کشف معمای مومیایی کشیش اتریشی

برای دهه‌ها ابهامات فراوانی پیرامون یک جسد مومیایی‌شده که در سرداب کلیسای سنت توماس آم بلسن‌اشتاین نگهداری می‌شد، مطرح بود.

گمان می‌رفت این جسد حفظ شده به صورت طبیعی، متعلق به یک کشیش اشراف‌زاده به نام «فرانتس زاویه زیدلر فون روزن‌اِگ» باشد که در سال ۱۷۴۶ و در ۳۷ سالگی درگذشته است. همین موضوع باعث شد تا به این مومیایی لقب «کشیش خشک‌شده با هوا» داده شود.

اکنون کارشناسان می‌گویند کشف کرده‌اند که این جسد به صورت مصنوعی مومیایی شده است.

به گفته آنان، پس از تحقیقات علمی مشخص شد حفره‌های شکمی و لگنی این جسد با موادی مانند پوشال چوب، شاخه‌های خرد شده، پارچه‌هایی چون کنف و ابریشم، و کلرید روی پر شده است. موادی که وظیفه جذب رطوبت داخلی بدن را بر عهده داشته‌اند.

دکتر آندریاس نرلیش، آسیب‌شناس در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ آلمان و نویسنده اصلی این پژوهش، گفت که این کشف غافلگیرکننده بوده، چرا که هیچ نشانه بیرونی از انجام چنین فرآیندی وجود نداشته است.

وی با بیان اینکه این روش بسیار متفاوت از شیوه‌های شناخته‌شده مومیایی از جمله در مصر باستان است، گفت : «پوست بدن در جریان انجام این فرایند باز نشده بود، بنابراین تنها راه ورود مقعد بوده است.»

دکتر نرلیش و همکارانش در مقاله خود آورده‌اند که این مومیایی قبلا به‌صورت ظاهری بررسی و با روش‌هایی مانند عکس‌برداری اشعه ایکس مطالعه شده بود.

اگرچه این تصاویر امعاء و احشاء بدن را به طور دقیق نشان نمی‌دادند، اما یک ساختار گرد در پایین‌ روده چپ دیده می‌شد که باعث شد شایعاتی درباره مرگ فرد بر اثر بلعیدن کپسول سمی مطرح شود.

در جریان نوسازی اخیر سرداب، محققان اجازه یافتند کالبدشکافی جزئی، سی‌تی‌اسکن و تحلیل‌های دیگر را انجام دهند. آن‌ها دریافتند این مومیایی، که بخش بالایی بدن آن به‌خوبی حفظ شده اما صورت، ساق پا و ران‌های آن دچار پوسیدگی هستند، متعلق به مردی بین ۳۵ تا ۴۵ ساله است.

بررسی آزمایش‌های کربن ۱۴ از یک نمونه پوست نیز نشان داد که او در فاصله سال‌های ۱۷۳۴ تا ۱۷۸۰ درگذشته است.

پژوهشگران می‌گویند این یافته‌ها با اطلاعات موجود درباره زیدلر همخوانی دارند. همچنین تحلیل نمونه‌های استخوان، دندان و پوست نشان داد که رژیم غذایی این فرد با سبک زندگی یک کشیش محلی منطقه تطابق دارد. رژیمی که از فرآورده‌های حیوانی و غلات اروپای مرکزی غنی بوده است.

به گفته آنان استخوان‌بندی جسد هیچ نشانه‌ای از فشار جسمانی یا سختی نداشت که برای یک کشیش با زندگی آرام طبیعی است، اما علائمی از مصرف طولانی‌مدت پیپ و انحراف انگشت شست پا در وی مشاهده شد.

آقای نرلیش در این خصوص می‌گوید: «هم پوشیدن کفش نوک‌تیز و هم کشیدن پیپ در آن زمان بین کشیش‌ها بسیار رایج بود.»

در مورد «کپسول سمی» نیز، پژوهشگران دریافتند که آن شیء، در واقع یک دانه مهره شیشه‌ای بوده (مشابه مهره‌هایی که در تسبیح‌های مذهبی استفاده می‌شود) که احتمالاً همراه پارچه‌های تزئینی وارد بدن شده است.

پژوهشگران افزودند که علت مرگ زیدلر به احتمال زیاد خون‌ریزی شدید در ریه‌ها بر اثر بیماری سل بوده، چرا که نشانه‌هایی از این بیماری در جسد دیده می‌شود.

با این حال، دلیل اینکه چرا زیدلر مومیایی شده هنوز مشخص نیست. این تیم معتقد است که این اقدام ممکن است برای جلوگیری از گسترش بیماری از طریق «هوای بد» یا «میازما» صورت گرفته باشد.

در عین حال احتمال دیگری نیز مطرح است که جسد او برای انتقال به صومعه زادگاهش در والدهاوزن حفظ شده باشد.

محققان می‌گویند شاید او تنها فردی نبوده که چنین فرآیندی بر روی او انجام شده است. به گفته دکتر نرلیش: «این اولین مورد ثبت‌شده با این نوع مومیایی است. بنابراین نمی‌دانیم این روش چند بار یا در کجا انجام شده، اما حدس می‌زنیم این نوع 'نگهداری کوتاه‌مدت' بیشتر از آنچه تصور می‌کنیم رایج بوده است.»