به گزارش ایرنا، این فرهنگ زمانی شکوفا می‌شوند که بعضا به هر دلایلی قتل یا قتل هایی در بین اقوام بختیاری رخ می‌دهد و بزرگان برای ادامه درگیری و تنش مراسم خون بس را انجام می دهند.
گاهی اوقات خون بس را به رضای خدا انجام داده و گاهی نیز بابت خون بس هدایایی رد و بدل می‌شود.
سال های دورتر برخی اوقات برای قتل شخصیت های بزرگ بختیاری از طایفه قاتل دخترانی را به عنوان خون بس به یکی از فرزندان طایفه مقتول به ازدواج می‌دادند.
اما این سنت گاهی موجب سیاه بختی و زندگی پر از مصیبت برای آن دختر می شد که نوعی اجبار در ازدواج بود که داستان های متفاوتی از آن روایات تلخ شنیده ایم و خوشبختانه امروز نام خون بس از ازدواج اجباری منفک شده است.
البته با افزایش آگاهی مردم و ممانعت از بروز قتل در بین اقوام بختیاری این فرهنگ نیز کمرنگ شده است، ولی باز هم به واسطه خطای برخی افراد قتل های معدودی در مناطق بختیاری رخ می‌دهد که در بستری از موارد این قتل با مراسم خون بس تمام می‌شوند و امروزه بارها اتقاق افتاده که قاتل پس از ماجرای خون بس از طناب دار رهایی می یابد.
اجرای سنت خون بس مستلزم مقدمات و زمینه سازی های فراوانی است ، چراکه مساله ای بسیار مهم و ظریف است و در خون بس همه می کوشند تا راه را برای جان دادن فرد دومی ببندند.
در گذشته به رسم خون بس بالاجبار یک دختر به خانواده مقتول داده می‌شد، اما تبعات اجتماعی و فرهنگی این کار بیشتر از فواید آن بود و این رسم تقریبا جمع شده و امروز خون بس در واقع همان صلح و سازش است و سفیران صلح برای رضایت بدون قید و شرط می کوشند.
رسم خون بس با روش های سنتی تقریبا در همه جای ایران و در بسیاری اقوام از اعراب و بلوچ ها تا کردها و لرها و بختیاری ها مرسوم بوده است.
نقش سران طوایف در خون بس نقش بی بدیلی است
نقش ریش سفیدان و بزرگان در این میان برای هماهنگی مراسم خوب بس بی بدیل و غیر قابل انکار است.
یکی از ریس سفیدان ایل بختیاری می‌گوید: با گذشت ۷۹ سال از سنم در بیش ار ۱۲ مراسم خون بس شرکت کرده ام.
آحیدر قلی دوستی می گوید: بارها برای تحقق سنت خون بس به سراغ اولیای دم رفته ایم، اما مورد اهانت نیز قرار گرفت هایم، اما در نهایت کار را بخوبی پایان رساندیم.
وی تصریح کرد: شرایط در همه جای الیگودرز و مناطق بختیاری یکسان نیست و ما برای هر پرونده باید ماه ها وقت صرف کنیم.
وی یادآور شد: فقط بزرگان و خیرخواهان هستند که می‌توانند چنین حماسه هایی را خلق و موجب نجات جان انسانی بشوند.
مردی که لقب سلطان خوب بس لرستان را گرفت
کدخدا شاه رضا ماهرویی مردی که صاحب عنوان سلطان خون بس لرستان شده به ایرنا گفت: نسل اندر نسل برای رفع مشکلات و درگیری های بین مردم حاضر بوده و پدرم نیز کدخدا بود، در این امر بسیار می کوشید.
وی گفت: از دهه هفتاد جهت صلح و سازش پرونده‌های قتل اختلافات طایفه‌ای و ملکی فعالیت می‌کنم و نزدیک ۲ سال روی هر پرونده قتل برای رسیدن به صلح و سازش آن تلاش می‌کنم.
کدخدا شاه رضا ماهرویی که ۷۱ سال دارد، اضافه کرد: هیچ چشمداشتی در هیچ پرونده ای نداشته و حتی توقع یک لوح تقدیر نیز ندارم.
وی گفت: نزدیک به یک هزار پرونده صلح و سازش را طی این مدت با کمک سایر مصلحین و ریش سفیدان به نتیجه رسانده ایم و از این تعداد ۳۵ پرونده مربوط به صلح و سازش در زمینه قتل است.
این خیر الیگودرزی تاکید کرد: مابقی پرونده‌ها به اختلافات ملکی، خانوادگی و طایفه‌ای مربوط می‌شود، اما بیشتر اختلافات در زمینه ملکی است که متاسفانه برخی اوقات نیز به قتل می انجامد.
وی با شاره به اینکه در برخی پرونده ها قاتل حدود ۱۸ ، ۱۰ و یا پنج سال در زندان بوده و توانستیم زمینه رضایت خانواده مقتول را فراهم آوریم، اظهار داشت:موارد مختلفی در این زمینه مربوط به پرونده‌های قتل داشته‌ام ولی کارهای مربوط به اقدامات صلح و سازش آن نزدیک دو سال طول می کشد و اینجا ما به رسم خودمان اقدام می‌کنیم مثلا برای رضایت باید دست قاتل را به دست خودم ببندم و نزد خانواده مقتول برویم و رضایت حاصل کنیم.
