به گزارش تجارت نیوز، هجوم ریزگردها از کشورهای منطقه به سمت ایران در روزهای گذشته، نفس مردم برخی استان‌های کشور از جمله خوزستان را را تنگ کرد و ادارات و مدارس را نیز به تعطیلی کشاند. موضوع آلودگی هوای خوزستان اما واقعیت امروز و دیروز نیست و بیش از 2 دهه است که گریبان مردم ای این استان را گرفته.
علی طهماسبی، کنشگر محیط‌زیست خوزستان، در گفت‌وگو با تجارتنیوز تاکید می‌کند که آلودگی هوای این استان هم منشا داخلی دارد و هم خارجی؛ اما تاکنون هیچ اقدام موثری برای کنترل آن صورت نگرفته است.
او توضیح می‌دهد، نخستین هجوم ریزگردها به خوزستان و برخی دیگر از استان‌های کشور در سال ۱۴۰۴، روزهای 25 و ۲۶ فروردین رخ داد که این پدیده با غلظت بالایی از سوی عراق به سمت ایران آمد.
به گفته طهماسبی، فعال‌ترین کانون خارجی ورود ریزگرد به استان خوزستان و ایران، در بخش شمال غربی شهر ناصریه واقع در کشور عراق قرار دارد که وسعت آن به حدود ۲۰۰ هزار هکتار می‌رسد.
7 کانون داخلی؛ منشا دیگر آلودگی هوای خوزستان
او در عین حال تاکید می‌کند: «مقام‌های استانی معمولا به منشا خارجی آلودگی هوای خوزستان اشاره میکنند در حالی که در این مورد باید تفکیکی میان دو مفهوم ریزگرد و گرد و غبار قائل شد. منشا پدیده نخست معمولا خارج از مرزهای ایران است اما گرد و غبار یا گرد و خاک، منبع داخلی دارد.»
طهماسبی می‌گوید: «اکنون، بر اساس اعلام منابع رسمی، هفت کانون فعال گرد و غبار، منشا داخلی آلودگی هوای خوزستان هستند که در جنوب تالاب هورالعظیم، شمال خرمشهر، شرق، جنوب و جنوب شرق اهواز، محدوده بندر امام خمینی تا امیدیه، محدوده ماهشهر – هندیجان و شرق هندیجان قرار دارند. مجموع مساحت آنها نیز بیش از ۳۵۰ هزار هکتار برآورد می‌شود.»
ضعف شدید در دیپلماسی محیط زیستی
او ضعف شدید در دیپلماسی محیط زیستی را یکی از عوامل اصلی تداوم آلودگی هوای خوزستان می‌داند و می‌افزاید: «واقعیت این است که هیچ‌یک از دولت‌ها، اقدام موثری را جز سخنرانی یا رایزنی‌های بی‌نتیجه با کشورهای منطقه انجام نداده‌اند.»
طهماسبی به چالش‌های محیط زیستی ایران با همسایگان خود در بخش‌های شرقی، شمالی و غربی کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: «استان‌های مختلف در حوزه حقابه، ریزگرد یا آتش‌سوزی با کشورهای منطقه مشکلاتی دارند اما چشم‌انداز مثبتی برای حل آنها وجود ندارد؛ در حالی که دیپلماسی محیط زیستی نیازمند اقدامات عملی جدی، فراتر از حرف و جلسه است.»
کاهش بارندگی و نگراتی از تبدیل تالاب‌ها به منشا آلودگی هوای خوزستان
این فعال محیط زیست، معتقد است کاهش شدید بارندگی استان نسبت به بلندمدت، نگرانی‌ها را در مورد افزایش آلودگی هوای خوزستان افزایش می‌دهد.
او توضیح می‌دهد: «خوزستان در سال آبی جاری، بارندگی مناسبی نداشته و ممکن است بخش‌هایی از تالاب‌های استان نیز به کانون گرد و غبار تبدیل شوند.»
