هشدار بزرگ برای ایران؛ ریزگرد در مسیر بازگشت!

درختان بلوط دینارکوه آبدانان، یکی از مهم‌ترین ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره ایران، یکی پس از دیگری خشک می‌شوند، می‌افتند و ناپدید می‌شوند؛ اما هیچکس پاسخ روشنی برای این فاجعه ندارد.

به گزارش سرویس اجتماعی تابناک، طی ماه‌های اخیر، پدیده‌ای عجیب در منطقه حفاظت‌شده دینارکوه گزارش شده است: درختان بلوطی که گاه عمرشان به چند قرن می‌رسد، ناگهان خشک شده و سقوط می‌کنند. اینها بزرگ ترین مانع جنگلی و طبیعی ایران در برابر ریزگردها هستند و با ادامه شرایط، در واقع فضا را برای ورود هر چه بشتر ریزگردها آماده می کنیم.

در چنین شرایطی برخی از این درختان حتی ریشه‌کن شده‌اند، گویی نیرویی نامرئی آنها را از زمین بیرون کشیده است. تاکنون هیچ توضیح علمی قطعی برای این اتفاق ارائه نشده، اما شواهد میدانی از چند عامل احتمالی حکایت دارد:

• آفات ناشناخته یا بیماری مرموز: آیا یک بیماری گیاهی ناشناخته یا حمله آفات غیربومی در حال نابودی جنگل‌های بلوط است؟

• تخریب عمدی توسط زمین‌خواران: برخی گزارش‌ها از قطع غیرقانونی درختان و حتی استفاده از مواد شیمیایی برای خشک‌کردن آنها خبر می‌دهند.

• تأثیرات تغییرات اقلیمی: کاهش بارندگی‌ها و افزایش دما ممکن است مقاومت درختان را کاهش داده باشد.

• چرای بی‌رویه دام: حضور گسترده دام‌ها (به‌ویژه بز) نه‌تنها جوانه‌های بلوط را نابود می‌کند، بلکه خاک منطقه را نیز فقیرتر کرده است.

منطقه‌ای حفاظت‌شده بی‌محافظ!

با وجود اینکه دینارکوه از سال ۱۳۸۰ به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست قرار گرفته، این منطقه عملاً بدون حفاظت رها شده است. هیچ پاسگاه محیط‌بانی فعال، هیچ محیط‌بان مقیم، و هیچ برنامه پایش منظمی در این منطقه وجود ندارد. این غیبت مدیریتی، راه را برای قاچاقچیان چوب و زغال، زمین‌خواران و حتی شکارچیان غیرقانونی باز گذاشته است.

سازمان محیط‌زیست کجاست؟

سوال اصلی اینجاست: چرا سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران، به‌عنوان متولی اصلی، هیچ واکنشی به این فاجعه نشان نمی‌دهد؟ آیا نبود بودجه کافی بهانه‌ای برای نادیده گرفتن یکی از مهم‌ترین ذخیره‌گاه‌های طبیعی کشور است؟ یا این بی‌تفاوتی، پیامد سیاست‌های کلانی است که محیط‌زیست را قربانی توسعه بی‌ضابطه می‌کند؟

اگر این روند ادامه یابد، دینارکوه نیز به فهرست بلندبالای میراث طبیعی نابودشده ایران خواهد پیوست. مسئولیت این فاجعه و افزایش ریزگردها در آینده نزدیک، مستقیم بر عهده سازمان حفاظت محیط‌زیست، دولت و نمایندگان مجلس است که تاکنون هیچ اقدام عاجلی برای نجات این جنگل‌ها انجام نداده‌اند.

آیا کسی هست که صدای بلوط‌های در حال مرگ دینارکوه را بشنود یا این بار هم باید شاهد خاموشی همیشگی یکی از آخرین بازمانده‌های طبیعت زاگرس باشیم؟