سرمایهگذاریهای میلیاردی بدون تقاضای واقعی/ آیا AI در مسیر تکرار بحران داتکام است؟

هوش مصنوعی در سالهای اخیر بهلطف سرمایهگذاریهای عظیم و شتابزده کشورهای مختلف، رشدی کمسابقه را تجربه کرده است. در این میان، چین و غول فناوری آن، علیبابا، یکی از بازیگران اصلی این میدان بودهاند. اما همبنیانگذار علیبابا، جوزف تسای، اخیراً هشدار داده که صنعت هوش مصنوعی با خطر شکلگیری یک حباب اقتصادی جدی روبهروست.

به گزارش اقتصادآنلاین و به نقل Futurism، تسای با اشاره به سرمایهگذاریهای کلان شرکتها در حوزه هوش مصنوعی، میگوید که ممکن است تقاضای واقعی بازار بسیار کمتر از برآوردهای فعلی باشد. بهگفته او، درحالحاضر میلیاردها دلار صرف ایجاد زیرساختهایی میشود که هنوز مشخص نیست کاربران نهایی یا جامعه هدف مشخصی داشته باشند. در همین راستا، علیرغم اینکه علیبابا خود قصد دارد در سه سال آینده بیش از ۵۲ میلیارد دلار در این حوزه سرمایهگذاری کند، تسای از پیامدهای احتمالی این روند ابراز نگرانی کرده است.
اظهارات او در شرایطی منتشر شده که شرکتهایی همچون آمازون، متا و آلفابت نیز در حال تزریق منابع مالی گسترده به زیرساختهای هوش مصنوعی هستند. بااینحال، بهگفته تسای، میزان مصرف واقعی این فناوری هنوز به اندازهای نیست که چنین سرمایهگذاریهایی را توجیه کند.
جالب آنکه همین اظهارات موجب کاهش ۴ درصدی ارزش سهام علیبابا شد. اما این هشدارها در تضاد با روند شتابزده شرکتهای دیگر نیست. استارتاپهایی نظیر DeepSeek در چین با هزینهای بهمراتب کمتر، مدلهای هوش مصنوعی متنباز و توانمندی عرضه کردهاند؛ اقدامی که تردیدها درباره ضرورت صرف هزینههای میلیارد دلاری برای رقابت در این صنعت را افزایش داده است.
در همین حال، مدلهای سنگین و پرهزینه شرکتهایی نظیر OpenAI نیز مورد انتقاد قرار گرفتهاند، زیرا هزینه نگهداری و اجرای آنها بسیار بالاست و هنوز مدل اقتصادی مشخص و پایداری برای آنها تعریف نشده است.
در مجموع، سخنان تسای زنگ هشداری جدی برای صنعت هوش مصنوعی است؛ صنعتی که درگیر رقابتی نفسگیر برای اول بودن است، اما ممکن است پیش از آنکه به بلوغ واقعی برسد، در سایه انتظارات بیشازحد، وارد مرحلهای پرخطر از ناپایداری اقتصادی شود.