تویسرکان کجاست؟ + معرفی آثار تاریخی و گردشگری آن
شهرستان تویسرکان یکی از شهرستان‌های جنوبی استان همدان در ایران است. مرکز این شهرستان شهر تویسرکان است. تویسرکان در جنوب کوه الوند و شهر همدان واقع شده است و در گذشته جزء حکومت اتابکان لر کوچک بوده است.
آشنایی با تویسرکان | پایتخت طلای سبز ایران
شاید در سفرهایتان به گوشه‌های ایران، سری هم به استان همدان زده و تعدادی از جاذبه‌های آنجا را دیده باشید؛ اما باید بدانید که غار علیصدر و گنجنامه، تنها جاذبه‌های دیدنی این استان نیستند. از همین رو ما در این مطلب، به‌سراغ نقطه دیگری از استان همدان رفته‌ایم. می‌خواهیم ببینیم تویسرکان کجاست و تلاش می‌کنیم تا با بخش‌های کمتر شناخته‌شده این شهر بیشتر آشنا شویم.
ناگفته پیداست که با وجود طبیعت بی‌نظیر و تاریخ و فرهنگ پربار استان همدان، با جاهای دیدنی متنوعی در در این شهر زیبا مواجه خواهیم شد.
تویسرکان کجاست؟
اگر به نقشه استان همدان نگاهی بیندازیم، تویسرکان را در ۶۰ کیلومتری همدان و به‌عنوان چهارمین شهر بزرگ این استان می‌بینیم. این شهر در دامنه‌های جنوبی کوه‌های الوند قرار گرفته و به‌سبب موقعیت جغرافیایی، از آب‌و‌هوای معتدل و طبیعت زیبایی هم برخوردار است.
البته نباید از گذشته تاریخی شهر تویسرکان و موقعیت جغرافیایی‌اش در مسیر گنجنامه چشم‌پوشی کرد؛ از همین رو، نشانه‌های تاریخی تمدن و جاذبه‌های جالب توجهی را هم می‌توان در این شهر دید. در قرن‌های گذشته، شهر رودلاور در این موقعیت جغرافیایی قرار داشته که گویا بر اثر حمله مغول به‌کل از میان رفت. شهر تویسرکان در واقع به‌جای شهر رودلاور ساخته شده است.
مهم‌ترین جاهای دیدنی تویسرکان کجاست؟
برای آنکه بفهمیم تویسرکان کجاست و با زیبایی‌های این شهر بیشتر آشنا شویم، باید به‌سراغ جاهای دیدنی آن برویم. شاید تصور کنید که دیدنی‌های تویسرکان، لیست کوتاه و مختصری را تشکیل می‌دهند؛ اما باید بگوییم که این شهرستان به‌واسطه فرهنگ، تاریخ و طبیعت غنی خود، جاذبه‌های گردشگری دیدنی و جذابی هم برای پذیرایی از مسافران دارد. در ادامه مطلب، با این جاذبه‌ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
جاذبه‌های تاریخی تویسرکان
در تویسرکان، مجموعه متنوعی از جاذبه‌های دیدنی تاریخی را می‌توان پیدا کرد؛ از دیدنی‌هایی که با معماری گره خورده‌اند گرفته تا جاذبه‌هایی که نشانی از فرهنگ و ادبیات را در دل خود دارند. اگر از آن دسته گردشگرانی هستید که سفر برای شما، بدون توجه به جنبه‌های تاریخی مقصد، کامل نمی‌شود، با ما همراه باشید تا سری به نشانه‌های بهجامانده از دل تاریخ در تویسرکان بزنیم.
خانه مسعودی | یادگاری ارزشمند از دوران قاجار
خانه مسعودی، عمارتی باشکوه و یادگاری از دوران قاجار است که در قلب شهر تویسرکان و در خیابان انقلاب قرار دارد. این خانه با مساحت ۱۳۳۲ مترمربع در ۲ طبقه بنا شده و تلفیقی از معماری سنتی ایرانی و غربی را به نمایش می‌گذارد. در بخش اندرونی این عمارت، می‌توان زیباترین جلوه‌های معماری ایرانی شامل تزیینات گچ‌بری، آیینه‌کاری و نقاشی‌های نفیس را دید.
