استاپ اوت چیست و چگونه محاسبه می شود؟

استاپ اوت (Stop out) یا سطح توقف ضرر در معاملات فارکس، به وضعیتی گفته می‌شود که هرگاه سطح دارایی تریدر به دلیل باز بودن معاملات زیان‌ده، تا درصد مشخصی نسبت به مارجین کاهش یابد، بروکر معاملات را از بیشترین زیان به کم‌ترین می‌بندد تا از منفی شدن حساب جلوگیری کند.

استاپ اوت چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟

استاپ اوت چیست؟ بروکرها در جدول مشخصات حساب‌های معاملاتی که برای مشتریان ارائه می‌دهند، سطح Stop out را درج می‌کنند. در یک بروکر، میزان استاپ اوت در یک حساب‌ معاملاتی ممکن است ۲۰٪ و در حساب دیگر ۳۰٪ یا ۴۰٪ و حتی بیشتر باشد.

اگر شما یک یا چند معامله باز و در زیان داشته باشید، هنگامی که سطح دارایی شما تا درصد مشخصی نسبت به مارجین کاهش پیدا کند، کارگزار  به سرعت معاملات باز شما را یکی یکی (از معامله‌ای که دارای بیشترین میزان ضرر است به کم‌ترین)، می‌بندد تا از منفی شدن حساب شما جلوگیری کند.

این عمل بسته شدن معاملات باز، Stop out نامیده می‌شود. به خاطر داشته باشید که توقف استاپ اوت اختیاری نیست و پس از شروع فرآیند بستن معاملات، معمولاً نمی‌توان آن را متوقف کرد زیرا این عمل به صورت خودکار انجام می‌شود و درصورتی که سیستم به هر دلیلی موفق به بستن پوزیشن‌ها نشود، موجودی حساب شما منفی شده و میزان زیان اضافی از سرمایه بروکر کسر می‌گردد.

از سطح Stop Out با عناوینی مانند: Margin Closeout Value یا Liquidation Margin و همچنین Minimum Required Margin نیز  یاد می‌شود.

قبل از ادامه مبحث به معنی و مفهوم این چند واژه توجه کنید، زیرا برای درک استاپ اوت ضروری هستند:

مارجین کال چیست؟

برای این که مفهوم دقیق «Stop out» را درک کنید، لازم است ابتدا اشاره‌ای به مفهوم سطح مارجین کال (Margin Call Level) یا «کال مارجین» داشته باشیم، زیرا این دو موضوع با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند. البته سطح استاپ‌ اوت (Stop Out Level) و سطح کال مارجین از نظر  کاهش یافتن میزان مارجین شبیه به یکدیگر هستند اما چون در سطح Stop out معاملات به طور خودکار بسته می‌شوند، بسیار بدتر از سطح مارجین کال است که می‌توانید با واریز وجه یا بستن برخی از معاملات باز، موقتا حساب خود را نجات دهید.

اگر تاکنون در بازار فارکس حساب معاملاتی واقعی داشته‌اید، به احتمال زیاد، حداقل یک بار مارجین کال شده و الان باتمام وجود مفهوم «کال مارجین شدن» را درک می‌کنید! اما احتمال دارد از نحوه محاسبه آن اطلاع نداشته باشید.

نحوه محاسبه کال مارجین

فرض کنید کارگزار فارکس شما سطح کال‌ مارجین را در ۱۰۰٪ و سطح Stop out را در ۲۰٪ مارجین اعلام کرده است. یعنی اگر سطح دارایی شما به ۱۰۰٪ مارجین برسد، کال مارجین و در سطح ۲۰٪ استاپ اوت رخ می‌دهد.

سطح کال مارجین = در ۱۰۰٪ مقدار مارجین

Stop Out Level = در ۲۰٪ مقدار مارجین

در ادامه با شرح یک مثال، موضوع را بهتر متوجه خواهید شد.

تفاوت مارجین کال و استاپ اوت

مارجین لول (Margin Level) یا سطح مارجین، کسر یا درصدی از سرمایه شما است که با فرمول خاصی محاسبه می‌شود و هنگامی که میزان موجودی حساب تا آن سطح کاهش پیدا کند، دیگر نمی‌توانید معامله جدیدی را باز کنید و بروکر از طریق سیستم خوکار در پلتفرم معاملاتی، به شما هشدار می‌دهد که میزان مارجین خود را افزایش دهید.

