بزرگترین دریاچه بسته جهان، تبدیل به حوضچهای از رقابتهای نفتی، نشتهای سمی و سکوتهای سیاسی شده است. سالانه بیش از ۱۲۲ هزار تن آلاینده از همسایگانش وارد این پهنه ۳۷۱هزار کیلومتر مربعی میشود؛ پروژههای نفت و گاز از کف آن تغذیه میکنند و سطح آبش با شتابی هشداردهنده پایین میرود. پیشبینی میشود تا پایان قرن ۹ متر پایین برود. خزر خانه گونههای ارزشمند خاویاری است؛ اما صید بیرویه و آلودگی آن را به مرز نابودی کشانده.
توافقنامههای حفاظت از دریای خزر اگرچه به امضای همه کشورهای همسایه رسیده ولی در عمل، حفظ محیطزیست برای همسایهها اولویتی ندارد. کنوانسیون تهران (۲۰۰۳) اولین سند مشترک زیستمحیطی بین ۵ کشور و کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر (۲۰۱۸) مهمترین کنوانسیونهای حفاظت از دریای خزر است.
پروتکل ارزیابی اثرات زیستمحیطی فرامرزی یکی از اسناد مهم در چارچوب (Tehran Convention) یا همان «کنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر» است.
تصویب جزئیات لایحه پروتکل ارزیابی اثرات زیست محیطی فرامرزی
نمایندگان مجلس شورای اسلامی صبح امروز ۲۴ فروردین ۱۴۰۳ ، جزئیات لایحه را به تصویب رساندند.
نمایندگان در جریان بررسی گزارش کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست در مورد لایحه پروتکل ارزیابی اثرات زیست محیطی فرامرزی الحاقی به کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر با تصویب جزئیات این لایحه به شرح زیر موافقت کردند:
ماده واحده- سند الحاقی یا پروتکل ارزیابی اثرات زیست محیطی فرامرزی الحاقی به کنوانسیون چهارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر مشتمل بر یک مقدمه و ۲۳ ماده و ۳ پیوست به شرح پیوست آن داده میشود.
تبصره- رعایت اصل ۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مورد هرگونه اصلاح سند الحاقی یا پروتکل الزامی است.
احداث اسکلههای بزرگ نفتی و صنعتی
استخراج و بهرهبرداری نفت و گاز و احداث سد بر روی رودخانه ولگا اصلیترین منبع دریای خزر
میدان نفتی آذری–چیراغ–گونشلی و بهرهبرداری از خط لوله باکو–تفلیس–جیهان
میدان نفتی عظیم کاشاگان در آبهای شمال شرقی خزر
استخراج گاز و ساخت سکوهای گازی در آبهای ترکمنستان