دادگستری حامی یاوران صلح
رئیس دادگستری الیگودرز گفت: مجموعه قضایی استان و کشور حامی یاوران صلح بوده و از مراسم خون بس استقبال می‌کنیم.
سعید قدم پور با اشاره به اینکه خوشبختانه سنت قدیمی که دختری را به اجبار به عقد مردی از طایفه مقتول در می آورند، جمع شده است، افزود: همایش‌های مهمی در این راستا در الیگودرز داشته و به تازگی نیز با حضور استاندار لرستان همایش بزرگی برای گردهمایی سفیران صلح برگزار شد.
وی یادآور شد: نتیجه ای که بطور معمول در مراسمات خون بس حاصل می شود، باعث تقویت این فرهنگ در سطح جامعه شده و در سایر پرونده ها نیز تاثیر بسزایی دارد.
رئیس دادگستری الیگودرز اضافه کرد: طی چند روز اخیر نیز مراسم خون بس بین دو طایفه بختیاری در الیگودرز برگزار و یک نفر از چوبه دار رهایی یافت.
سنت‌های نیکو ماندگار در تاریخ
امام جمعه الیگودرز نیز در این خصوص گفت: برخی سنت‌های نیکو در تاریخ و در ذهن مردم ماندگار و برکات آن قرن ها ادامه دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی سرلک ادامه داد: مسوولان استان و شهستان با جدیت موضوع صلح و سازش و برپایی سنت خون بس را در میان ایلات و طوایف پیگیری می کنند تا ضمن جلوگیری از انواع بزهکاری های اجتماعی از تکرار این ناهنجاری ها جلوگیری شود.
وی تاکید کرد: برخی رسوم علط مانند تیراندازی در مراسمات شادی و شیون و اختلافات محلی موجب بروز قتل و تبعات بعد از آن می‌شوند.
امام جمعه الیگودرز بیان کرد: فرهنگ‌خون بس در تاریخ و تمدن قوم بختیاری ریشه دارد و کاری نیکو و حسنه است.
قوانین خون بس مانند قدیم نیست
کسب رتبه دهم صلح و سازش کشور توسط لرستان
رئیس کل دادگستری لرستان نیز گفت: این استان با تلاش‌های ستاد صبر، از رتبه بیست و سوم در صلح و سازش به رتبه دهم رسیده و امیدواریم این رتبه باز هم ارتقا یابد.
حجت‌الاسلام سعید شهواری اظهار کرد: مجاهدت‌ها و زحمات بسیاری برای ایجاد سازش بین مردم، خانواده ها و شهروندان توسط اعضای ستاد صبر انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه حکم هرچقدر هم که عادلانه و با حساسیت و دقت تمام به سرانجام برسد به فصل خصومت منجر می شود، افزود: ولی صلح و سازش ریشه نزاع و کینه‌ها را از بین برده و برادری را حاکم می‌کند.
رییس کل دادگستری لرستان با بیان اینکه ادامه خصومت می تواند دهها پرونده بعدی را شکل بدهد، افزود: یک تلاش برای سازش بین طرفیت دعوا از روی اعتقاد و اخلاص ۱۰۰ پرونده را حل می‌کند.
شهواری با بیان اینکه سازش ایجاد کننده مهربانی و محبت است، عنوان کرد: هیچ لحظه‌ای زیباتر از سازش نیست و با صلح بین طرفینمهربانی و مودت در قلوب شیعیان حاکم می شود.
۱۹ پرونده قتل منجر به صلح و سازش شد
رئیس شورای حل اختلاف لرستان گفت: ۱۹ پرونده قتل در استان از ابتدای امسال تاکنون منجر به سازش شده است.
یاراله کاکولوند اظهار کرد: همچنین با تدابیر دادگستری استان و همکاری ستاد صبر در آبان و آذرماه امسال میزان سازش در پرونده های استان به ۵۰ درصد رسید.
وی افزود: هر حکمی که صادر می‌شود، به دادگاه تجدیدنظر، اعاده دادرسی، اعمال ماده ۴۷۷ و فرجام‌خواهی و واحد اجراییات ارسال می شود، اما پرونده های سازش با حضور ریش‌سفیدان حل و فصل می‌شوند.
رئیس شورای حل اختلاف لرستان عنوان کرد: چنانچه در پرونده ای سازش ایجاد نشود، دستگاه قضا وظیفه دارد فصل خصومت کند، ضمن اینکه در فصل خصومت قهری، آثار اختلاف و درگیری باقی می‌ماند.
کاکولوند با اشاره به وجود ۲ پرونده در شهرستان دلفان یادآور شد: با برقراری صلح و سازش در این ۲ پرونده ۱۰۰ پرونده مرتبط دیگر نیز ختم به سازش شد.
وی گذشت را نوعی معامله با خدا دانست و افزود: اگر جرمی در گذشته رخ می داد، طایفه و قبیله از محل زندگی خود کوچ می‌کردند، اما امروز با فرهنگ‌سازی در جرائم فقط فرد مرتکب مجازات می‌شود.
