به گزارش همشهری آنلاین همین درختان کهنسال چند هزار ساله در هم تنیده که سوژه نقاشی محسن جعفری بود، او را با شگفتی دنیای درختان کهنسال گره زد. تا جایی که حالا بعد از یک دهه او را نه به عنوان یک فارغ‌التحصیل رشته گرافیک بلکه به عنوان فردی که شاخه‌ای از گردشگری را با عنوان کهن‌دار نگری در کشور پایه‌گذاری کرده، می‌شناسیم. سفری که مقصدش دیدن یک درخت کهنسال و شنیدن قصه‌اش از کهن‌دار بان که یکی از اهالی بومی است، خلاصه می‌شود. کهن‌دار نگری حالا یک شبکه ۶۰۰ نفری در کل کشور است که برای روستاییان و بومیان به درآمدزایی و اشتغالزایی هم ختم می‌شود. این اتفاق در کرمان، فارس، خراسان و سمنان به دلیل داشتن درختان کهنسال دیدنی، بیشتر دنبال می‌شود.
سفرهای درختی
پایه‌گذار کهن‌دار نگری در کشور که سفرهای درختی‌اش به شهرهای مختلف برای دیدن درختان آغاز شد به همشهری می‌گوید: «قصه درختان را از یکی از اهالی می‌شنیدم. فقط جامعه محلی است که از نیاکان خود قصه درختان چند هزار ساله را شنیده و می‌داند.»
آن‌طور که محسن جعفری توضیح می‌دهد برای تماشای درختان کهنسال نام کهن‌دار نگری و یک شاخه جدید تعریف شد.
او با بیان اینکه کهن‌دار نگرها برای تهیه بذر بهترین گونه‌های درختان بومی هر اقلیم تلاش می‌کنند، توضیح می‌دهد این کار داوطلبانه زیر نظر سازمان محیط زیست انجام می‌شود.
در حال حاضر شبکه کهن‌دارنگرها در کشور ۶۰۰ نفر عضو دارد و به گفته جعفری، ۵۰۰ درخت کهنسال از ۲هزار درخت ثبت شده، جاذبه بیشتری برای گردشگری دارند و در منطقه کرمان، فارس، خراسان و سمنان قرار گرفته‌اند.
جامعه محلی و کهن‌دار بان‌ها
اهالی روستا و بومیان بهترین محافظان درختان کهنسال هستند یعنی همان افرادی که کهن‌دار بان نامیده می‌شوند. پایه‌گذار کهن‌دار نگری در کشور می‌گوید: «در هر روستا یک کهن‌دار بان انتخاب شده. او مراقب آفات درخت، آبیاری، صدمه نرساندن گردشگران و این موارد است.»
به گفته محسن جعفری، جامعه محلی هم پای کار است. به عنوان مثال در یکی از برنامه‌های گردشگری ۳روزه تماشای ۱۰ درخت بالای ۲هزار ساله در مسیر سمنان به مشهد، کهن‌دار بان‌ها قصه درختان را روایت می‌کنند و جامعه محلی برای فروش محصولات بومی و صنایع دستی حضور دارد.
قصه‌ها
- درخت سرو زربین در روستای مدوار شهر بابک در کرمان با اینکه در اقلیم نیمه جنگلی و مسطح رشد می‌کند، اما در روستای مدوار در دل تخته سنگ رشد کرده و ۷۰۰ سال سن دارد.
- در دل یک درخت در خراسان جنوبی یک پوسیدگی بسیار بزرگ ایجاد شده که اهالی روستا گوسفندان خود را در آن جا می‌دهند.
- کهن‌دار بان منطقه بیرجند برای محافظت از درخت سرو خمره‌ای (نوش) ۷۰۰ ساله یک معلم است که درخت را از آسفالتی که کنارش ریخته شده‌بود، نجات داد.
- کهن‌دار بان درخت چنار در روستای بیارجمند استان سمنان همیشه و در طول سال مراقب است تا درخت تشنه نماند.
- علی اسفندیاری، کهن‌دار بان درخت ۴هزار ساله ارس مراد در روستای کوشکوئیه منطقه جیرفت است؛ درختی که ذخیرگاه ژن ممتاز کشور شناخته شده.
