همشهری آنلاین – گره سیاسی: پس از اینکه در روزهای اخیر شبکه آمریکایی «فاکس‌نیوز» با انتشار گزارشی ساخته و پرداخته گروهک تروریستی منافقین، مدعی وجود تاسیسات هسته‌ای پنهانی در سمنان شد، خبرگزاری انگلیسی «رویترز» روز جمعه پرده تازه‌ای از فضاسازی‌های رسانه‌ای را روی‌پرده برد و در ادامه خبرسازی‌های غیرمستند گذشته، مدعی شد «ایران درحال آماده‌سازی تحویل لانچر موشک‌های بالستیک کوتاه‌بردی است که به گفته آمریکا، سال‌گذشته موشک‌های آن برای استفاده علیه اوکراین به روسیه ارسال شده بود»؛ ادعایی که به نقل از دو مقام امنیتی غربی مطرح شد.
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که با وجود اینکه رسانه‌های غربی در طول حدود ۱۴ ماه گذشته بارها تلاش کرده‌اند این‌گونه القا کنند ایران در حال ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه است، اما تاکنون مستندات معتبری در این زمینه ارائه نشده و صرفا اتهام‌هایی درباره مناسبات تهران – مسکو منتشر شده‌است.
هراس از تعمیق مناسبات تهران و مسکو
خبرگزاری رویترز در گزارش خود با استناد به گفته «دو مقام امنیتی غربی» و «یک مقام منطقه‌ای»، که نامی از آنها برده نشده، ادعا کرده است که ایران در آینده نزدیک قصد ارسال لانچرهای موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد به روسیه را دارد؛ لانچرهایی که به گفته آمریکایی‌ها، سال گذشته به روسیه ارسال شده‌است.
این گزارش با اشاره به اینکه تحویل احتمالی لانچرهای موشک «فتح ۳۶۰» به روسیه، ضمن تقویت قوای تهاجمی روسیه، نشان دهنده تعمیق مناسبات امنیتی تهران و مسکو است، تاکید کرده‌است: «به‌گفته تحلیلگران، فتح ۳۶۰ با برد حدود ۱۲۰ کیلومتری (۷۵ مایلی)، سلاح جدید و موثری برای روسیه به‌منظور هدف قرار دادن اهداف نظامی نزدیک در اوکراین محسوب می‌شود».
رویترز با اشاره به اینکه شورای امنیت ملی آمریکا بررسی این انتقال «قریب‌الوقوع» را به وزارت خارجه این کشور ارجاع داده، تاکید کرد که نتوانسته از منابع ادعایی خود، که نامی از آنها برده نشده، پاسخی درباره اینکه چرا لانچرها همراه با موشک‌ها به روسیه ارسال نشده‌است، دریافت کند.
چرا فتح ۳۶۰ ؟
در ادامه گزارش رویترز با اشاره به اینکه روسیه و ایران در گذشته ادعاهای مطرح شده در این زمینه را رد کرده‌اند، نوشت: «ماه گذشته ژنرال کریستوفر کاولی (فرمانده ارشد ناتو در اروپا) در اشاره آشکار به موشک‌های فتح ۳۶۰، به قانونگذاران آمریکایی گفت که ایران بیش از ۴۰۰ موشک بالستیک کوتاه‌برد به روسیه ارسال کرده‌است».
این گزارش به تاثیر احتمالی این موضوع بر مذاکرات صلح در جنگ اوکراین هم اشاره و ادعا کرده است که استقرار این موشک‌ها در روسیه می‌تواند تلاش‌های ترامپ، برای پایان جنگ در اوکراین را پیچیده کند؛ «این موضوع می‌تواند پرونده جدیدی را در حوزه آتش‌بس میان روسیه و اوکراین و همچنین مذاکرات هسته‌ای با ایران باز کند».
در ادامه گزارش به نقل از یک مقام منطقه‌ای ادعا شده است که یکی از دلایل تاخیر در مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در عمان، موضوع تحویل لانچرها بوده‌است.
رویترز همچنین به نقل از جک واتلینگ، پژوهشگر ارشد اندیشکده خدمات متحد سلطنتی انگلیس تاکید کرد که مقام‌های ایرانی ارسال تسلیحات به روسیه را موضوعی جدا از مذاکرات هسته‌ای می‌دانند؛ «اینکه ایرانی‌ها در حال مذاکره درباره مسائل هسته‌ای با آمریکا هستند، ارتباطی با آنچه ممکن است در همکاری با روس‌ها انجام دهند، ندارد».
در گزارش رویترز به اهمیت موشک‌های بالستیک «فتح ۳۶۰» هم اشاره و به نقل از تحلیلگران نظامی عنوان شده است که «این موشک بالستیک ایرانی می‌تواند فشارها بر اوکراین را افزایش دهد، چراکه برای آماده‌سازی به زمان زیادی نیاز ندارد. این موشک به روسیه امکان دهد موشک‌های پیشرفته‌تر خود، مانند اسکندر را برای حملات دوربردتر به اهداف راهبردی در اوکراین ذخیره کند».
خبرسازی‌های زنجیره‌ای
این اما نخستین‌بار نیست که منابع غربی ادعاهایی را درباره ارسال موشک‌های بالستیک ایرانی به روسیه مطرح می‌کنند. دوم اسفندماه ۱۴۰۲ (۲۱ فوریه ۲۰۲۴) بود که خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از ۶ منبع نامشخص خود، مدعی شد که «ایران تعدادی موشک بالستیک زمین به زمین را به روسیه ارسال کرده‌است».
دراین گزارش ادعا شده بود که ایران حدود ۴۰۰ موشک بالستیک کوتاه‌برد به روسیه ارسال کرده که بخشی از آن شامل موشک بالستیک «فاتح ۱۱۰» و «ذوالفقار» است». رویترز در ادامه خبرسازی‌های خود دراین زمینه، ۳۱ شهریورماه ۱۴۰۳ (۲۱ سپتامبر ۲۰۲۴) باز هم به نقل از «منابع» خود، مدعی شده بود که ایران به روسیه موشک ارسال کرده، اما این موشک‌ها بدون لانچر بوده‌است.
در آن مقطع این دست خبرسازی‌ها با استقبال رسانه‌های غربی و آمریکایی مواجه شد و آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه وقت آمریکا مدعی شد واشنگتن هم به‌صورت علنی و هم به شکل خصوصی، به ایران پیام داده که این موضوع سبب تشدید جنگ در اوکراین و تنش بین ایران و غرب خواهد شد».
