تولید در چارچوب بهره‌وری

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از روابط عمومی فولاد سنگان، به کارگیری ماشین‌آلات و تجهیزات به‌روز، دسترسی به تکنولوژی‌های نوین و استفاده از منابع انسانی کارآزموده و بامهارت از جمله مزیت‌هایی هستند که موجب شده است تا این شرکت بتواند تولید ۵ میلیون تن کنسانتره و ۵ میلیون گندله را در سال ۱۴۰۳ محقق کند و پرقدرت در مسیر پی‌ریزی و تحقق برنامه‌های تولید سال ۱۴۰۴ گام بردارد.

ترسیم برنامه‌ منسجم تولید و هماهنگی میان فرایندهای مختلف به منظور تامین به موقع منابع و نهاده‌ها، شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان و در نهایت رسیدن به بالاترین بهره‌وری از ظرفیت تولید موضوعی کلیدی برای استفاده حداکثری از ظرفیت‌های برنامه‌ریزی شده به شمار می‌آید. برخورداری از یک برنامه جامع، زمینه مدیریت و کنترل فرایندهای تولید را به شکل کارآمد فراهم می‌آورد و با نظم بخشیدن به فرایندهای کلی، بنگاه قادر به تحویل سفارش‌ها و پاسخگویی به نیاز مشتریان در زمان مناسب خواهد بود. در واقع هدف از اجرای چنین برنامه‌ای برقراری نظم در فرایندهای کلی سازمان، استفاده بهینه و کارآمد از تمامی ظرفیت‌ها و منابع موجود و حفظ تولید پایدار است و به واسطه این امر فرایند خرید مواد اولیه بهبود می‌یابد و با بهینه‌سازی هزینه‌های تولید و ارتقای بهره‌وری، بستر مناسبی برای سودآوری و درآمدزایی فراهم می‌شود.

شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان به عنوان یکی از قطب‌های حوزه صنایع معدنی در شمال شرق کشور، با شناسایی و بررسی پارامترها و عوامل موثر بر تولید، برنامه‌های خود را در جهت بهره‌گیری حداکثری از منابع و ظرفیت‌ها تدوین می‌کند. این مسئله موجب شده است تا علی‌رغم ریسک‌ها و چالش‌های بسیاری که بر سر راه تولید قرار گرفته، این شرکت بتواند به عنوان شرکتی پویا در مسیر تحقق برنامه‌های خود گام بردارد.

اقدامات فراگیر فولاد سنگان

یکی از دغدغه‎‌ها و چالش‌های تولید در زنجیره فولاد کشور نااطمینانی‌های ناشی از تامین پایدار مواد اولیه با کیفیت است و لازمه برطرف کردن این دغدغه ترسیم برنامه هدفمند جهش تولید در همه حلقه‌های زنجیره و تمرکز بر تحقق آن است. موضوعی که شرکت فولاد سنگان به عنوان یکی از بازیگران کلیدی حلقه‌های نخست زنجیره فولاد به آن توجه ویژه‌ای دارد و توانسته است نقش راهبردی و موثری در تامین مواد اولیه زنجیره فولاد کشور داشته باشد. این شرکت که در حال حاضر دارای ظرفیت تولید سالانه ۵ میلیون تن کنسانتره و ۵ میلیون تن گندله است، به واسطه اقدامات خود در راستای آماده‌به‌کاری تجهیزات و ماشین‌آلات، خریداری و حمل به‌موقع سنگ‌آهن و کنترل موجودی انبار توانست در سال ۱۴۰۳ تولید بیش از ظرفیت اسمی را محقق کند.

استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های تولید یکی از مهمترین مزیت‌های شرکت فولاد سنگان در تولید محصول است. کلیه فرایند‌های تولید به صورت مکانیزه و با نظارت دقیق انجام می‌‎شود که این امر افزایش بازدهی و بهره‌وری تولید گندله و کنسانتره سنگ‌آهن را به همراه دارد. علاوه بر این، در فرایند تولید کنسانتره و گندله، میزان آماده‌به‌کاری تجهیزات و ماشین‌آلات خطوط تولید، یکی از شروط اساسی تحقق برنامه‌های تولید به شمار می‌آید. با توجه به این مسئله، شرکت فولاد سنگان نیز عملیات نگهداری و تعمیرات سالانه را در اسفندماه سال گذشته با موفقیت به انجام رساند. در این پروژه که از آن به عنوان بزرگترین عملیات نت در منطقه سنگان یاد می‌شود، اقدامات در حوزه مکانیک (۴۰ هزار نفرساعت)، تولید و نظافت صنعتی (۵ هزار نفرساعت)، برق، ابزاردقیق و اتوماسیون (۹۵۰۰ نفرساعت) و فعالیت‌های جانبی (۸ هزار نفرساعت) انجام شده است. کوره پخت گندله‌سازی بیشترین میزان فعالیت تعمیراتی را به خود اختصاص داد و به واسطه برنامه‌ریزی انجام‌شده خط تولید گندله‌سازی از آماده‌به‌کاری لازم برای یک سال فعالیت بدون توقف سرد برخوردار است. انجام عملیات نت سالانه موجب شده است تا با فعالیت این واحد با بیش از ۲۰ درصد ظرفیت اسمی، تولید گندله شرکت فولاد سنگان به بیش از ۵ میلیون تن رسید.

تامین پایدار مواد اولیه و انرژی، یکی از دغدغه‌های همیشگی شرکت فولاد سنگان است. این شرکت به منظور تامین به موقع سنگ‌آهن مذاکراتی را با تامین‌کنندگان داخل و خارج از منطقه سنگان انجام داده است تا بتواند با خرید مواد اولیه، اهداف تولید واحد گندله‌سازی را محقق کند. باید در نظر داشت که انرژی نیز معضلی است که همواره تحقق برنامه‌های تولید را تهدید می‌کند و بعضا قطعی برق و گاز در فصول مختلف سال عاملی برای افت تولید و عدم تحقق برنامه‌های تولید به شمار می‌آید. در این راستا، شرکت فولاد سنگان تمرکز ویژه‌ای بر انجام مذاکرات با تامین‌کندگان برق و گاز منطقه داشت و با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده این شرکت دغدغه کمتری را نسبت به سایر تولیدکنندگان به لحاظ تامین انرژی دارد اما کماکان ناترازی انرژی یکی از مشکلات به شمار می رود. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که شرکت فولاد سنگان در تلاش است تا با انجام پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی را در زمان فعالیت کارخانه به حداقل برساند، چرا که این امر موجب ارتقای سطح بهره‌وری مصرف انرژی می‌شود و تاثیرات آن را می‌توان بهبود بهره‌وری در مراحل پرمصرف فرایند تولید و بررسی تغییر مصرف انرژی در بخش‌های مختلف به دلیل وجود اشکال در سیستم مشاهده کرد. سیستم کنترل یکپارچه پست‌های برق نیز در جدیدترین اقدام این شرکت به بهره‌برداری رسیده است که بستر لازم برای مدیریت مصرف انرژی و بررسی گزارش‌های آن را فراهم می‌آورد.

تمرکز شرکت فولاد سنگان بر بهبود و ارتقای مستمر بهره‌وری با هدف تحقق برنامه‌های تولید موجب شد تا نام این شرکت در رده‌بندی صد شرکت برتر ایران در رتبه ۵۶ و رتبه اول شاخص بهره‌وری کل عوامل قرار گیرد. رتبه اول شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید در سال ۱۴۰۱ و رشد شاخص سودآوری در گروه اکتشاف و استخراج و خدمات جانبی در سال ۱۴۰۲ نیز به شرکت فولاد سنگان اختصاص یافته است. تحقق برنامه‌ها و پایداری در تولید محصول نهایی شرکت فولاد سنگان، بیانگر این مسئله است که اقدامات و برنامه‌های این شرکت برای تامین مواد اولیه و سایر نهاده‌های تولید موثر واقع شده است و به نظر می‌رسد که با تداوم روند فعلی برای ارتقای مستمر بهره‌وری و استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های تولید، این شرکت می‌تواند بستر مناسب برای تحقق برنامه‌ها و جهش تولید را فراهم آورد. به جرات می‌توان گفت که این شرکت با تمرکز بر ارتقای بهره‌وری کلیه ابعاد و فرایند‌های تولید همواره در صدد تحقق تولید مطابق با اهداف و چشم‌انداز‌های سازمان است که این امر جایگاه آن را در میان تامین مواد اولیه برتر زنجیره فولاد کشور تثبیت می‌کند. با توجه به ارتقای سطح بهره‌وری در خطوط تولید می‌توان انتظار داشت که شرکت فولاد سنگان تا پایان سال جاری نیز به هدف‌گذاری تولید ۵ میلیون تن کنسانتره و ۵ میلیون تن گندله دست خواهد یافت.

