد، نباید بقیه را بی‌خطر فرض کرد و همه باید تحت نظر قرار گیرند.
رییس بیمارستان خورشید اصفهان تاکید کرد: این قارچ فوق‌العاده سمی در مناطق مرطوب و جنگلی کشور رشد می‌کند و بیشتر در شرق، شمال و غرب کشور گزارش شده است که پس از باران‌های بهاری یا پاییزی رشد می‌کند و بطور معمول در کنار درختان کاج و بلوط یا تنه‌های درختان مرده یافت می‌شود اما در مناطق خشک و کویری کشور رویش ندارد.
اقدام فوری پس از مصرف قارچ مشکوک
وی گفت: اگر فردی قارچ وحشی مصرف کرد و دچار علائم شد، باید در اولین ساعت اقدام به استفراغ کند و فوراً به بیمارستان یا مرکز مسمومیت منتقل شود.
دوروشی درمان اولیه را شامل شستشوی معده، زغال فعال و انجام آزمایشات تخصصی برای بررسی وضعیت کبد و کلیه اعلام کرد و گفت: در صورت بروز تشنج یا کاهش هوشیاری، اقدامات درمانی اختصاصی آغاز می‌شود.
قارچ‌های خودرو سمی‌اند جان خود را به خطر نیندازید
سخنگوی مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی اصفهان نیز با بیان اینکه در استان اصفهان تا این لحظه موردی از مسمومیت با قارچ که با اورژانس تماس گرفته باشند، گزارش نشده است گفت: در سال‌های گذشته نیز در مناطق کوهستانی استان مانند فریدن و سمیرم خوشبختانه مورد خاصی از مسمومیت شدید یا تماس با اورژانس گزارش نشده است.
عباس عابدی با هشدار نسبت به خطرات مصرف قارچ‌های خودرو از مردم خواست تا از چیدن و مصرف قارچ‌هایی که به‌صورت خودرو در طبیعت رشد می‌کنند خودداری کنند.
وی گفت: با توجه به احتمال بالا بودن سم این قارچ‌ها، حتی لمس کردن آن‌ها نیز می‌تواند خطرناک باشد.
عابدی تاکید کرد: تنوع قارچ‌ها بسیار زیاد است و ظاهر قارچ‌های سمی با قارچ‌های خوراکی تفاوت مشخصی ندارد، حتی افرادی که تجربه‌ای در این زمینه دارند، ممکن است در تشخیص اشتباه کنند و به همین دلیل، توصیه ما این است که به قارچ‌های خودرو حتی دست نزنید، چه برسد به مصرف آن‌ها.
وی گفت: در صورت مسمومیت، تماس با اورژانس ۱۱۵ بهترین کار است و افراد نباید خودسرانه منتظر بهبود بمانند یا از درمان‌های خانگی استفاده کنند چرا که زمان در مسمومیت با قارچ بسیار اهمیت دارد و هر تاخیر می‌تواند خطرناک باشد.
عابدی با تاکید براینکه پیشگیری، بهترین و کم‌هزینه‌ترین راه نجات است توصیه کرد: تنها قارچ‌هایی را مصرف کنید که بسته‌بندی‌شده و دارای مجوز رسمی بهداشتی باشند.
به گزارش ایرنا، ماه‌های فروردین تا اوایل خرداد به‌دلیل بارندگی و شرایط مناسب آب‌وهوایی، رشد قارچ‌های خودرو در طبیعت ایران افزایش می‌یابد و این زمان که بهترین فصل طبیعت‌گردی است، خطر مصرف اشتباهی قارچ‌های سمی بالا می‌رود و برخلاف تصور عمومی، تشخیص سمی یا غیرسمی بودن قارچ‌ها از روی ظاهر ممکن نیست و در سال‌های گذشته، موارد متعددی از مسمومیت و حتی مرگ بر اثر مصرف قارچ‌های وحشی در کشور گزارش شده است.