به گزارش تجارتنیوز، داده‌های سازمان هواشناسی نیز موضوع کاهش بارش‌ها در خوزستان را تایید می‌کند. این استان، از ابتدای سال آبی جاری (اول مهر) تا روز 29 فروردین، 121.6 میلیمتر معادل 37.3 درصد کاهش بارندگی را نسبت به بلندمدت تجربه کرده است.
راهکارهای کاهش آلودگی هوای خوزستان؛ از دیپلماسی تا اصلاح الگوی کشت
طهماسبی یکی از راهکارهای مقابله با چالش آلودگی هوای خوزستان را دیپلماسی منطقه‌ای در حوزه محیط زیست و انعقاد قراردادهای محکم و اجرایی با همسایگان می‌داند و می‌افزاید: «در بعد داخلی نیز جانمایی صحیح صنایع و اصلاح الگوی کشت و مصرف آب باید به صورت جدی پیگیری شود. مورد دوم به حفظ تالاب‌ها و جلوگیری از تبدیل آنها به کانون گرد و غبار کمک می‌کند.»
این کنشگر محیط‌زیست می‌گوید: «نگاه سیاست‌گذاران و مدیران ملی و استانی به مقوله توسعه پایدار باید از حرف فراتر برود و به یک الزام واقعی تبدیل شود؛ در آن صورت است که آنها به جای اجرای طرح‌های اختلاف‌برانگیز انتقال آب و ایجاد صنایع آب‌بر در فلات مرکزی ایران، به سمت پروژه‌هایی می‌روند که نه محیط زیست را تخریب می‌کند و نه به مشکلات اجتماعی دامن می‌زند.»
قطعی آب و برق در فصل گرما!
به گزارش تجارتنیوز، در این میان با آغاز فصل گرما در خوزستان و با وجود افزایش دمای هوا، حتی تا بیشتر از 40 درجه سانتیگراد در مدت اخیر، معضل قطعی آب و برق بار دیگر گلایه‌های جدی شهروندان را در پی داشته است. برای مثال، همزمان با ورود حجم گسترده‌ای از ریزگرد از کشور عراق به خوزستان، تامین آب برخی مناطق اهواز با چالش مواجه شد اما پیش از آن نیز اخباری در این مورد منتشر شده بود.
طهماسبی، کنشگر محیط زیست خوزستان نیز قطعی برق و در پی آن قطعی یا افت فشار آب در برخی مناطق استان را در روزهای گذشته تایید می‌کند و می‌گوید: «مقابله با آلودگی هوای خوزستان و دیگر چالش‌ها و بحران‌های جدی محیط زیستی و اجتماعی این استان، نیازمند عزمی ملی همراه با تعامل بین‌المللی است و تنها با مسئولیت‌پذیری، تصمیمات سنجیده و اقدامات فراگیر می‌توان با آنها مقابله کرد. موضوع اصلاح الگوی کشت و مصرف آب و برق نیز در این زمینه موثر است.»
مسئولان محلی و نمایندگان مجلس نیز قطعی آب و برق در خوزستان را در فصول گرم سال غیرقابل قبول دانسته‌اند. آنگونه که سید محمدرضا موالی‌زاده، استاندار این استان همین امروز ادعا کرده؛ «قطعی‌های اخیر برق در استان رفع شده است». او البته تاکید کرده که «علاوه بر برنامه‌ریزی برای بخش‌های دولتی و صنعتی، همراهی مردم در کاهش مصرف برق به‌ویژه در ساعات پیک ضروری است.» در عین حال، مردم خوزستان هر سال قطعی آب و برق را در فصول گرم، تجربه میکنند و به نظر می‌رسد این بار، در انتظار اقدامب جدی‌تر از وعده‌های همیشگی باشند.
برای اطلاعات بیشتر مطالعه چهار گزارش داستان پر آب چشم آلودگی هوا در خوزستان، عوامل آلودگی هوای خوزستان همچنان پا برجاست، نبود فناوری روز در صنایع، عامل مهم آلودگی هوای خوزستان است و گلایه ها از آلودگی هوای خوزستان پیشنهاد می‌شود.