به هشدار بروکر برای افزایش موجودی، مارجین کال (Margin Call) می‌گویند.

در متاتریدر ۵ در داخل پنجره تول باکس (Toolbox) و در متاتریدر ۴ نیز در داخل پنجره ترمینال (Terminal)، می‌توانید وضعیت تمام پوزیشن‌هایی را که باز می‌کنید، مشاهده کنید. اطلاعات موبوط به وضعیت «میزان سرمایه اولیه» یا «موجودی قبل از باز کردن هرگونه معامله» (Balance)، میزان اکوئیتی (Equity)، مارجین (Margin)، مارجین آزاد (Free Margin) و مارجین لول (Margin Level) را نیز می‌توانید در پایین‌ترین سطر ترمینال یا تول باکس مشاهده کنید:

بنابراین، هر زمان میزان مارجین لول شما به سطح ۱۰۰ درصد مارجین یا میزان درصدی که در قرارداد حساب بروکر ذکر شده برسد، کل سطح سطر پایین (که در تصویر بالا داخل مستطیل قرمز مشخص شده است) به رنگ قرمز درمی‌آید، یعنی بروکر برای شما هشدار «مارجین کال» ارسال کرده و باید سریعا میزان مارجین حساب خود را افزایش دهید که این کار را به دو روش می‌توانید انجام دهید:

۱. بستن تعدادی از معاملات باز که باعث آزاد شدن مارجین درگیر آن‌ها می‌شود و سطح مارجین شما افزایش می‌یابد؛

۲. واریز موجودی.

مارجین لول چگونه محاسبه می‌شود؛

میزان مارجین لول براساس این معادله محاسبه می‌شود:

%100 * (Margin / Equity) = Margin Level

به عبارت دیگر:

مارجین لول یا سطح مارجین = (اکوئیتی تقسیم بر مارجین) ضربدر ۱۰۰٪

همان‌طور که اشاره شد، هنگامی که یک معامله باز می‌کنید، تمام ارقام مارجین لول، اکوئیتی و مارجین در Toolbox یا Terminal متاتریدر شما نمایش داده می‌شوند. کافی است براساس فرمول بالا یک محاسبه ساده را انجام دهید.

مقدار استاپ اوت چگونه محاسبه می‌ شود؟

حالا که فهمیدیم استاپ اوت چیست، بیایید با چگونگی محاسبه آن آشنا شویم. سطح استاپ اوت شبیه به سطح کال مارجین است اما بسیار بدتر از آن، زیرا زمانی که شما کال مارجین می‌شوید، اگر احتمال دهید که قیمت از همان حدود برمی گردد، فرصت این را دارید تا با بستن معاملات باز یا واریز وجه حساب خود را از لیکوئید شدن نجات دهید اما در stop-out هیچ راه گریزی نیست!

سطح Stop out درواقع یک پله پایین‌تر از سطح مارجین (Margin Level) قرار دارد که باعث «مارجین کال» یا «کال مارجین» می‌شود. بنابراین، پس از دریافت هشدار کال مارجین اگر معاملات شما باز هم در زیان ادامه پیدا کند میزان مارجین لول شما بیشتر کاهش پیدا کند و به سطح استاپ اوت می‌رسد. به عنوان مثال، اگر بروکری مارجین کال را در سطح ۱۰۰٪ قرار داده باشد، سطح استاپ اوت آن ممکن است در ۴۰٪ یا حتی ۲۰٪ باشد.