باری بر دوش زنجیره فولاد

زنجیره فولاد کشور، علی‌رغم توسعه‌ای که در سال‌های اخیر داشته، امروز با چالش‌های متعددی در حوزه‌های مختلف از جمله زیرساخت مواجه شده که این چالش‌ها تحقق برنامه‌های تولید و رشد کمی و کیفی تولید را تحت‌الشعاع قرار داده‌اند. در این میان ناترازی انرژی از معضلاتی است که تداوم آن در سال‌های آینده تأثیرات فزاینده‌تری بر صنعت فولاد کشور خواهد داشت و حل معضلات آن مستلزم سرمایه‌گذاری هوشمندانه و هدفمند در حوزه نیروگاهی است. باید در نظر داشت که تحقق برنامه تولید، تنها در صورتی امکان‌پذیر است که تولید در همه حلقه‌های زنجیره برقرار باشد؛ بنابراین تمرکز بر برطرف کردن چالش‌های ناترازی انرژی و سرمایه‌گذاری برای توسعه میدان گازی موضوعی است که باید در ابعاد کلان مورد توجه قرار بگیرد. البته فعالان زنجیره فولاد برنامه‌ریزی برای احداث و تملک نیروگاه را نیز در دستور کار قرار داده‌اند که این موضوع می‌تواند عامل محرکی برای رفع چالش‌ها و معضلات در این حوزه باشد. شرکت فولاد سنگان نیز با نظر به رویکرد گروه فولاد مبارکه در برنامه‌های توسعه‌ای خود احداث نیروگاه بادی را با ظرفیت ۲۰۰ مگاوات (با توجه به موقعیت جغرافیایی منطقه) در دست اقدام دارد.

شرکت فولاد سنگان اقداماتی را نیز برای تامین پایدار آب از طریق جمع‌آوری و تصفیه پساب شهری و انتقال خط لوله در دستور کار دارد. این اقدامات نشان می‌دهند که شرکت فولاد سنگان برنامه‌های هوشمندانه و موثری را برای مواجهه کمتر با چالش‌ها و تولید مطابق با برنامه‌ انجام می‌دهد.

فرسودگی سیستم‌های حمل‌ونقل و ظرفیت پایین آن‌ها برای حمل بار یکی از معضلات و چالش‌های مهم در حوزه تولید است که با تاخیر در حمل بار مواد اولیه و محصولات در روند پیشبرد اهداف و برنامه‌های فعالان زنجیره فولا اخلال ایجاد می‌کند. حمل بار در مقیاس جهانی توسط سیستم‌های ریلی انجام می‌شود، اما شبکه ریلی کشور به سبب توسعه‌نیافتگی اغلب پاسخگوی نیاز بخش معدن و صنایع معدنی کشور نیست و بار این معضل به دوش سیستم حمل‌ونقل جاده‌‍ای است. چنانکه اشاره شد شرکت فولاد سنگان به سبب نزدیکی به ذخایر معدنی منطقه سنگان و برنامه‌ریزی برای تامین مواد اولیه همواره توانسته است تا حد قابل توجهی بر مشکلات حمل فائق آید، اما طبیعتا این معضلات در فروش محصولات نیز نمایان می‌شوند. در این راستا، شرکت فولاد سنگان اقدام به خرید ۵۰۰ دستگاه کامیون برای حمل بار به شرکت فولاد مبارکه در مرکز و نیز بندرعباس در جنوب کشور برای عرضه در بازارهای صادراتی کرده است.

شرکت فولاد سنگان با هدف توسعه توانمندی‌های داخلی و نیز کاهش وابستگی به خرید خارجی، در بسیاری از موارد بومی‌سازی قطعات و تجهیزات و تکیه بر توان داخلی را در دستور کار قرار می‌‌دهد. این امر علاوه بر اینکه سرعت عملیات نت را افزایش می‌دهد، منجر به کاهش هزینه‌ها و ارتقای سطح توانمندی‌ها و مهارت دانشی منابع می‌شود و ثمره آن تحقق برنامه‌های تولید است.