پژوهش جدید: نگاه‌کردن به تصاویر طبیعت می‌تواند درد را تسکین دهد

محققان دانشگاه وین در پژوهشی جدید با اسکن مغزی افراد دریافتند صرفاً نگاه‌کردن به طبیعت یا حتی تصاویر دیجیتالی آن بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد و می‌تواند درد را تسکین دهد.

طبق گزارش ScienceAlert، بیش از 40 سال پیش پژوهشی پیشگام نشان داد بیمارانی که در بیمارستان بستری می‌شوند وقتی به جای دیوار آجری از پنجره به فضای سبز نگاه می‌کنند، به داروهای مسکن کمتری نیاز دارند و سریع‌تر بهبود می‌یابند. عصب‌شناسان دانشگاه وین می‌گویند تاکنون دلایل اصلی این تأثیر نامشخص بوده است.

در این پژوهش، سؤالات مختلفی مطرح شده است؛ ازآنجایی‌که مردم طبیعت را دوست دارند، تصاویر طبیعت اثر دارونما (Placebo) دارد؟ شاید این طبیعت نیست که درد را کاهش می‌دهد، بلکه شاید سؤال درست این باشد که زندگی شهری درد را افزایش می‌دهد؟

تأثیر نگاه‌کردن به تصاویر طبیعت بر عملکرد مغز

محققان برای یافتن پاسخ‌ فعالیت مغزی 49 داوطلب را با fMRI ثبت کردند. شرکت‌کنندگان هنگامی که شوک‌های الکتریکی که بعضی دردناک‌تر از بقیه بودند، به پشت دست چپشان وارد می‌شد، به تصاویر مختلف نگاه کردند.

در صحنه اول، داوطلبان دریاچه‌ای را دیدند که با درختانی احاطه شده و بادی نیز از میان آنها می‌وزید، صدای خش‌خش برگ‌ها و آواز پرندگان نیز در پس‌زمینه پخش می‌شد. در صحنه دوم، برخی عناصر شهری مانند ساختمان‌ها، نیمکت‌ها و کوچه‌ها وجود داشت و سرو‌صدای شهری نیز به گوش می‌رسید. صحنه سوم نیز دفتری اداری بود.

به گفته محققان، شرکت‌کنندگان نه‌فقط گزارش دادند که هنگام تماشای مناظر طبیعی درد کمتری داشتند، اسکن fMRI آنها نیز نشان داد عملکرد مغز آنها هنگام دریافت شوک الکتریکی فرق داشت. محققان می‌گویند: «پژوهش ما اولین تلاشی است که شواهدی از اسکن مغز ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد [دیدن طبیعت] صرفاً اثر دارونما نیست.»

طبق یافته‌های این پژوهش، صحنه‌های طبیعت فعالیت بخشی از مغز (Nociception) را که در درک درد نقش دارد، کاهش می‌دهد. محققان می‌گویند این امر احتمالاً می‌تواند به این دلیل باشد که طبیعت توجه افراد را جلب و آنها را از احساس درد دور می‌کند که در روانشناسی به آن «نظریه بازیابی توجه» می‌گویند.

یافته‌های این پژوهش در Nature Communications منتشر شده است.