بنابراین برای محاسبه Stop Out Level از فرمول زیر استفاده می‌شود:

سطح استاپ اوت = ( مارجین مورد نیاز تقسیم بر نسبت اهرم) ضربدر ۱۰۰٪

برای مثال، اگر نسبت اهرم ۱۰۰:۱ و مارجین مورد نیاز ۱٪ باشد، سطح stop-out به صورت زیر خواهد بود:

Stop Out Level = (1%/100) x 100% = 1%

مطابق فرمول «سطح استاپ – اوت»، یعنی اگر سرمایه حساب به کمتر از ۱٪ از ارزش کل موقعیت برسد، کارگزار درخواست مارجین می‌کند. اگر شما ۱۰۰۰ دلار موجودی داشته باشید، یک درصد آن (۱۰۰۰ تقسیم بر ۱ صدم = ۱۰ دلار)، ۱۰ دلار می‌شود و به محض این که مقدار موجودی شما به این رقم برسد، به Stop Out Level می‌رسید. سایر مبالغ و نسبت لوریج را می‌توانید به سادگی با این فرمول محاسبه کنید.

اگر سرمایه از Stop Out Level کمتر شود، کارگزار بلافاصله موقعیت‌های معاملاتی را می‌بندد تا از هرگونه ضرر اضافی جلوگیری کند، زیرا در این نقطه فقط ۱٪ سرمایه شما باقی مانده و زیان بیش از آن ۱٪، میزان موجودی حساب شما را منفی می‌کند و از سرمایه بروکر کسر می‌شود و بروکر نیز اجازه نمی‌دهد سرمایه شرکت به خطر افتد.

در سطح کال مارجین شما اجازه باز کردن معامله جدید نداشتید اما می‌توانستید با بستن معاملات باز یا واریز وجه میزان مارجین خود را افزایش دهید اما اگر حساب شما به سطح استاپ اوت برسد دیگر هیچ امیدی به نجات آن حساب معاملاتی نیست زیرا سیستم به طور خوکار معاملات شما را می‌بندد تا از ضرر بروکر جلوگیری کند.

سیستم معاملاتی، به طور خودکار و البته هوشمند، ابتدا معامله‌ای را که در بیشترین میزان زیان قرار دارد می‌بندد و میزان مارجین درگیر آن معامله آزاد می‌شود و احتمال دارد که موقتا از سطح استاپ اوت اندکی فاصله بگیرید و چه بسا به سطح کال مارجین برسید، در این مرحله اگر هیچ اقدامی انجام ندهید و قیمت همچنان مخالف پوزیشن‌های شما ادامه پیدا کند، سایر معاملات باز نیز به طور خودکار بسته می‌شوند.

یک مثال از محاسبه سطح استاپ اوت

برای درک بهتر «استاپ اوت چیست؟»، این موضوع را با یک مثال شرح می‌دهیم. فرض کنید رضا در یک بروکر، یک حساب معاملاتی با سرمایه ۱۰۰ هزار دلاری باز می‌کند. در این بروکر میزان مارجین کال در ۵۰٪ و سطح استاپ اوت نیز ۲۰٪ است. رضا یک معامله با مارجین ۱۰۰۰۰ دلار باز می‌کند و بازار علیه پوزیشن او تغییر جهت می‌دهد و این معامله به ۹۵۰۰۰ دلار ضرر می‌رسد. بنابراین، سرمایه آنی حساب رضا به ۵۰۰۰ دلار کاهش یافته است. این ضرر نشان می‌د‌هد که موجودی خالص به ۵۰٪ مارجین موجود رسیده است (زیرا مارجین معامله ۱۰ هزار دلار بوده است).

بنابراین، کارگزار (دراصل سیستم معاملاتی) به او هشدار «مارجین کال» را صادر می‌کند. با این حال، روند بازار همچنان علیه پوزیشن رضا ادامه پیدا می کند و این معامله به ۹۸۰۰۰ دلار ضرر می‌رسد. در نتیجه، سرمایه حساب او به ۲۰۰۰ دلار کاهش می‌یابد. این نشان می‌دهد که موجودی رضا به 20٪ از مارجین (۲٪ اصل سرمایه) کاهش یافته است. در این زمان که میزان موجودی حساب رضا به سطح استاپ اوت (Stop out Level) می‌رسد، سیستم کارگزار برای جلوگیری از ضرر بیشتر، دستور توقف ضرر (stop-out) را برای حساب رضا صادر کند.

استاپ اوت در بروکرهای معروف

سطح استاپ اوت در بروکرهای مختلف و حتی در حساب‌های معاملاتی آن‌ها میزان درصد متفاوتی است. برای آشنایی بیشتر، سطح مارجین کال و stop-out را در چند بروکر معروف در بازار ایران، مورد بررسی قرار می‌دهیم.