در بخش بیرونی بنا هم حیاط زیبا با حوض و فواره‌هایی خودنمایی می‌کند و محیطی آرام‌بخش و زیبا را در معرض تماشای گردشگران می‌گذارد. کتیبه‌ای در کنار ورودی شاه‌نشین طبقه همکف این عمارت نصب شده که در آن، سال ۱۲۹۰ هجری قمری، به‌عنوان تاریخ ساخت بنا ذکر شده است؛ از همین رو، قدمت خانه مسعودی را به بیش از ۱۳۰ سال پیش نسبت می‌دهند.
آدرس: تویسرکان، خیابان دستغیب.
آرامگاه حبقوق یا حیقوق | تلاقی مذهب و تاریخ
بنابر روایات تاریخی، حیقوق یکی از پیامبران اهل کتاب است که حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح مبعوث شده است. آرامگاه این پیامبر در حال حاضر در شهر تویسرکان قرار دارد و به‌عنوان یکی از مکان‌های مذهبی و مقدس یهودیان شناخته می‌شود. البته بنای آرامگاه در قرن هفتم هجری و در دوران حکومت سلجوقیان در این مکان ساخته شده و از ارزش تاریخی زیادی هم برخوردار است. این روزها بنای هشت‌ضلعی و مدور آرامگاه حبقوق با معماری خاص و ویژه‌اش، از برجسته‌ترین جاذبه‌های تویسرکان محسوب می‌شود و گردشگران زیادی را برای بازدید، به‌سوی خود جذب می‌کند.
آدرس: تویسرکان، بلوار حیقوق نبی.
بازار سرپوشیده تویسرکان | قلب تپنده و تاریخی شهر
در ادامه معرفی جاهای دیدنی تویسرکان همدان، بیایید تا با هم ببینیم قدیمی‌ترین بازار تویسرکان کجاست؟ حتی اگر هم نمونه‌های بازار سرپوشیده را در دیگر شهرهای ایران دیده باشید، باز هم گشت‌و‌گذار در بازار سرپوشیده تویسرکان برای‌تان تکراری نیست. گشتن در این بازار، مانند یک موزه زنده مردم‌شناسی، شما را از نزدیک با حال‌و‌هوای زندگی مردم بومی شهر آشنا می‌کند.
البته که از اهمیت تاریخی این بازار و سابقه آن نیز نباید غافل شویم؛ بازار سرپوشیده تویسرکان در دوران صفویه بنا شده و در عمر ۳۷۰ ساله خود، شاهدی بر روزگار سپری‌شده این شهر و سرگذشت مردم آن بوده است. این بازار از یک راسته اصلی و ۴ راسته فرعی تشکیل شده و هر کدام از این راسته‌ها، شما را در بافت سنتی شهر به یکی از بناهای مهم مثل مسجد جامع و مدرسه شیخ علی خان می‌رسانند.
آدرس: تویسرکان، جولستان، خیابان جامع.
مدرسه شیخ علی خان زنگنه | یادگاری از تاریخ صفویه
تا از بافت سنتی تویسرکان دور نشده‌ایم، سری هم به مدرسه شیخ علی خان زنگنه بزنیم. این مدرسه که در محدوده بازار سرپوشیده تویسرکان قرار دارد، یادگاری ارزشمند از دوران صفویه به حساب می‌آید و توسط سلطان سلیمان ساخته شده است. مدرسه شیخ علی خان به‌عنوان مدرسه علوم دینی، با ۳۶ حجره بنا شد و تا به امروز هم با همین عنوان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. از نکات جالب توجه این مدرسه، بنای تاریخی و چهار‌ایوانی آن است که با آجر و سقفی از طاق ضربی ساخته شده و با ساختاری مستحکم، در طول تاریخ پابرجا و قابل استفاده باقی مانده است.