سطح استاپ اوت در بروکر لایت فایننس

بروکر لایت فایننس ۳ حساب معاملاتی واقعی را با نام‌های Cent, Classic و ECN ارائه می‌دهد. سطح کال مارجین و stop-out این حساب‌ها به شرح زیر است:

همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می کنید، سطح استاپ اوت در حساب CENT این بروکر ۵۰٪ و در دو حساب ECN و کلاسیک ۲۰٪ است.

اکنون، هنگام باز کردن معامله در هریک از این حساب‌ها می‌توانید مواظب سطح کال مارجین و استاپ اوت باشید.

سطح استاپ اوت و مارجین کال در بروکر آلپاری

بروکر آلپاری نیز یکی دیگر از بروکرهای فعال در بازار ایران است که ۳ حساب معاملاتی واقعی با عناوین Standard, ECN و Pro ECN را در دسترس مشتریان خود قرار می‌دهد. سطح مارجین کال و استاپ اوت در بروکر آلپاری به این شرح است:

استاپ اوت و مارجین کال در بروکر آمارکتس

بروکر آمارکتس ۴ حساب معاملاتی ارائه می‌دهد که سطح استاپ اوت هرکدام از این حساب‌ها را در جدل زیر می‌توانید مشاهده کنید:

استاپ اوت و مارجین کال در بروکر ارانته

بروکر ارانته ۴ حساب معاملاتی دارد که میزان Stop Out و Margin Call در حساب‌های مختلف این کارگزاری به شرح زیر است:

استاپ اوت و مارجین کال در بروکر ای پلنت

بروکر ای پلنت (ePlanet) تعداد ۵ حساب معاملاتی در دسترس مشتریان خود قرار می‌دهد که میزان استاپ اوت و مارجین کال هر حساب به شرح زیر است:

استاپ اوت و مارجین کال در بروکر دبلیو ام مارکتس

بروکر دبلیو ام مارکتس که به عنوان شرکت جایگزین کارگزاری معروف ویندزور به کاربران ایرانی خدمات بازارهای مالی را ارائه می‌دهد، ۳ حساب معاملاتی دارد که یک حساب به صورت اختصاصی برای تریدرهای حرفه‌ای با سرمایه‌های کلان است. برای شرایط، مشخصات و میزان مارجین کال و استاپ اوت این حساب باید با بروکر تماس بگیرید اما دو حساب دیگر این کارگزاری با میزان استاپ اوت و مارجین کال مندرج در جدول زیر ارائه می‌شود:

استاپ اوت و مارجین کال در بروکر اوربکس

کارگزاری اوربکس (Orbex) ۳ حساب معاملاتی عرضه می کند که شرایط مارجین کال و سطح استاپ اوت این حساب‌ها به این شرح است:

طبق بررسی‌های انجام شده توسط تیم تحریریه «ایران بروکر»، اکثر بروکرهای فعال در بازار ایران، حساب‌های معاماتی را با سطح مارجین کال در ۱۰۰٪ و سطح استاپ اوت در ۲۰٪ تا ۴۰٪ عرضه می کنند.

سخن نهایی

کال مارجین و استاپ اوت تقریبا دو روی یک سکه‌اند و به دلیل این که بروکرهای فعال در بازار ایران سطوح کال مارجین و استاپ اوت را در مرز لیکوئید شدن در نظر می‌گیرند، بهتر است قبل از ورود به معاملات واقعی در بازار فارکس، سطح دانش فنی خود را افزایش دهید.

اگر مدیریت سرمایه را اجرا کنید، هرگز بیش از ۲٪ سرمایه ریسک نمی‌کنید و و نگران کال مارجین شدن یا استاپ اوت شدن نخواهید بود، به‌ویژه اگر قبل از ورود به هر معامله، عادت داشته باشید که نقطه حد ضرر (استاپ‌لاس) آن معامله را مشخص و وارد کنید. کال مارجین یا stop-out شدن نتیجه عدم دانش تکنیکالی لازم یا طمع بیش از حد معامله‌گر است.

سوالات متداول