آدرس: تویسرکان، خیابان حافظ غربی.
قلعه اشتران | بقایای دژ تاریخی اردلان
شهر تویسرکان و حوالی آن، به‌دلیل قرارگیری در مسیر گنجنامه، در تاریخ این سرزمین اهمیت زیادی داشته است. از همین رو در ۱۸ کیلومتری این شهر و در جوار روستای اشتران، بقایای قلعه‌ای باشکوه دیده می‌شود که زمانی از مهم‌ترین دژهای نظامی منطقه بوده است. این قلعه با زیربنای یک هکتار و با داشتن عمارتی دوطبقه و وسیع، از بهترین دیدنی‌های تاریخی تویسرکان به حساب می‌آید که با سرزدن به آن، می‌توانید از معماری دوران قاجار، هشتی و ۴ برج آن دیدن کنید.
آدرس: ۱۸ کیلومتری مسیر تویسرکان به کرزان.
کاروانسرای شاه‌عباسی فرسفج | اقامتگاهی از دل تاریخ
در نزدیکی تویسرکان و در جوار روستای فرسفج، کاروانسرایی تاریخی دیده می‌شود که یادگاری از دوران حکومت سلسله صفویه به حساب می‌آید و نشانه‌هایی شاخص از معماری زیبای آن دوره را در خود دارد. این کاروانسرا با ۴ ایوان و برج‌های متقارن، به‌عنوان یکی از زیباترین کاروانسراهای بهجامانده از آن دوران محسوب می‌شود و یکی از اقامتگاه‌های اصلی مردم در مسیر سفر به عراق بوده است.
آجرکاری‌ها و برج‌های دایره‌ای قرارگرفته در این کاروانسرا و محیط تاریخی آن، این بنا را به یکی از دیدنی‌های شهر تبدیل کرده‌اند که پیشنهاد می‌کنیم حتما از آن بازدید کنید؛ ضمن اینکه می‌توانید از پل چهارصدساله فرسفج هم در نزدیکی کاروانسرا دیدن کنید و جلوه‌های بیشتری از معماری دوران صفویه را از نزدیک ببینید.
آدرس: جاده تویسرکان به فرسفج.
خانه دکتر اقتداری | خانه هنرهای دستی تویسرکان
در خیابان شریعتی تویسرکان، می‌توان یکی دیگر از خانه‌های قدیمی این شهر را دید که در دوران قاجار و با سبک‌و‌سیاق همان دوران ساخته شده است. این بنا ۱۵۰ سال قدمت دارد و با ۴ حیاط مرکزی در ۲ طبقه و با طاق‌نماها و تزیینات داخلی زیبا، یکی از دیدنی‌های تاریخی شناخته‌شده در تویسرکان به حساب می‌آید.
در حال حاضر، خانه اقتداری به نمایشگاهی برای صنایع‌دستی و آثار هنری هنرمندان شهر تبدیل شده است. پس اگر به تویسرکان سفر کردید، می‌توانید از اهالی بپرسید که خانه هنرهای دستی تویسرکان کجاست؟ بدون شک با راهنمایی محلی‌های مهمان‌نواز، به‌راحتی به این خانه زیبا و تاریخی خواهید رسید.
آدرس: تویسرکان، خیابان دکتر شریعتی، کوچه مظفرالسلطان.
روستای پلکانی گشانی | قدیمی‌ترین روستای استان همدان
با توجه به تاریخ غنی و پربار همدان، دور از انتظار نیست که یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین روستاهای ایران را در این منطقه ببینیم. روستای گشانی که در ۱۷ کیلومتری تویسرکان و در مسیر همدان به گنجنامه قرار گرفته، روستایی بسیار شناخته‌شده است که قدمت آن به بیش از ۵۰۰ سال می‌رسد.
خانه‌های این روستا به‌سبب قرارگیری در موقعیتی کوهستانی، به‌شکل پلکانی ساخته شده‌اند و همین امر، باعث بهوجودآمدن منظره‌ای زیبا برای بازدید گردشگران شده است. معماری منازل، سبک زندگی سنتی مردم و چشم‌انداز باغات روستا، همه در کنار هم، مجموعه‌ای دیدنی ساخته‌اند که هر ساله گردشگران و مسافران زیادی را روانه آنجا می‌کند.
آدرس: ۲۵ کیلومتری مسیر تویسرکان به روستای بابا‌پیر‌علی.
آرامگاه رضی‌الدین آرتیمانی | هم‌نشینی ادبیات، تاریخ و معماری
در ۳ کیلومتری شمال شهر تویسرکان و در روستای خوش‌آب‌و‌هوای آرتیمان، مقبره‌ای با معماری زیبا قرار دارد که متعلق به رضی‌الدین آرتیمانی است. رضی‌الدین از شاعران مشهور دوران صفویه محسوب می‌شود که در دربار شاه‌عباس از جایگاه خوبی برخوردار بوده و اشعار زیبایی از خود بر جای گذاشته است.
در میانه دهه پنجاه شمسی، بنایی زیبا با معماری مهندس جودت، معمار برجسته ایرانی، روی این آرامگاه ساخته شد و آن را به یکی از جاذبه‌های دیدنی تویسرکان تبدیل کرد. اگر به ادبیات فارسی و معماری علاقه دارید، دیدن این بنای کاشی‌کاری و چند‌وجهی زیبا را در اولویت‌های بازدید خود قرار دهید.
آدرس: تویسرکان، انتهای خیابان شهدا، کنار باغات جولستان.
پل کرزان | پلی تاریخی بر فراز رود زیبای خرم‌رود
در اطراف تویسرکان، روستاهایی با طبیعت بکر و مناظر چشم‌نواز را به‌وفور می‌توانیم ببینیم. یکی از شاخص‌ترین این روستاها را می‌توان روستای کرزان در ۱۰ کیلومتری شمال‌غربی تویسرکان دانست که در مجاورت رود خرم‌رود قرار گرفته است. در این روستا در کنار چشم‌اندازهای دیدنی از باغات و طبیعت، می‌توانید پل تاریخی کرزان را هم ببینید که در دهه ۳۰ شمسی روی رود خرم‌رود ساخته شده است. این پل آجری که توسط اهالی روستا برای تردد راحت‌تر بنا شده، دارای ۴ دهنه با قوس هلالی و ساختار مهندسی منظم است که بازدید از آن برای علاقه‌مندان به طبیعت و معماری، خالی از لطف نیست.
آدرس: تویسرکان، روستای کرزان.
دیدنی‌های طبیعی تویسرکان
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، تویسرکان در دامنه‌های باصفای کوه‌های الوند واقع شده و از همین رو، طبیعتی بکر و شاداب را در دل خود پنهان کرده است. اگر از گردشگران علاقه‌مند به طبیعت‌گردی باشید، مطمئنا سفر به تویسرکان با گشتن در باغ‌های گردو و شنیدن صدای جریان نهرها و طبیعت الوند، برای‌تان کامل‌تر می‌شود. پس در ادامه، به‌سراغ پاسخ این سوال می‌رویم که مهم‌ترین دیدنی‌های طبیعی تویسرکان کجاست و چند مورد از مهم‌ترین این دیدنی‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
آبشار افشار تویسرکان | در آغوش طبیعت بکر تویسرکان
برای دیدن یکی از زیبایی‌های طبیعی شهرستان تویسرکان، تنها کافی‌ست تا ۱۲ کیلومتر به‌سمت شمال بروید. در محدوده دره اسعدی، به یکی از آبشارهای زیبای منطقه می‌رسید که از کوه الوند سرچشمه می‌گیرد. این آبشار یکی از تفرجگاه‌های محبوب میان مردم تویسرکان است و در فصل‌های مناسب سال، بسیاری برای رهایی از هیاهوی شهر و لذت‌بردن از جریان گوش‌نواز طبیعت به این منطقه پناه می‌برند. جریان آب زلال این آبشار و مناظر اطراف آن، بهترین فرصت‌ها را برای عکاسی و گذراندن لحظاتی شاد و به‌یادماندنی برای‌تان خواهد ساخت.
آدرس: ۱۲ کیلومتری شمال تویسرکان، انتهای دره اسعد.
دره گزندر سرابی | خوشامدگویی طبیعت تویسرکان
اگر از سمت شرق تویسرکان، وارد این شهر شوید، همان ابتدا، دره گزندرسرابی، یکی از زیباترین دیدنی‌های طبیعی شهر را خواهید دید. این دره باصفا یکی از معروف‌ترین بخش‌های کوهستان الوند محسوب می‌شود و با ۵۰۰ هکتار مساحت از بافت اقلیمی مناسبی برای زراعت و کشاورزی برخوردار است. در این منطقه، می‌توانید از دیدن چشم‌انداز زیبای رود سرابی، باغات زردآلو، گردو و گیلاس، کوه‌های الوند و طبیعت شاداب آن، سرشار از لذت و آرامش شوید.
آدرس: ورودی شرقی تویسرکان از سمت جوکار.
پارک جنگلی کمربسته | در سایه چنارهای کهنسال تویسرکان
در این بخش از مطلب، می‌خواهیم ببینیم تفرجگاه اصلی مردم تویسرکان کجاست و مردم این شهر برای تفریح، معمولا کجا را انتخاب می‌کنند؟ یکی از تفرجگاه‌های اصلی و باصفای تویسرکان، پارک جنگلی سرکان در ۳ کیلومتری این شهر است که یکی از دیدنی‌های شهر را هم در دل خود جای داده است. در پارک جنگلی کمربسته، می‌توانید درختان سربه‌فلک‌کشیده، نهر روان در میان درختان و چشم‌انداز سرسبز زیبایی را ببینید؛ اما مهم‌ترین نکته این پارک، وجود ۶ اصله درخت تنومند چنار در آن است.
این ۶ درخت با ارتفاعی برابر با ۳۰ متر در نزدیکی هم قرار دارند و گفته می‌شود که از قدیمی‌ترین چنارهای ایران هستند. قطعا گذراندن یک روز تعطیل در سایه این درختان و گوش‌دادن به صدای طبیعت، می‌تواند به بخشی از خاطره‌انگیز‌ترین لحظات سفرتان به تویسرکان تبدیل شود.
آدرس: ۳ کیلومتری تویسرکان، بخش غربی سرکان.
آبشار اللو | جریان زندگی از کوه‌های الوند
قرارگرفتن تویسرکان در میان کوه‌های زیبای الوند، باعث بهوجودآمدن جاذبه‌های طبیعی متنوعی در این محدوده شده است. آبشار اللو یکی از همین دیدنی‌ها است که در ۶ کیلومتری تویسرکان قرار دارد و از ارتفاعات سیاه‌کمر در الوند سرچشمه می‌گیرد. این آبشار ۱۰ متری در نهایت به رودخانه سرکان می‌ریزد و در طول مسیر، چشم‌اندازهای زیبا و آرامش‌بخشی را برای گردشگران به وجود می‌آورد.
مناطق اطراف این آبشار هم بهترین نقطه برای لحظاتی آسایش و آرامش و گذران یک روز به‌یادماندنی و جذاب هستند. البته این را هم در نظر داشته باشید که برای رسیدن به آبشار، به یک ساعت پیاده‌روی سبک نیاز دارید؛ اما در نهایت به یکی از بهترین جاهای دیدنی تویسرکان خواهید رسید.
آدرس: شمال‌شرق تویسرکان.
منبع : فلای تودی
